Ministerstwo Obrony Narodowej opracowało i przekazało do procedowania przez Rządowe Centrum Legislacji projekt ustawy o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
Projekt ten przewiduje powołanie Wojsk Obrony Terytorialnych (WOT) oraz utworzenie nowego rodzaju czynnej służby wojskowej – terytorialnej służby wojskowej (TSW). Ustawa wprowadza też pojęcie „żołnierza obrony terytorialnej”.Żołnierze WOT to osoby zawodowo aktywne, dlatego terytorialna służba wojskowa ma być pełniona w czasie wolnym od pracy, w sposób możliwie nie kolidujący z dotychczasowym trybem życia (rodzinnego i zawodowego).
TSW będzie służbą pełnioną w sposób stały, jako czynna służba wojskowa, w tym jako służba rotacyjna, określona w planie dowódcy jednostki wojskowej (przez minimum jeden weekend w miesiącu) i dyspozycyjna w pozostałym zakresie. Okres służby rotacyjnej będzie okresem służby pełnionej w strukturach jednostki wojskowej i na stanowisku służbowym. Okres pozostawania w dyspozycji – to czas przeznaczony m.in. na pracę i/lub prowadzenie działalności gospodarczej, samokształcenie, doskonalenie zawodowe itp.
W projekcie ustawy zawarto pełen opis pragmatyki tej służby, tj. jej przebieg od powołania, przez wykonywanie obowiązków służbowych na różnych stanowiskach, aż po zwolnienie ze służby. Unormowania szczegółowe znajdą się w aktach wykonawczych do ustawy.
Żołnierze powołani do służby po raz pierwszy będą kierowani na szkolenie podstawowe, trwające 16 dni, po którym złożą przysięgę wojskową. Przewiduje się, że będą mieli oni możliwość kontynuowania szkolenia, awansowania oraz otrzymywania odznaczeń.
Pierwszeństwo w kierowaniu do służby w WOT będzie przysługiwało członkom organizacji proobronnych i absolwentom wojskowych klas mundurowych. Po 3 latach służby w WOT żołnierze uzyskają pierwszeństwo w powołaniu do służby kandydackiej i zawodowej służby wojskowej − pod warunkiem spełniania kryteriów naboru do tej służby.
TSW nie będzie służbą zarezerwowaną wyłącznie dla osób z kategorią zdrowia „A”. Ustawa przewiduje możliwość rekrutowania do niej także ochotników dysponujących specjalistyczną wiedzą, przydatną w tego rodzaju wojskach, np. informatyków, nawet jeśli mają oni inną niż najwyższa kategorię zdrowia. Służba żołnierza WOT będzie trwała od 12 miesięcy do 6 lat (dwa pełne okresy szkoleniowe), z możliwością przedłużenia jej na kolejny okres.
Podczas pełnienia terytorialnej służby wojskowej, także w okresie pozostawania w dyspozycji, żołnierz WOT podlegał będzie określonym rygorom w zakresie ograniczenia praw i swobód publicznych: nie może on być członkiem partii politycznej ani przynależeć do związków zawodowych; ma również ograniczone prawo wstępowania do stowarzyszeń. Jednocześnie zobowiązany on będzie do stawienia się do służby rotacyjnej (w umundurowaniu), dopełnienia obowiązku meldunkowego i zawiadamiania o wszelkich zmianach pobytu. Dobrze widziane jest wspieranie przez niego działań macierzystej jednostki wojskowej także poza czasem służby pełnionej rotacyjnie.
Świadczenia, takie jak uposażenie, ubezpieczenie i inne należności, przysługiwać będą za okres służby rotacyjnej. Jednocześnie projekt ustawy zakłada przyznanie żołnierzom WOT comiesięcznego dodatku do uposażenia zasadniczego. Dodatek ten, wypłacany z tytułu pełnienia terytorialnej służby wojskowej, w tym podnoszenia sprawności i kwalifikacji zawodowych oraz utrzymywania zdolności do natychmiastowego stawiennictwa do tej służby pełnionej rotacyjnie, miałby charakter dodatkowego wynagrodzenia za tzw. „gotowość bojową”.
Resort obrony na bieżąco współpracuje z różnymi organizacjami proobronnymi, które z dużym zaangażowaniem włączyły się w proces tworzenia nowej formacji. Dzięki tym zainicjowanym przez MON konsultacjom formowanie Wojsk Obrony Terytorialnej odbywa się w sposób odpowiadający potrzebom i oczekiwaniom nie tylko państwa, ale również grup społecznych, których członkowie będą w przyszłości stanowili ich trzon.
Liczymy, że także w toku prac parlamentarnych nad projektem ustawy ten dialog będzie kontynuowany z korzyścią dla systemu obronnego państwa i dla przyjętych ustaleń prawnych, regulujących funkcjonowanie piątego Rodzaju Sił Zbrojnych, jakim mają być Wojska Obrony Terytorialnej.
W środę, minister obrony narodowej Antoni Macierewicz uczestniczył w posiedzeniu podkomisji stałej ds. społecznych w wojsku, podczas którego omawiano projekt ustawy będącej nowelizacją ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej. Projekt ten przewiduje powołanie Wojsk Obrony Terytorialnych (WOT).
– Faza organizacji obrony terytorialnej kraju już się zaczęła i jest zaawansowana. Chcemy, żeby na przełomie w 2016 r. powstały trzy brygady, co oznacza, że ma to być 413 żołnierzy zawodowych, blisko 3 tysiące ochotników i 70 pracowników wojska – powiedział szef MON, przedstawiając informację o WOT sejmowej podkomisji.
– Taka jest skala wyzwania, które chcemy zrealizować do pierwszych miesięcy 2017 r. Łącznie oznacza to możliwość ukształtowania trzech brygad na polskiej flance wschodniej – dodał. Szef MON poinformował, że dowództwa trzech pierwszych batalionów są już w fazie organizacyjnej.
Jak podkreśli minister Antoni Macierewicz wojska obrony terytorialnej muszą być przygotowane na kształt sił specjalnych, ale osadzone w społeczności lokalnej.
Ministerstwo Obrony Narodowej
