KOMENTARZ
Tomasz Styś
Instytut Sobieskiego
Rozwój nowych technologii, w szczególności Internetu i urządzeń mobilnych, zmienia dotychczasowy paradygmat posiadania na paradygmat współużytkowania. Jednym z ważniejszych zjawisk jest pojawienie się gospodarki współdzielenia.
W ogłoszonym przez Komisję Europejską w grudniu 2015 r. pakiecie gospodarki o obiegu zamkniętym (circular economy) stwierdzono, że gospodarka współdzielenia (sharing economy) stanowić będzie instrument wsparcia pakietu i zapowiedziano stworzenie europejskiego programu dotyczącego gospodarki współpracy w ramach strategii jednolitego rynku.
Rozwój zjawiska gospodarki współpracy związany jest z głównymi trendami rozwoju, do których zalicza się:
- przełom technologiczny, związany z rozwojem Internetu i upowszechnieniem urządzeń mobilnych;
- ograniczony dostęp do zasobów, w tym zmiana relacji kosztów posiadania i dostęp;
- wytworzenie masy krytycznej potencjalnych nabywców usług, która pozwoliła na obniżenie kosztu jednostkowego dotarcia platform współdzielenia zasobów do poziomu akceptowalnego dla odbiorcy końcowego;
- zmiany demograficzne i społeczne.
Infografika 1. Podstawowe dane dotyczące użytkowania Internetu w Polsce
Źródło: Digital, Social & Mobile in 2015
Na początku czerwca 2016 r. Komisja wezwała kraje członkowskie Unii Europejskiej by przyjaźniej traktowały usługi oparte o modele sharing economy i zapowiedziała stworzenie wytycznych, które mają pomóc państwom unijnym w uregulowaniu nowego sektora i zharmonizowaniu bardzo rozbieżnych przepisów obowiązujących w poszczególnych krajach. Wytyczne mają zarówno wspierać rozwój usług gospodarki współdzielenia się, jak i zapewniać ochronę konsumentów, uczciwe opodatkowanie i warunki zatrudnienia w tym sektorze.
Nowy trend – gospodarka współpracy
Gospodarka współdzielenia (opcjonalnie: gospodarka współpracy) polega na łączeniu osób fizycznych i prawnych za pomocą platform internetowych peer to peer, aby umożliwić im świadczenie usług lub wspólne korzystanie z aktywów, zasobów, czasu, umiejętności lub kapitału – w ograniczonym czasie i bez przekazania praw własności.
Według Komisji Europejskiej innowacyjne usługi gospodarki współdzielenia mogą korzystnie wpłynąć na wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy w UE, o ile będą regulowane i rozwijane w odpowiedzialny sposób.
Infografika 2. Fazy rozwoju gospodarki współpracy
Źródło: Rachel Botsman
Szacuje się, że globalny przychód generowany przez ekonomię współdzielenia tylko w pięciu kluczowych sektorach (usługi finansowe i profesjonalne, transport, hotelarstwo, turystyka) osiągnie 335 miliardów dolarów do 2025 roku.
Smart city staje się smarter
Pojęcie inteligentnego miasta (smart city) pojawiło się na początku XXI wieku i oznacza miasto wykorzystujące technologie informacyjno-komunikacyjne w celu zwiększania interaktywności oraz wydajności infrastruktury miejskiej i jej użytkowników. Inteligentne miasto rozwija kapitał ludzki i społeczny oraz infrastrukturę komunikacyjną dla równoważenia rozwoju gospodarczego oraz podnoszenia jakości życia.
W kontekście pakietu gospodarki o obiegu zamkniętym mówi się także o koncepcji miasta inteligentniejszego (smarter city) – idei zwiększania interaktywności oraz wydajności infrastruktury miejskiej, uzupełnionej o postulaty optymalizacji wykorzystywania zasobów naturalnych.
Infografika 3. Idea miasta inteligentniejszego
Źródło: The Ellen MacArtur Foundation
Prognozuje się, że w najbliższych latach polskie miasta staną przed wyzwaniem połączenia w sieć: potrzeb mieszkańców, wzajemnych relacji mieszkańców, procesów
podejmowania decyzji, procesów komunikacji służb publicznych i infrastruktury, których celem będzie możliwość zapewnienia obywatelom oczekiwanej jakości życia, rozumianej jako stopień zaspokojenia potrzeb, w tym zwiększania poziomu dostępności transportowej. Wśród potencjalnych na nie odpowiedzi może być tworzenie (lub wykorzystywanie już istniejących) narzędzi innowacji technologicznych i nietechnologicznych (biznesowych, społecznych i organizacyjnych.
Raport Instytutu Sobieskiego “Inteligentny transport – wpływ na polską gospodarkę” można znaleźć TUTAJ
