KOMENTARZ
Agata Rzędowska
Redaktor BiznesAlert.pl
W sierpniu tego roku powstała Koalicja na rzecz Gospodarki Obiegu Zamkniętego Reconomy. Celem Koalicji jest zrzeszanie przedsiębiorstw i instytucji publicznych, które chcą wcielać w życie i promować idee zrównoważonej gospodarki. Szczególną uwagę poświęca ona zasadom obiegu zamkniętego.
Trend gospodarki w obiegu zamkniętym, definicje, dobre praktyki i rekomendacje Reconomy ujęło w raporcie, który został zaprezentowany po konferencji „W kierunku gospodarki obiegu zamkniętego”.
Autorzy raportu sięgają we wstępie do „Waste to Wealth. The Circular Economy Advantage” książki, która przybliża trend. Autorzy Peter Lacy i Jakob Rutqvist poświęcają w niej wiele uwagi ekonomicznym aspektom gospodarki cyrkularnej. Bo tak naprawdę o ekonomię w tym wszystkim chodzi. Postarzanie produktów, brak możliwości ich naprawy i bardzo wysokie koszty utylizowania odpadów powodują, że producenci sprzętów, opakowań czy maszyn zmagają się z ogromnymi problemami. Problemy te przekładają się na rentowność kolejnych przedsięwzięć. Należy pamiętać, że konsumpcja wielu dóbr jest wymuszona niską żywotnością przedmiotów, które nabywamy.
W raporcie możemy przeczytać o pięciu modelach biznesowych, wykorzystujących gospodarkę cyrkularną. Warto przyjrzeć się tym modelom, ponieważ redefiniują one pewne zjawiska, które znamy (produkt jako usługa). Niekiedy, jak można przeczytać poniżej, są one powrotem do praktyk, które znamy z przeszłości (wydłużanie życia produktu).
1. Łańcuch Dostaw Obiegu Zamkniętego – przedsiębiorstwo do produkcji swoich wyrobów potrzebuje specyficznych, drogich do pozyskania lub powodujących duże zanieczyszczenia materiałów będzie starało się je zastąpić takimi, które są biodegradowalne albo łatwo je poddać recyklingowi.
2. Odzyskiwanie i Recykling – przedsiębiorstwo odzyskuje materiały, na różnych etapach życia produktu, po to by ponownie użyć ich przy produkcji.
3. Wydłużenie życia produktu – firmy zaczną nie tylko produkować i sprzedawać swoje produkty, ale także dołożą starań aby ich konserwacja naprawa były łatwo dostępne, tym samym wpływając aktywnie na wartość tych produktów.
4. Platforma współdzielenia – przedsiębiorstwo umożliwi właścicielom wzajemne korzystanie ze swoich produktów; może to zrobić przy pomocy nowoczesnych technik mobilnych i jednocześnie ograniczyć zapotrzebowanie na trudne albo kosztowne do pozyskania surowce.
5. Produkt jako usługa – przedsiębiorstwo jest właścicielem swoich produktów, a konsument tylko opłaca korzystanie z nich, to producentowi zależy żeby produkty były wysokiej jakości i były wytrzymałe, wtedy udostępnianie ich w formie płatnej usługi staje się bardziej opłacalna.
Jak widać modele te to nie same nowości. Nie tak dawno w polskich blokach były wspólne pralnie, nadal takie rozwiązania funkcjonują m.in. we Francji czy Niemczech. Norwegowie kupują jedną odśnieżarkę wspólnie z sąsiadami, a w Danii współdzieli się maszyny rolne. Wydłużanie życia produktów w naszych realiach to także nie taka wielka zmiana. Choć trzeba przyznać, że osób potrafiących naprawiać różne sprzęty ubyło. Jednak wciąż mamy szewców, zegarmistrzów, serwisantów AGD, z których usług korzystamy.
W domach także wykorzystujemy model łańcucha dostaw obiegu zamkniętego np. przygotowując przetwory. Zmienia się skala tych działań. Co bardzo ważne, pociąga ta zamiana za sobą większą interakcję między ludźmi, odświeżenie relacji, zacieśnienie więzi społecznych.
Twórcy raportu pokazują także jakie osiągnięcia techniczne i technologiczne przybliżą naszą gospodarkę do modelu obiegu zamkniętego. Możemy przeczytać o tym jak ważnym elementem jest edukacja. Zachęta do podejmowania studiów z zakresu ochrony środowiska, nauk przyrodniczych i inżynierii materiałowej będzie bardzo ważna. Absolwenci tych kierunków będą innowatorami w zakresie ponownego wykorzystywania surowców oraz w zmianach właściwości produktów.
Nie łatwo będzie przekonać przedsiębiorstwa do zmiany, jeśli nie zagwarantuje się im dobrego wsparcia w obszarze zarządzania odpadami. Tutaj potrzebna jest silna współpraca między przedsiębiorstwami, samorządami i firmami zajmującymi się odpadami.
Bardzo dużo miejsca w raporcie zajmuje tematyka upcyklingu. Upcykling to sposób na to by dać nowe życie starym rzeczom. Odpad, który staje się surowcem daje dodatkowe dochody i powoduje oszczędności. Upcykling daje ogromne możliwości inicjowania interakcji między ludzkich. Już same akcje w Polsce takich firm jak H&M, Ikea czy wykorzystywanie palet jako wyposażenie wnętrz niosą ze sobą ogromny potencjał i przyczyniają się do wymiany wiedzy i doświadczeń konsumentów.
Coraz więcej firm daje swoim klientom wskazówki jak konserwować i użytkować produkty już nie tylko w nudnych broszurkach, ale coraz częściej takie działania stają się elementami kampanii wizerunkowych. Doskonałym tego przykładem jest działalność odzieżowej firmy Patagonia i jej sposoby na naprawę ubrań, opisane w raporcie.
Przyzwyczailiśmy się już do korzystania z Itunes, Netflix, Legimi a te usługi to także element wpisujący się w gospodarkę cyrkularną. Wirtualizacja niesie za sobą duży potencjał i jest w krajach, w których dostęp do internetu nie stanowi problemu, bardzo popularna.
Jak wynika z raportu możemy się spodziewać, że coraz częściej będziemy kupować napoje w butelkach zwrotnych z kaucją, coraz więcej elementów naszych samochodów będzie pochodziło z recyklingu a my sami chętniej będziemy siadać do maszyn do szycia żeby dać drugie życie naszym tekstyliom.
Inicjatorami Koalicji są: Instytut Innowacyjna Gospodarka, Akademia Leona Koźmińskiego, Stena Recykling, CSR Consulting, Dekoeko.com, How to Wear fair.
