Czternaście europejskich stowarzyszeń pracodawców, na czele z francuskim Ruchem Przedsiębiorstw Francji (MEDEF), utworzyło w Paryżu „Sojusz Pracodawców Jądrowych”. Ma to na celu wzmocnienie tej branży w Unii Europejskiej, aby lepiej stawić czoła wyzwaniom związanym ze zwiększoną konkurencyjnością. Ma to związek z powrotem Donalda Trumpa do Białego Domu.
Oprócz Francji w programie uczestniczą również główne organizacje pracodawców z Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Danii, Finlandii, Węgier, Włoch, Polski, Rumunii, Słowacji, Szwecji, Czech i Wielkiej Brytanii, mimo że ta nie jest już członkiem Unii Europejskiej Obserwatorami inicjatywy będą: Hiszpania, Grecja, Irlandia, Holandia i Portugalia. Niemcy, najsilniejsza gospodarka na kontynencie europejskim, które wycofały się z energii jądrowej w 2023 roku, nie są częścią tej inicjatywy. Sygnatariusze stwierdzili, że chcą jasnych i stabilnych europejskich ram instytucjonalnych dla energetyki jądrowej, które będą szczególnie chronić „zasadę neutralności technologicznej”. Oznacza to, że kraje będą mogły swobodnie wybierać własne sposoby dekarbonizacji energii. Zażądali, aby rozwiązania w zakresie energetyki jądrowej „miały pełny dostęp do funduszy europejskich i programów gwarancyjnych” i ogłosili, że chcą, aby w Europie powstał silny ekosystem jądrowy.
Kontekst powstania sojuszu
Porozumienie pojawia się kilka dni przed prezentacją przez Komisję Europejską jej „Paktu dla czystego przemysłu”, który ma wspierać konkurencyjność przemysłu UE i tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy. Dzieje się to także w tym samym tygodniu, co zorganizowanie w Paryżu „Szczytu Sztucznej Inteligencji” (AI Action Summit). To właśnie technologie związane ze sztuczną inteligencją będą w przyszłości jeszcze większym konsumentem energii elektrycznej niż jest to teraz. W wywiadzie dla francuskiej agencji prasowej (AFP), prezes MEDEF Patrick Martin, stwierdził, że „Europa musi lepiej uwzględniać aspiracje firm”. Według niego jest to kwestia „pogodzenia celu neutralności węglowej z potrzebą odzyskania suwerenności i konkurencyjności”.
Obrona przed wasalizacją Europy
Patrick Martin wspomniała także o „rozmachu gospodarczym”, który wzywa do „skoku”, pod groźbą „wasalizacji” Europy. Prezes MEDEF wyraził opinię o zaangażowaniu na nałożenie przez UE obowiązku neutralności technologicznej oraz zaprzestania mikrozarządzania lub wyprzedzania szeregu rozwiązań technicznych, dotyczących zdekarbonizowanych energii, często kosztem energii jądrowej. Sygnatariusze Sojuszu Pracodawców proponują włączenie klauzuli kontrolnej tej neutralności technologicznej do przyszłych dyrektyw europejskich. Era elektryczności z powrotem energii jądrowe
Uczestnicy spotkania nalegali także na kwestię poprawy umiejętności przyszłych pracowników branży atomowej. Dla przykładu, we Francji, jeżeli program jądrowy będzie dalej się tak rozwijał, będzie potrzeba 100 000 dodatkowych pracowników. Christian Buchel, prezes Francuskiego Stowarzyszenia Energetycznego (UFE), powiedział, że jest przekonany, że presja wywierana przez ten sojusz będzie skuteczna w Brukseli. Fatih Birol, dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) zauważył, że po epoce węgla i ropy naftowej dzisiaj wkraczamy w epokę elektryczności, obserwując jednocześnie powrót energii jądrowej na świecie.
Następne spotkanie „Sojuszu Nuklearnego” w Polsce
Jak podał francuski portal BFM Business, prezes Konfederacji Lewiatan – Maciej Witucki ogłosił, że kolejne spotkanie sojuszu odbędzie się w Polsce, gdzie członkowie będą nadal opracowywać wspólną strategię wzmocnienia europejskiego sektora jądrowego. W swoim artykule z 8 lutego, na łamach portalu Business Insider, zwrócił on uwagę na konieczność przyśpieszenia programu jądrowego. Stwierdził także, że nie powinno brać się pod uwagę lokalizacji tylko nad Morzem Bałtyckim, ale także kolejną dodatkową inwestycję. Stwierdził także, że: „Projekty dużej energetyki jądrowej plus potencjalny udział w rozwoju technologii SMR to szansa na stworzenie nowej silnej specjalizacji dla naszego przemysłu w skali kraju, ale też i całej Europy.”
Marcin Jóźwicki
Wrochna: W przyszłym roku chcemy podjąć decyzję o lokalizacji drugiej elektrowni jądrowej