Zmiany klimatyczne prowadzą do coraz częstszych i bardziej ekstremalnych anomalii pogodowych, które wpływają na życie ludzi na całym świecie. Od intensywnych huraganów, przez długotrwałe susze, po rekordowe opady deszczu – nasza planeta doświadcza gwałtownych zmian, które stawiają nowe wyzwania przed społecznościami i gospodarkami. W miarę jak klimat się ociepla, naukowcy ostrzegają, że takie ekstremalne zjawiska będą stawać się normą, a ich konsekwencje będą coraz bardziej dotkliwe.
W ostatnim czasie temat powodzi i zmian klimatycznych grzał opinię publiczną i był szeroko omawiany w mediach. Intensywne opady deszczu, które spowodowały gwałtowne wylewy rzek, wywołały burzliwe dyskusje na temat konieczności wprowadzenia skuteczniejszych środków zapobiegawczych i adaptacyjnych.
Straty po powodzi i plany rządu
Minister infrastruktury Dariusz Klimczak w audycji Radia ZET przedstawił straty skarbu państwa związane z powodzią. Obecnie trwają prace nad szacowaniem strat na poziomie gmin i powiatów, z pominięciem strat osób prywatnych i firm, które mogą wynieść miliardy.
Kluczowe straty:
- Urządzenia hydrotechniczne: 3,2 miliarda złotych.
- Kolej: 800 milionów złotych.
- Infrastruktura drogowa: 500 milionów złotych.
Rząd przeznaczył 23 miliardy złotych na pomoc dla powodzian i odbudowę, co jest tylko wstępną kwotą. Potrzeby finansowe mogą wzrosnąć, a potencjalne źródła to Bank Światowy i Unia Europejska.
Minister podkreślił konieczność ulepszania infrastruktury oraz współpracy z samorządami. Zapowiedziano zmiany w prawie budowlanym, aby zapobiec budowie osiedli na terenach zalewowych oraz uszczelnienie przepisów dotyczących planowania przestrzennego.
„Musimy przyzwyczaić się do powodzi. To efekt ocieplenia klimatu”
Prof. Szymon Malinowski z Uniwersytetu Warszawskiego omawiał w wywiadzie dla redakcji BiznesAlert.pl zjawiska związane z globalnym ociepleniem i ich wpływ na powodzie w Polsce. Podkreśla, że zmiany klimatyczne prowadzą do częstszych i intensywniejszych opadów deszczu, co skutkuje zarówno powodziami, jak i suszami. Niże genueńskie, które obecnie przynoszą intensywne opady, są związane z cieplejszymi wodami Morza Śródziemnego i zmianami w cyrkulacji atmosferycznej.
Malinowski zaznacza, że konieczne jest spowolnienie wzrostu temperatury poprzez redukcję emisji gazów cieplarnianych, a długofalowe zmiany wymagają większej adaptacji do nowej rzeczywistości klimatycznej. Obywatele powinni być świadomi ryzyka związanego z budowaniem w strefach zalewowych, a także wspierać zmiany prawne, które mogą chronić przed skutkami powodzi. Retencja wody oraz wspieranie naturalnych ekosystemów są kluczowe dla zarządzania wodami i przeciwdziałania problemowi znikających zasobów wodnych.
Malinowski kończy, podkreślając potrzebę zmiany podejścia do budownictwa w obszarach zagrożonych powodziami oraz konieczność wyboru polityków, którzy rozumieją wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi.
Po powodzi należy zastanowić się jak w przyszłości zapobiec kataklizmowi
Adam Maksymowicz na łamach BiznesAlert.pl podkreśla znaczenie analizy doświadczeń z przeszłych powodzi w celu zapobiegania przyszłym katastrofom. Po powodzi w 1997 roku powstało Lobby Odrzańskie, które zjednoczyło naukowców, inżynierów i urzędników w dążeniu do wypracowania skutecznych rozwiązań przeciwpowodziowych. Ich działania doprowadziły do zwiększenia przepustowości wrocławskiego węzła hydrotechnicznego o 50%, co pomogło w ochronie miasta przed powodziami.
Obecna sytuacja, po niedawnej fali powodziowej, wymaga ponownego zaangażowania społecznego oraz politycznego w rozwój skutecznych strategii ochrony przed powodziami. Autorzy podkreślają konieczność wznowienia współpracy międzynarodowej i lokalnej w zakresie zarządzania wodami w dorzeczu Odry. Premier wykazuje zainteresowanie problemem, co może przyczynić się do skuteczniejszego działania w przyszłości.
Nie wystarczy jedynie poleganie na rządzie; potrzebne są również lokalne inicjatywy społeczne, które będą wspierać działania przeciwpowodziowe. Społeczeństwo musi być aktywne i zaangażowane w monitorowanie oraz realizację planów ochrony przed powodziami. Bez współpracy różnych grup i instytucji, ryzyko kolejnych katastrof pozostaje wysokie.
Rząd przyjął projekt specustawy wspierającej poszkodowanych w powodzi
24 września 2024 roku rząd przyjął projekt ustawy dotyczącej usuwania skutków powodzi, który jest nowelizacją z 2011 roku. Nowe rozwiązania obejmują szereg form wsparcia dla osób dotkniętych tym żywiołem. Wśród propozycji znajduje się wprowadzenie zasiłku losowego (1000 zł) na potrzeby edukacyjne dzieci oraz dodatkowe zasiłki opiekuńcze dla rodziców zmuszonych do opieki nad dziećmi z powodu zamknięcia placówek. Jednym z kluczowych elementów projektu jest pomoc dla kredytobiorców. Fundusz Wsparcia Kredytobiorców pokryje raty kredytowe przez 12 miesięcy dla osób, których nieruchomości zostały zniszczone przez powódź. To wsparcie ma być dostępne niezależnie od wysokości kredytów, co stanowi istotną pomoc dla poszkodowanych.
Projekt przewiduje bezzwrotne dofinansowanie remontów oraz tworzenie lokali gminnych, co ma na celu wsparcie odbudowy mieszkań i infrastruktury lokalnej. W zakresie zdrowia ustawa wprowadza ułatwienia w dostępie do usług medycznych. Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł zawierać umowy ze świadczeniodawcami poza trybem konkursowym, a osoby dorosłe dotknięte powodzią nie będą musiały mieć skierowania do psychologa na wizytę. Ponadto, jednostki służby zdrowia mogą otrzymać dotacje na odbudowę.
Projekt zakłada również zniesienie zakazu handlu w niedziele na terenach dotkniętych klęską w zakresie towarów pierwszej potrzeby, co ma pomóc w zaspokojeniu potrzeb mieszkańców. Na koniec, projekt ustawy przyspiesza realizację inwestycji ważnych dla obronności państwa. Wojewodowie będą odpowiedzialni za wydawanie decyzji dotyczących lokalizacji oraz zatwierdzania projektów budowlanych.
Sejm rozpatrzy projekt 26 września, a Senat planuje pilne rozpatrzenie ustawy.
Po powodzi należy zastanowić się jak w przyszłości zapobiec kataklizmowi
