– Bez systemów wsparcia, takich jak dotacje do mieszkań dla zmagających się z ubóstwem energetycznym nie poprawimy jakości powietrza – powiedział Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli, podczas konferencji „Czyste Powietrze. Projekt Zone”.
W perspektywie pierwszego raportu NIK w sprawie jakości powietrza, obniżeniu uległ poziom emisji zanieczyszczeń przez przemysł. – To z czym trzeba się zmierzyć to osiągnięcie tzw. niskiej emisji, pochodzącej ze słabej jakości kotłów czy z transportu. Kluczowy był raport NIK z 2014 roku, dotyczący norm jakości kotłów na paliwo stałe. To już jest, choć zawsze można pytać czy nie dało się ich zrobić lepiej. Inną kwestią jest apel, wystosowany do samorządów ws. emisji powierzchniowej. Zmieniły się także normy jakości paliw stałych, powiedział Kwiatkowski. Dodał, że ponad 100 mld zł przeznaczone na Program Czyste Powietrze cieszy, ale martwi poziom wydatkowania środków na poprawę jakości powietrza.
Mówiąc o kolejnych rekomendacjach podkreślił wagę przyłączania do sieci ciepłowniczej. – Naszym zdaniem, nie da się wprowadzić tej rekomendacji bez rygorystycznych przepisów, takich jak rygor podłączenia do sieci nowej nieruchomości, jeśli są ku temu warunki.
– Najwięcej świadomości w tej kwestii mają mieszkańcy Małopolski czy Śląska, ale to i tak w tych województwach proces poprawy jakości powietrza będzie trwał najdłużej – dodał.
Kolejnym wnioskiem, płynącym z raportu NIK był brak inwentaryzacji źródeł niskiej emisji. – Każda z gmin miała własny system inwentaryzacji na podstawie ankiet. Często wyniki były niemiarodajne – przyznał Kwiatkowski.
Dodał, że Polska na tle innych krajów UE ma jeden z najwyższych współczynników najniższej jakości powietrza. – W Krakowie w 2016 roku było 165 dni z przekroczonymi normami jakości powietrza, a limit to 34 dni w roku. Polska jest także niechlubnym liderem pod względem poziomu benzopirenu w powietrzu. Jeśli nie byłoby działań takich jak wprowadzenie programu Czyste Powietrze czy projektu ZONE to pozbycie się benzopirenu zajęłoby ponad 70 lat, a pyłów PM 10 nawet 100 lat – podkreślił.
Rekomendował także wyeliminowanie możliwości stosowania paliw stałych w nowych budynkach, będących w zasięgu sieci ciepłowniczych lub gazowni. Jako kolejną rekomendację wymienił w perspektywie 5 – 10 lat wprowadzenie obowiązku podłączenia istniejących budynków do sieci ciepłowniczych lub gazowniczych., a perspektywie długoterminowej 20 – 30 lat ograniczenie stosowania paliw stałych. – Ważna jest także likwidacja ubóstwa energetycznego i bez programu wsparcia i programów osłonowych nie uda się nam skutecznie walczyć o niską emisję zanieczyszczeń i likwidację źródeł spalania paliw stałych, zakończył.
