Mielczarski: Elektromobilność – Auto-Trolejbusy
KOMENTARZ
Prof. Władysław Mielczarski
Politechnika Łódzka
Czym jest Auto-Trolejbus? Pojazdem posiadającym zalety zarówno elektrycznego autobusu, jak i trolejbusu. A jednocześnie nie posiadającym głównych wad tych pojazdów.
Przede wszystkim, jak wszystkie pojazdy elektryczne wykorzystuje bardzo dobre właściwości trakcyjne silnika elektrycznego, który z prędkości jednego obrotu na minutę potrafi w sposób płynny przejść do prędkości nawet kilku tysięcy obrotów.
Z pewnością przyszłością w miastach jest transport zbiorowy. Tą przyszłością nie są indywidualne samochody elektryczne: kosztowne, mało sprawne i tworzące uliczne „korki” komunikacyjne z równą łatwością, jak samochody spalinowe. Częścią komunikacji zbiorowej mogą być autobusy elektryczne. Jednak mają one szereg wad. Wymagają akumulatorów o bardzo dużych pojemnościach – tylko około połowy energii w autobusie elektrycznym jest zużywana na cele trakcyjne.
Akumulatory takie wymagają częstego i szybkiego ładowania: na przystankach przelotowych – w ciągu sekund – i przystankach końcowych – w ciągu minut. Koszty ładowarek są olbrzymie i mogą wynosić od 300-500 tys. złotych dla jednej ładowarki przystankowej. Ze względu na krótki okres ładowania potrzebne są prądy rzędu setek amperów, co pociąga za sobą konieczność przebudowy sieci zasilającej i kolejne koszty. Krótkie czasy ładowania znacznie skracają żywotność akumulatorów. Można oczywiście wydłużyć czas ładowania na przystankach końcowych, ale zmniejsza to wykorzystania autobusu i powiększa koszty. Autobus powinien jeździć i wozić pasażerów, a nie relaksować się przy ładowarce.
Również trolejbusy mają wady. Główną jest brak możliwości poruszania się poza siecią trakcyjną. Dlatego, aby ominąć przeszkodę, jaka zawsze może pojawić się, trolejbusy posiadają długie i skomplikowane pantografy, w dodatku uciążliwe w eksploatacji. Także budowa sieci trakcyjnej nie zawsze jest możliwa ze względu na szerokość ulic, a bywa także kosztowna, szczególnie w tunelach i na zjazdach z wiaduktów.
Auto-Trolejbus, to trolejbus wyposażony w akumulatory, o pojemności energetycznej nawet dwukrotnie mniejszej niż w przypadku autobusu elektrycznego, pozwalające na samodzielne poruszanie się w ograniczonym zakresie. Auto-Trolejbus posiada szybko podnoszony i opuszczany pantograf prostej konstrukcji podobnej do płozy sań, jak na przykład w testowanych ciężarówkach elektrycznych. Auto-Trolejbus ładuje akumulatory w czasie jazdy korzystając z trakcji elektrycznej, która jest budowana tylko wycinkowo w miejscach o łatwym dostępie i niskim koszcie. Może wjeżdżać w ulice bez trakcji elektrycznej i następnie powracać na trasę, gdzie znajduje się trakcja elektryczna w celu doładowania akumulatorów dla dalszej jazdy. Ułożenie optymalnej trasy z wykorzystaniem odcinkowej trakcji dla Auto-Trolejbusu nie jest zadaniem trudnym, nawet na poziomie projektu studenckiego.
Korzystanie z trakcji elektrycznej przez Auto-Trolejbus znacznie obniża koszty nie tylko samego pojazdu – mniejsza pojemność energetyczna akumulatorów, ale również stacji doładowujących akumulatory, zwiększając jednocześnie wykorzystanie pojazdów. Poprowadzenie choćby części trakcji dla Auto-Trolejbusu równolegle do trakcji tramwajowej, a tak już jest, pozwala wykorzystać wspólne stacje zasilające obniżając koszty dla obu rodzajów trakcji.
Oferta Auto-Trolejbusu powinna zawierać cały pakiet: pojazdy, ich serwis, budowę i instalację sieci trakcyjnej oraz stacji zasilających, a także programy informatyczne zarządzające ruchem. Auto-Trolejbus to oferta dla średniej wielkości miast, gdzie transport szynowy jest nieopłacalny lub niemożliwy ze względu na ograniczoną przestrzeń, a transport spalinowy uciążliwy i niepożądany. Takich średniej wielkości miast są w Europie tysiące, tylko trzeba do nich dotrzeć z kompleksowym produktem.
