Czy strzelać do zagrożenia dla energetyki z cywilami na pokładzie? Sejm kontra Senat
Senat podważył prawo do zestrzelenia obiektów zagrażających infrastrukturze krytycznej w energetyce, jeśli na ich pokładzie są ludzie, którzy nie chcą dokonać ataku. Sejm przegłosował zmiany prawa mającego wzmocnić ochronę takiej infrastruktury i odrzucił poprawkę Izby Wyższej w tej sprawie.
Sejm na 78. posiedzeniu zapoznał się z uchwałą Senatu w sprawie ustawy nowelizującej ustawę o ochronie żeglugi i portów morskich oraz niektórych innych ustaw. Ustawa obejmuje ochroną Sił Zbrojnych morską infrastrukturę energetyczną, Gazociąg Bałtycki (Baltic Pipe), terminal importowy LNG w Świnoujściu, inne instalacje systemu energetycznego oraz farmy wiatrowe.
W myśl ustawy wszystkie urządzenia energetycznej infrastruktury krytycznej mają być szczególnie chronione przed atakami terrorystycznymi. Ustawa zobowiązuje Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej oraz Straż Graniczną RP do neutralizowania zagrożeń terrorystycznych skierowanych przeciwko wszystkim elementom energetycznej infrastruktury krytycznej w polskiej strefie ekonomicznej. Sejm uchwalił ustawę na 76. posiedzeniu w dniu 26 maja 2023 roku.
Ustawa została przekazana do Senatu pierwszego czerwca 2023 roku. Marszałek Senatu następnego dnia skierował ustawę do senackiej Komisji Obrony Narodowej zaś 5 czerwca 2023 roku – do senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji. Senat na podstawie prac obu Komisji oraz po rozpatrzeniu uchwalonej ustawy w debacie plenarnej zaproponował poprawki, z których pierwsza poprawka ma charakter zasadniczy i merytoryczny.
W ocenie Senatu istnieją podstawy do stwierdzenia, że przepisy, w tym art. 27 ust. 1 i 7 – ustawy o zmianie ustawy o ochronie żeglugi, nie są zgodne z zasadami demokratycznego państwa prawa. Nie są też zgodne z konstytucyjnymi uprawnieniami Ministra Obrony Narodowej do podjęcia decyzji o zatopieniu statku lub obiektu pływającego, użytego jako środek ataku terrorystycznego w przypadku, gdy na jego pokładzie znajdują się pasażerowie oraz inne osoby, które nie zamierzają użyć tego statku lub obiektu pływającego jako środka ataku.
W myśl ustawy chodzi o atak i o zapobieganie, ograniczenie lub usunięcie poważnego i bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego:
1) statkom, obiektom portowym i portom oraz związanej z nimi infrastrukturze,
2) międzysystemowemu Gazociągowi Bałtyckiemu (Baltic Pipe) wraz z infrastrukturą niezbędną do jego obsługi na terenie obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej,
3) obiektom, urządzeniom i instalacjom wchodzącym w skład infrastruktury zapewniającej dostęp do portów o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej,
4) wykorzystywanym w polskiej WSE sztucznym wyspom, wszelkiego rodzaju konstrukcjom i urządzeniom do rozpoznawania lub eksploatacji zasobów oraz przedsięwzięciom w zakresie gospodarczego badania i eksploatacji WSE. W szczególności morskim farmom wiatrowym oraz podmorskim sieciom elektroenergetycznym, światłowodowym, rurociągom, a także związanej z nimi infrastrukturze.
5) Terminalowi regazyfikacyjnemu skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (na skutek użycia statku lub obiektu pływającego jako środka ataku o charakterze terrorystycznym).
Sejmowa Komisja Obrony Narodowej, po rozpatrzeniu senackiej uchwały wniosła, aby Sejm przyjął wszystkie poprawki. Włącznie z poprawką pierwszą, odnoszącą się do wyeliminowania artykułów wprowadzających do polskiego ustawodawstwa legalizacji w sytuacjach ekstremalnych takich decyzji organów państwowych, które mogą spowodować śmierć osób nie biorących udziału w akcie terrorystycznym.
W głosowaniu sejmowym pierwsza senacka poprawka została odrzucona. Za odrzuceniem głosowało 233 posłów Prawa i Sprawiedliwości, Kukiz’15 oraz 1 poseł niezależny. Przeciw było 214 posłów – Koalicji Obywatelskiej, Lewicy, Koalicji Polskiej, Konfederacji, Polski50, Porozumienia, Lewicy Demokratycznej i Wolnościowców. Pozostałe poprawki Senatu miały charakter redakcyjny lub uściślający i zostały przyjęte jednogłośnie.
Teresa Wójcik
Polska będzie strzelać do zagrożeń energetyki na Bałtyku. Sejm się zgadza
