Polska konsekwentnie działa na rzecz poprawy jakości powietrza. Wieloletnie zaniedbania w tym obszarze powodują jednak, że te działania wymagają czasu oraz współpracy na poziomie administracji rządowej, samorządów, a także zaangażowania obywateli.
Ministerstwo Środowiska informuje, że na chwilę obecną Polsce nie grożą żadne kary finansowe z tytułu wyroku, który dziś zapadł. Polska nie jest odosobnionym krajem, który ma trudności z osiągnięciem dopuszczalnego poziomu dla pyłu PM10. Obecnie problem ten dotyczy 20 państw członkowskich.
Działania resortu środowiska na rzecz poprawy jakości powietrza
Na działania w obszarze poprawy jakości powietrza do roku 2020 resort środowiska przeznaczy w sumie ponad 10 mld zł.
Za złą jakość powietrza w Polsce odpowiada przede wszystkim spalanie odpadów i słabej jakości opału w domowych, często przestarzałych piecach. Dlatego chcemy przeznaczać pieniądze m.in. na przyłączanie gospodarstw domowych do sieci ciepłowniczej oraz gazowej. To jedne z najskuteczniejszych sposobów na walkę ze smogiem.
Resort środowiska prowadzi także kampanie edukacyjne uświadamiające mieszkańców, jakie paliwa można wykorzystywać do celów grzewczych w gospodarstwach domowych, jak również sposoby ich spalania, by nie szkodzić środowisku, a także pokazujące im, gdzie mogą uzyskać dofinansowanie na ocieplenie domu czy na wymianę starego, wysokoemisyjnego kotła grzewczego.
Ponadto, dzięki znowelizowanej przez Ministerstwo Środowiska ustawie -Prawo ochrony środowiska władze samorządu województwa mogą określać rodzaj i jakość paliw oraz pieców dopuszczonych do stosowania na danym obszarze. Na podstawie tych przepisów przyjęto uchwały „antysmogowe”, m.in. dla miasta Krakowa, oraz województwa małopolskiego, śląskiego, opolskiego, mazowieckiego, łódzkiego, wielkopolskiego i dolnośląskiego.
Współpraca międzyresortowa
Poprawa jakości powietrza wymaga czasu i skoordynowanych działań na szczeblu rządu i samorządów. Ministerstwo Środowiska współpracuje ze wszystkim zainteresowanymi podmiotami w tym obszarze.
W ubiegłym roku, z inicjatywy Ministerstwa Środowiska, zostało przyjęte jedno z kluczowych rozporządzeń na rzecz poprawy jakości powietrza, tj. ws. wymagań jakościowych dla kotłów. Oznacza to, że od lipca 2018 r. w sprzedaży dostępne będą jedynie piece spełniające najwyższe wymagania emisyjne.
Na ukończeniu są także przepisy ws. norm jakościowych dla opału używanego przez mieszkańców. Wyeliminują one z rynku najbardziej szkodliwe paliwa.
Program „Czyste powietrze”
Program „Czyste powietrze” zakłada m.in. obniżenie stawek za pobór energii elektrycznej, co nastąpiło w 2017 r.
7 lutego 2018 r. opublikowana została ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Nowelizuje ona ustawę o podatku akcyzowym, gdzie zawarto propozycje instrumentów, które mają wesprzeć transport niskoemisyjny w Polsce. Są nimi m.in. instrumenty wsparcia o charakterze podatkowym, w tym zwolnienia z opłat publicznych.
W ramach programu rozwijana jest także sieć monitorowania jakości powietrza w Polsce. System ten został wzmocniony o modelowanie matematyczne rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza, które będzie wykonywane na poziomie krajowym.
Ponadto zakończył się pierwszy etap szkolenia ponad 300 pracowników socjalnych z Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej, którzy nabywają umiejętności doradców energetycznych.
Pracujemy także nad zachętami dla transportu niskoemisyjnego, czy wprowadzeniem rozwiązań umożliwiających tworzenie stref niskoemisyjnych w miastach. Biorąc pod uwagę fakt, że program „Czyste Powietrze” jest realizowany od kwietnia 2017 roku, uważamy, że znaczna część jego punktów została zrealizowana, a prace nad wdrożeniem pozostałych zagadnień są zaawansowane.
W działania na rzecz poprawy jakości powietrza w Polsce zaangażowanych jest wiele resortów: środowiska, przedsiębiorczości i technologii, infrastruktury, energii, spraw wewnętrznych i administracji, rodziny, pracy i polityki społecznej oraz zdrowia.
Wszyscy pracujemy na rzecz skutecznej poprawy jakości powietrza w Polsce. Te działania przynoszą już pierwsze rezultaty. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska zwraca uwagę na trend polepszania się jakości powietrza w naszym kraju, zgodnie z wymaganiami prawa UE i krajowego.
Ministerstwo Środowiska