Morskie farmy wiatrowe to najmniej popularne projekty będące celem umów Power Purchase Agreement przez czas budowy i ryzyko opóźnień. Mimo to na Litwie doszło do podpisania takiego kontraktu w sprawie projektu offshore. Sprawę opisuje Magdalena Kuffel, współpracownik BiznesAlert.pl.

Eesti Energia podpisała pod koniec sierpnia 2020 roku umowę zakupu energii wiatrowej produkowanej na Litwie, na podstawie kontraktów PPA. Jest to pierwszy kontrakt tego typu w krajach bałtyckich – pisze Magdalena Kuffel, współpracownik BiznesAlert.pl.

Nowa farma wiatrowa „E energija Telšiai” (69 MW mocy zainstalowanej), która zostanie uruchomiona w 2022 roku, będzie produkować 235 GWh czystej energii elektrycznej rocznie. Pokryje ona roczne zużycie energii prawie 80 000 gospodarstw domowych, będąc tym samym największym parkiem energii wiatrowej na Litwie. Oprócz odbiorców indywidualnych, Eesti Energia będzie dostarczać energię klientom biznesowym. Do tej pory nie było kontraktów tego typu na terytorium krajów bałtyckich.

Czy są kontrakty typu PPA?

Kontrakty typu PPA (z angielskiego: Power Purchase Agreement) to umowa na zakup energii elektrycznej  zawarta między dwiema stronami, z których jedna wytwarza energię elektryczną (sprzedawca), a druga stara się kupić energię elektryczną (kupujący). Kupują zazwyczaj duże firmy korporacyjne, o wysokim zapotrzebowaniu na energię (jak Google), który dzięki umowie tego typu może wybrać formę produkcji energii.

Kontrakt PPA określa warunki handlowe sprzedaży energii elektrycznej, w tym termin rozpoczęcia komercyjnej eksploatacji projektu, harmonogram dostaw energii elektrycznej, kary za niedostarczenie, terminy płatności i rozwiązanie umowy. Producent może na jej podstawie ubiegać się o finansowanie projektu, czy to za pomocą sektora finansowego (kredyty bankowe) czy grantów unijnych.

Pierwsze kontrakty PPA zostały zawarte w Dolinie Krzemowej (USA) przez Google, Teslę oraz inne firmy z sektora innowacyjnego. Do tej pory Stany Zjednoczone są krajem, w którym jest zawierana największa ilość umów tego typu. W 2019 roku opiewały na moc 13,6 GW, której ponad 80 procent pochodziło z wirtualnych umów PPA.

2019 rok był również owocny dla korporacyjnych umów PPA w Europie, na Bliskim Wschodzie i w Afryce (EMEA), w których zostało zakontraktowane w sumie 2,6 GW mocy. W Europie coraz więcej firm dołączyło do listy nabywców korporacyjnych w krajach, jak Hiszpania, Polska, Francja oraz Włochy. W tym roku do listy dołączyły również kraje bałtyckie.

Kontrakty PPA w Europie

Europa ma obecnie 8,4 GW projektów fotowoltaicznych projektowanych i zrealizowanych w ramach umów PPA. Według danych opublikowanych przez Enervis w styczniu 2020 roku, Hiszpania jest obecnie najbardziej atrakcyjnym europejskim rynkiem projektów PV z kontraktami długoterminowymi z wynikiem 4,39 GW mocy zakontraktowanej. Włochy i Niemcy są na drugim i trzecim miejscu z odpowiednio 1,91 i 1,05 GW.

Morska energetyka wiatrowa, która została zakontraktowana na Litwie, to obecnie najmniej popularna forma produkcji energii ze źródeł odnawialnych po lądowej energii wiatrowej oraz fotowoltaice, jeśli chodzi o kontrakty PPA, jednak również na tej arenie pojawiają się nowe transakcje. Dla przykładu, duński Ørsted podpisał trzy korporacyjne umowy na zakup energii z morskich farm wiatrowych w Wielkiej Brytanii i Niemczech o łącznej mocy 154 megawatów. W grudniu 2019 roku niemiecka firma chemiczna Covestro podpisała dziesięcioletnią umowę PPA o mocy 100 megawatów na energię z farmy wiatrowej Borkum Riffgrund 3 należącej do Ørsted, która ma zacząć działać dopiero w 2025 roku.

Skąd bierze się mniejsze zainteresowanie projektami farm wiatrowych na morzu? Od strony kontraktowej, nie ma między nimi dużej rozbieżności. Różnice pojawiają się, jeżeli PPA jest podpisywany w sprawie projektu, który jest dopiero planowany, a więc nie został ukończony w momencie podpisywania umowy. Krótsze ramy czasowe, mniejsza złożoność konstrukcji i dłuższe doświadczenie budowy lądowych farm wiatrowych sprawiają, że harmonogram realizacji projektów na lądzie jest bardziej przewidywalny. Co więcej, budowa morskich farm wiatrowych zajmuje lata i może być bardziej narażona na opóźnienia.

Rekordowy 2019 rok

Rok 2019 jest rekordowy, jeżeli chodzi o kontrakty PPA, które opiewały na moc równą prawie 20 GW, w porównaniu z 13,6 GW zakontraktowanymi w 2018 roku. Ponad 100 korporacji w 23 krajach przyczyniło się takiego wyniku. Zobowiązania wielkich firm do zrównoważonego rozwoju na całym świecie również pomogły w tym gwałtownym wzroście. Największymi odbiorcami na rynku były firmy technologiczne, na czele z Google LLC, które zobowiązały się do zakupu ponad 2,7 GW czystej energii. Inni wielcy nabywcy to Facebook, którego umowy są na łączną moc 1,1 GW, a następnie Amazon i Microsoft z umowami odpowiednio na 900 MW i 800 MW.