Podczas drugiego Panelu Energetycznego na posiedzeniu państw Partnerstwa Wschodniego została przedstawiona wspólna inicjatywa Polski i Ukrainy na rzecz integracji tamtejszych rynków LNG.
Adrian Kondaszewski z Polski i Jewhenija Nimak z Ukrainy przedstawili propozycję stworzenia regionalnej podsektorowej sieci rynków LNG. Kondaszewski odniósł się do rozmów przewodniczącego Komisji Europejskiej Jeana Claude’a Junckera z prezydentem USA Donaldem Trumpem o współpracy na rzecz zwiększenia dostaw gazu skroplonego ze Stanów Zjednoczonych.
Polska i Ukraina zaproponowały organizację czterech warsztatów na temat LNG w 2019 roku. Temat pierwszego miałby dotyczyć potencjału gazu skroplonego w Europie Wschodniej, drugi – strony regulacyjnej, trzeci – infrastruktury i handlu transgranicznego, czwarty – instalacji LNG oraz ich codziennej pracy.
Kondaszewski zaproponował zatrudnienie zewnętrznego konsultanta, który oceniłby potencjał LNG w krajach Partnerstwa Wschodniego, a potem wziął udział w warsztatach i stworzył raport na ten temat.
Wcześniej Oleksandr Laktionow z Naftogazu przypomniał, że Ukraina zrezygnowała z importu gazu bezpośrednio od Gazpromu dzięki dostawom z Unii Europejskiej w tym z Polski, sięgającym 14 mld m sześc. w 2017 roku. Podkreślił perspektywy wykorzystania LNG nad Dnieprem za pomocą krajowego projektu terminalu, który jest obecnie zawieszony, ale także współpracy z Polską i Litwą, które posiadają własne terminale, a w przyszłości także z Chorwacją, która chce zbudować swój obiekt.
Propozycja wywołała żywą dyskusję. Przedstawiciele Armenii zaznaczyli, że wspólna strategia nie powinna być narzucana krajom, które jak ten nie posiadają jeszcze krajowej strategii LNG. Ostrzegli przed ryzykiem wysokich cen gazu skroplonego.
Komisja Europejska podkreśliła dobrowolność inicjatywy Junckera i Trumpa. Jej zdaniem kraje członkowskie powinny same ocenić, czy chcą wdrożyć rekomendacje po warsztatach. Sekretariat Wspólnoty Energetycznej wskazał, że mimo to nawet państwa bez dostępu do morza, jak Armenia, mogą skorzystać z LNG pośrednio, dlatego ustalenia konsultanta wskazanego przez kraje Partnerstwa Wschodniego mogą być cenne. Azerbejdżan przyznał, że temat nie jest wystarczająco zbadany, choć podał w wątpliwość terminarz warsztatów. Niemcy poparły inicjatywę, wskazując, że same interesują się budową terminali LNG. Oceniły, że warto zaprosić do rozmów Australię i Kanadę. Białoruś oceniła, że najpierw potrzebny jest rynek na LNG, by był sens budować infrastrukturę. Hiszpania zasugerowała, że gaz skroplony może być narzędziem zwiększenia konkurencji rynkowej. Litwa zaoferowała podzielenie się swymi doświadczeniami z realizacji projektu LNG w Kłajpedzie i zaprosiła włączenie do warsztatów wizyty studyjnej na tamtejszym obiekcie.
Pod koniec debaty strony zgodziły się na poparcie pomysłu Polski i Ukrainy. Ma być realizowany pod ich kierownictwem. Nowopowstała grupa do spraw integracji rynków LNG będzie miała punkt kontaktowy, którym będą zarządzać Adrian Kondaszewski i Roman Andarak. Spotkanie inauguracyjne odbędzie się 19 – 20 lutego w Warszawie razem z pierwszym warsztatem.
Wojciech Jakóbik
