Wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba podkreśla, że zmiany prawne umożliwiły zwalczanie szarej strefy odpadów w Polsce. Jego zdaniem, jednym z kluczowych elementów było wprowadzenie teleinformatycznego systemu monitorowania przewozu towarów wrażliwych.
– Wprowadziliśmy system SENT (teleinformatyczny system monitorowania przewozu towarów wrażliwych – przyp. red.) – ten sam, który pomógł w zwalczeniu szarej strefy jeśli chodzi o paliwa. Statystyka pokazuje, że wykrywalność przestępstw środowiskowych jest dziś zdecydowanie lepsza, dlatego system SENT będzie rozszerzany. Przeprowadziliśmy największą nowelizację kodeksu karnego, którą poparły wszystkie kluby opozycyjne. Import niebezpiecznych odpadów do Polski jest zagrożony już nie grzywną, czy zawieszoną karą pozbawienia wolności, tylko karą więzienia – do 12 lat. Przestępcy płacą do 10 mln za nieprawidłowości w obrocie odpadami – mówi Jacek Ozdoba, wiceminister klimatu i środowiska.
W latach 2008-2015 do Polski sprowadzono 5,75 mln ton odpadów z zagranicy. Po zmianach można sprowadzać wyłącznie surowiec do odzysku np. cynku czy ołowiu. W latach 2016-2022 wydano zezwolenia na import w zakresie odzysku metali, które służą również przedsiębiorcom. W ten sposób sprowadzono jedynie 2,5 mln ton do odzysku surowców.
– W przypadku Polski obowiązuje zakaz importowania śmieci komunalnych. Import dotyczy tylko i wyłącznie surowców – na podstawie zezwoleń GIOŚ. Polska nie jest śmietnikiem Europy jak to próbują wmówić niektórzy politycy opozycji. Potwierdzają to dane Eurostatu pokazujące import odpadów do poszczególnych państw UE. W czołówce są takie kraje jak Niemcy czy Francja, która importuje rocznie nawet 6,5 mln ton odpadów. Polska jedynie 0,4 mln ton i to wyłącznie surowców przeznaczonych do odzysku – podkreśla minister.
Największa od lat 90. nowelizacja przepisów dotyczących przeciwdziałania nadużyciom w obszarze gospodarowania śmieciami została zrealizowana w latach 2020-2023. Wcześniej, inspektorzy wojewódzkich inspekcji ochrony środowiska musieli zapowiadać każdą kontrolę z wyprzedzeniem. To oznaczało, że nielegalny proceder do czasu przybycia kontrolerów mógł być przenoszony w inne miejsce. Zmiana w ustawie o inspekcji ochrony środowiska umożliwiła prowadzenie kontroli bez zawiadamiania przedsiębiorcy.
Opracował Jędrzej Stachura
