65 procent Polaków uważa, że rosyjska inwazja na Ukrainę i jej konsekwencje powinny być impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji. 83 procent respondentów twierdzi, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa. 65 procent ankietowanych opowiada się za indeksowaniem cen energii do poziomu zużycia w każdym gospodarstwie domowym (co oznacza, że im więcej energii zużywa dane gospodarstwo, tym więcej za nią płaci) – wynika z sondażu opublikowanego przez Europejski Bank Inwestycyjny.
Poniżej przedstawiono niektóre z opublikowanych właśnie przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) wyników najnowszej edycji corocznej ankiety dotyczącej klimatu, którą przeprowadzono w sierpniu 2022 roku. EBI jest bankiem Unii Europejskiej i największym na świecie kredytodawcą wspierającym działania na rzecz klimatu. Pełen wyzwań rok – w którym rosyjska napaść na Ukrainę wywołała trwający do dzisiaj kryzys energetyczny i szybki wzrost inflacji w całej Europie, a lato przyniosło rekordowe fale upałów i susze – sprawił, że Polacy jeszcze silniej uświadamiają sobie skutki zmiany klimatu i konieczność podjęcia natychmiastowych działań.
Świadomość zmian klimatu i potrzeba podjęcia pilnych działań
O ile w ubiegłym roku największym wyzwaniem była dla Polaków pandemia COVID-19, o tyle obecnie w odpowiedziach dominują kwestie gospodarcze i finansowe, które dla 72 procent ankietowanych są największym powodem do obaw. Jednocześnie 81 procent Polaków twierdzi, że odczuwa wpływ zmiany klimatu na swoje życie codzienne. Aż 83 procent respondentów uważa, że jeśli w najbliższych latach nie ograniczymy radykalnie zużycia energii i towarów, czeka nas globalna katastrofa. Równocześnie 87 procent ankietowanych wyraża opinię, że władze działają zbyt wolno, a jedynie 41 procent sądzi, że Polsce uda się znacznie zredukować do 2030 roku emisję dwutlenku węgla.
Wojna w Ukrainie i zielona transformacja
Większość (65 procent) Polaków uważa, że wojna w Ukrainie oraz jej wpływ na ceny ropy i gazu powinny stać się impulsem do przyspieszenia zielonej transformacji (co jest wartością zbliżoną do średniej w UE, która wynosi 66 procent). Poproszeni o uszeregowanie działań według priorytetów, Polacy wskazują, że ich zdaniem władze powinny w pierwszej kolejności rozwijać energetykę odnawialną (49 procent), a w dalszej – dywersyfikować dostawy energii, aby uniknąć uzależnienia od jednego dostawcy (32 procent). Dla części mieszkańców priorytetem staje się również oszczędzanie energii. Zdaniem 19 procent Polaków obywatele i przedsiębiorstwa muszą podjąć dodatkowe starania, aby zmniejszyć ilość zużywanej przez siebie energii, co pokrywa się ze średnią w UE (również 19 procent). Opinia ta jest rozpowszechniona zwłaszcza wśród przedstawicieli młodszych pokoleń (30 procent wśród osób w wieku 15–29 lat).
Przeciwdziałanie skutkom zmiany klimatu i wysokim cenom energii
Jeśli chodzi o zmniejszanie zużycia energii, Polacy stawiają przede wszystkim na wysokie opodatkowanie towarów i usług silnie zanieczyszczających środowisko, takich jak pojazdy typu SUV czy transport lotniczy (60 procent). Ponadto popierają indeksowanie cen energii do poziomu zużycia każdego gospodarstwa domowego (65 procent), co oznacza, że im więcej energii zużywa dane gospodarstwo, tym więcej za nią płaci. Jednocześnie 59 procent ankietowanych uważa, że dobrym sposobem na zmniejszenie łącznego zużycia energii byłoby obniżenie limitów prędkości na autostradach. Gdyby Polacy mieli obniżyć tej zimy temperaturę w swoich domach, 26 procent zgodziłoby się ograniczyć ją do 19°C (co jest wynikiem o 2 punkty procentowe niższym od średniej w UE, która wynosi 28 procent). Jednocześnie kolejne 24 procent Polaków wskazuje, że już teraz nie może sobie pozwolić na pełne dogrzanie domu lub mieszkania.
– Ankieta EBI dotycząca klimatu za rok 2022 wykazała, że Polacy zdają sobie sprawę z konieczności szybszego przejścia na wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych i popierają takie działania jako skuteczny sposób na walkę z globalnym kryzysem energetycznym i klimatycznym oraz na zapewnienie zrównoważonej ekologicznie przyszłości swojego kraju i całej Unii Europejskiej. Poparcie to jest bardzo istotne w kontekście zbliżającej się konferencji klimatycznej COP27. EBI jest gotowy do dalszego udzielania Polsce pomocy w wymiarze praktycznym, a także służy swoim kilkudziesięcioletnim doświadczeniem we wspieraniu innowacyjnych inwestycji w czystą energię, w tym modernizację systemu dostaw energii, rozwój farm wiatrowych oraz budowę bardziej energooszczędnych lokali socjalnych. Jesteśmy przygotowani do tego, aby zaoferować pełną gamę usług doradczych i instrumentów finansowych w celu zapewnienia sprawiedliwej, ekologicznej transformacji energetycznej – skomentowała wiceprezes EBI Teresa Czerwińska.
Europejski Bank Inwestycyjny/Michał Perzyński
