W ramach inicjatywy Trójmorza 12 państw Europy Środkowej i Wschodniej podejmuje próbę wyrównania różnic w zakresie poziomu życia w Unii Europejskiej – mówi ekspertka PISM Veronika Jóźwiak. Według niej instrumentami są wspólne inwestycje wsparte narzędziami oferowanymi przez UE.
Ekspertka Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych podkreśla, że Trójmorze jest inicjatywą służącą „głównie pogłębieniu integracji europejskiej i harmonizacji procesu integracji w skali całego kontynentu”.
„W związku z tym, że pozostają wielkie różnice w zakresie infrastruktury, poziomu życia pomiędzy Zachodnią a Środkową i Wschodnią Europą, państwa tej inicjatywy podejmują próbę wyrównaniu tych różnic w ramach Unii Europejskiej” – zaznaczyła. Zwróciła uwagę, że wszystkie państw wchodzące w skład Trójmorza są krajami członkowskimi UE.
Cele współpracy w ramach Trójmorza zostały wskazane w deklaracji zawartej przez liderów 12 państw w Dubrowniku 25 sierpnia 2016 r. Deklarację przyjęli przedstawiciele Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Polski, Rumunii, Słowacji, Słowenii i Węgier.
W dokumencie wyrażono przekonanie, że dzięki poszerzeniu współpracy w dziedzinie energii, transportu, komunikacji cyfrowej oraz gospodarki Europa Środkowa i Wschodnia staną się bardziej bezpieczne i bardziej konkurencyjne oraz przyczynią się tym samym do wzmocnienia Unii Europejskiej jako całości.
Jak mówiła ekspertka PISM, chodzi głównie o współpracę w obszarze infrastruktury gazowej i transportowej oraz o współpracę biznesową.
Według Jóźwiak z punktu widzenia Polski to nie jest projekt w pierwszej kolejności polityczny. „Projekt Trójmorza ma szczególny potencjał w obszarze infrastruktury gazowej i ma szansę odpowiedzieć na realne potrzeby na inwestycje i przyszły popyt na gaz” – mówiła. Jak podkreśliła, do tego konieczne są inwestycje, z czego zdają sobie sprawę wszystkie państwa w regionie.
Współpraca energetyczna będzie jednym z tematów wizyty prezydenta USA Donalda Trumpa, który w czwartek spotka się z liderami wszystkich 12 państw Trójmorza. „Jest oczekiwanie, że wizyta prezydenta Trumpa przyspieszy proces budowy infrastruktury gazowej” – uważa Jóźwiak.
Ekspertka podkreśliła, że poszukiwanie alternatywnych źródeł wobec Rosji ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i suwerenności energetycznej regionu, co jest celem samej Wspólnoty. „Trójmorze w tym zakresie godzi interesy regionu, Unii Europejskiej i indywidualnych państw członkowskich” – mówiła.
W inicjatywie Trójmorza chodzi także o promowanie interesów regionu i inwestycji wspartych narzędziami oferowanymi przez UE. „To ma być platforma koordynacji działań, na przykład wspólnego ubiegania się o finansowanie projektów infrastrukturalnych” – podkreśliła Jóźwiak.
Według ekspertki na razie działania w ramach Trójmorza są „na poziomie przygotowań”. „Te ustalenia, o których mówimy, powinny zejść na poziom rządowy, ministerialny, bo zazwyczaj to są i powinny być międzyrządowe ustalenia, a faktem jest, że na razie spotykają się prezydenci. Nie ma jeszcze rezultatów, konkretnych wyników. To jest etap przygotowawczy” – zaznaczyła.
Jóźwiak podkreśliła, że w inicjatywie Trójmorza „nie ma zamiaru nawiązywania” do idei Międzymorza Józefa Piłsudskiego. Koncepcja z początku poprzedniego stulecia zakładała silną integrację państw Europy Środkowej i Wschodniej, Piłsudski chciał w ten sposób wzmocnić pozycję geopolityczną regionu i uchronić go przed dominacją mocarstw.
„Dlatego też nazwa tej inicjatywy została zmieniona. Z początku rzeczywiście w Polsce używano określenia Międzymorze, ale teraz już funkcjonuje tylko Trójmorze, żeby zrezygnować z odwołań do tamtej koncepcji i uniknąć skojarzenia geopolitycznego” – zaznaczyła.
Według niej chodzi o podkreślenie, że zrębem współpracy jest płaszczyzna gospodarcza i w zakresie infrastruktury. Jak uznała, po kilku latach obecności Polski i pozostałych państw regionu w Unii Europejskiej wyzwaniem wciąż pozostaje wyrównanie cywilizacyjnego z Zachodem. „Takie są cele strategiczne polskiej polityki regionalnej, a instrumentem tego są inwestycje w infrastrukturę i współpraca gospodarcza” – dodała Jóźwiak.
Polska Agencja Prasowa
