27,8 TWh (9 procent) – o tyle wzrosło wytwarzanie energii elektrycznej z gazu ziemnego w UE w trzech kwartałach 2022 roku w porównaniu do tego samego okresu 2021 roku, natomiast o 59,4 TWh (22 procent) spadła generacja energii z elektrowni wodnych w UE w trzech kwartałach 2022 roku w porównaniu do tego samego okresu 2021 roku – podaje Polski Instytut Ekonomiczny w swoim Tygodniku Gospodarczym.
Mimo kryzysu na rynku gazu spowodowanego wojną w Ukrainie, wytwarzanie energii elektrycznej w krajach Unii Europejskiej z gazu ziemnego w trzech kwartałach 2022 roku, w porównaniu do tego samego okresu 2021 roku, wzrosło o 27,8 TWh (9 procent). Choć UE obniżyła łączną konsumpcję gazu w tym okresie o ponad 10 procent w porównaniu do 2021 roku, jego zużycie w energetyce wzrosło. Największy wzrost zanotowano w Hiszpanii (18,1 TWh, o 37 procent), Francji (8,8 TWh, o 42 procent), Włoszech (7,2 TWH, o 9 procent) i Austrii (1,9 TWh, o 38 procent).
Jedną z przyczyn większej generacji energii elektrycznej z gazu jest susza, która dotknęła kraje Europy w I połowie 2022 roku. Doprowadziła ona do spadku poziomu wód w zbiornikach i ciekach wodnych, który z kolei zdeterminował zmniejszenie ilości energii elektrycznej produkowanej w elektrowniach wodnych w Europie o 59,4 TWh. Niski poziom wód wpłynął także negatywnie na dostęp wody chłodzącej dla reaktorów jądrowych, co w połączeniu z problemami technicznymi francuskich bloków jądrowych spowodowało obniżenie generacji w samej Francji o prawie 59 TWh. Sytuacja ta wymogła zwiększenie ilości wytwarzanej energii z gazu w celu bilansowania sytemu elektroenergetycznego.
Według raportu ENTSO-E, obniżenie przez państwa członkowskie zużycia gazu o dodatkowe 5 procent w czasie szczytów zapotrzebowania na energię elektryczną, pozwoli na znaczne ograniczenie ryzyka niedoborów energii, a zmniejszenie całkowitego miesięcznego zużycia energii brutto o 10 procent doprowadzi do jego całkowitego wyeliminowania podczas nadchodzącej zimy. Wskaźnik LOLE (loss of load expectation) określający liczbę godzin w roku, w których wystąpi deficyt mocy wytwórczych w przypadku scenariusza obniżenia zużycia energii w szczytach zapotrzebowania, dla większości krajów UE dla nadchodzącej zimy wynosi 0. Tylko dla Francji i Irlandii znajduje się w przedziale między 0 a 3 godz. W przypadku obniżenia zużycia energii elektrycznej brutto o 10 procent przez wszystkie państwa członkowskie. wartość LOLE wyniesie 0. Niezerowa wartość LOLE w rzeczywistości nie zawsze oznacza przerwy w dostawie energii elektrycznej, ponieważ może być ona pobierana z magazynów lub importowana z sąsiednich krajów. Według literatury przyjmuje się, że wartość LOLE poniżej wartości 3 godz. rocznie jest bezpieczna dla europejskich systemów elektroenergetycznych. Wydarzenia 2022 roku pokazują, że koordynowane zarządzanie zapasami oraz ograniczanie zużycia wody, gazu oraz energii elektrycznej i cieplnej będzie miało kluczowe znaczenie w podnoszeniu bezpieczeństwa energetycznego Europy.
Polski Instytut Ekonomiczny/Michał Perzyński
