Jednym z głównych tematów Polsko – Francuskiego Forum Przemysłu była ścieżka dojścia do neutralności klimatycznej. Strona francuska wyraziła zrozumienie dla polskiej sytuacji energetycznej, wyjątkowej na tle Europy, przez wysoki udział węgla w miksie energetycznym. Minister gospodarki i finansów Francji Bruno Le Maire podkreślił jednak, że dekarbonizacja jawiąca się się jako wyzwanie może być szansą na nową industrializację polskiej oraz europejskiej gospodarki.
Deklaracja polsko – francuska o neutralności klimatycznej
Premier Mateusz Morawiecki oraz Prezydent Emanuel Macron podpisali polsko-francuską deklarację o współpracy w zakresie polityki europejskiej. We fragmencie dokumentu poświęconym energii i klimatowi czytamy, że Polska i Francja są zaangażowane w ambitne działania przeciw zmianom klimatu. – Polska i Francja przywołują cel osiągnięcia neutralnej klimatycznie UE do 2050 roku tak, jak to zostało zatwierdzone przez Radę Europejską – czytamy w dokumencie.W celu realizacji tej ambicji, w szczególności w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, zaprezentowanego przez Komisję w grudniu 2019 roku, Polska i Francja kładą nacisk na trzy kluczowe zasady.
Po pierwsze, transformacja w kierunku neutralności klimatycznej „musi być sprawiedliwa”. -W związku z tym Polska i Francja popierają Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji, który powinien zapewnić wsparcie ukierunkowane na regiony i sektory w największym stopniu dotknięte tą transformacją – czytamy w deklaracji.
Po drugie, aby transformacja była skuteczna „niezbędne jest poszanowanie prawa państw członkowskich do decydowania o swoim własnym miksie energetycznym oraz do wyboru najbardziej stosownych technologii”. – Polska i Francja zacieśnią współpracę w zakresie bezemisyjnego przemysłu i energetyki, włącznie z energią atomową, której zastosowanie będzie konieczne w fazie przejściowej – czytamy dalej.
Po trzecie, transformacja „musi być przeprowadzona w ramach międzynarodowego systemu chroniącego konkurencyjność i miejsca pracy w UE.” – Z tego powodu Polska i Francja w pełni popierają dostosowanie europejskich przepisów, w tym przepisów dotyczących pomocy publicznej i zamówień publicznych, a także wdrożenie stosowanego na granicach mechanizmu korygującego związanego z emisją dwutlenku węgla w odniesieniu do wysokoemisyjnych sektorów – czytamy na zakończenie części dotyczącej energii i klimatu.
Z kolei minister klimatu Michał Kurtyka zauważył, że projekt Europejskiego Zielonego Ładu wykracza daleko poza system energetyczny Polski, który rozpoczyna zmiany w innym punkcie startowym niż Francja. Zielony Ład wykracza poza energetykę i dotyczy także przemysłu, rolnictwa. Przekonywał, że potrzebne jest pragmatyczne wsparcie zmian w ciepłownictwie. – Europejski Bank Inwestycyjny chce wstrzymać wsparcie sektora gazu, który może zaś pomóc Polsce w odejściu od węgla. Z kolei gazowe sieci ciepłownicze są szansą na transport i magazynowanie wodoru. Będziemy wspierać powstanie grupy roboczej, która będzie rozwijać współpracę w zakresie rozwoju tego sektora – powiedział.
Mechanizm sprawiedliwej transformacji m pomóc przejść proces transformacji energetycznej. – Dla nas najważniejsza jest jak największa koncentracja na regionach, które realnie potrzebują pomocy z uwzględnieniem tworzenia nowych miejsc pracy. – Mechanizm ma pozwolić także na mobilizację większych środków finansowych. Powinny one pozwolić na skompensowanie historycznego deficytu braku kapitału na transformację energetyczną. Środki muszą być adekwatne do ambicji. Środki jakie są deklarowane przez instytucje unijne mogą być jednak za małe. Cześć państw będzie startować z innego poziomu niż pozostałe – przypomniał Minister Klimatu.
Czyste Powietrze
Podczas Forum doszło do podpisania deklaracji dot. Czystego Powietrza przez rząd RP i firmę Orange Polska. Porozumienie o współpracy na rzecz zielonej transformacji i rozwiązań cyfrowych na rzecz klimatu i czystego powietrza zostało podpisane przez Ministerstwo Rozwoju, Prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Orange Polska. Druga umowa dotyczy współpracy między Grupą Azoty, a francuską Air Liquid przy pilotażowym projekcie produkcji biomtanu z wykorzystaniem gazów cieplarnianych.
Magazyny energii i OZE
Minister rozwoju Jadwiga Emilewicz podkreśliła otwierając panel poświęcony sektorowi energii i klimatu, że przed Polską stoi wielkie wyzwanie związane z wdrażaniem Nowego Zielonego Ładu. – Dla Polski to będzie większy wysiłek aniżeli dla każdego innego kraju w UE. Droga dojścia do neutralności klimatycznej, będzie więc trudniejsza. To wyzwanie, ale i szansa na rozwój zielonej energetyki – powiedziała minister.
Emilewicz zaznaczyła, że realizacja tej polityki oznacza również konieczność rozwoju elektromobilności. – Potrzebujemy jednak naszego, własnego, europejskiego, paliwa, a więc baterii do pojazdów elektrycznych. Polska Francja, a także Niemcy już teraz współdziałają w sektorze rozwoju sektora bateryjnego w Europie – powiedziała. Dodała, że wyzwania nowej polityki klimatycznej UE to także szansa dla energetyki rozproszonej rozwijającej się intensywnie w Polsce. – Mamy w Polsce już ponad 100 tys. prosumentów – wskazała. Powiedziała także, że Polska jest w przededniu rozwoju morskiej energetyki wiatrowej. – Planujemy w kontekście wyzwań polityki klimatycznej także zmiany w ustawodawstwie dotyczącym lądowej energetyki lądowej, co także może być elementem naszej współpracy – wskazała.
Wodór
Minister gospodarki i finansów Francji Bruno Le Maire podkreślił jednak, że dekarbonizacja jawiąca się się jako wyzwanie może być szansą na nową industrializację polskiej oraz europejskiej gospodarki. – Środki europejskie mogą pomóc przyspieszyć transformację energetyczną Polski – wskazał. Zapewnił, że Francja będzie wspierać działania, aby fundusz sprawiedliwej transformacji był skupiony przede wszystkim na najuboższych regionach, które mogą najbardziej ucierpieć w wyniku transformacji. Polska może dzięki temu funduszowi uzyskać wsparcie procesu transformacji.
Francuski minister powiedział także, że Polska mogłaby dołączyć do współpracy Francji i Niemiec na rzecz wykorzystania wodoru w transporcie. Wskazał, że w obliczu wyzwań polityki klimatycznej, a także wyzwań dotacji publicznych dla przedsiębiorstw w Chinach i USA, Europa także powinna wspierać własnych czempionów i w ten sposób poprawić ich konkurencyjność na rynku globalnym. Le Maire dodał jednak, że europejski model rozwoju powinien przewidywać dekarbonizację przemysłu przy uwzględnieniu głosu społeczeństwa. Wspomniał także o potrzebie wprowadzenia podatku węglowego.
