(Komisja Europejska)
Komisja Europejska i Wysoka Przedstawiciel przyjęły dziś wspólne ramy umożliwiające przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym i umacnianie odporności UE, jej państw członkowskich i krajów partnerskich, przy jednoczesnym zacieśnianiu współpracy z NATO w zakresie przeciwdziałania tym zagrożeniom.
W ostatnich latach, UE i jej państwa członkowskie są w coraz większym stopniu narażone na zagrożenia hybrydowe, które obejmują wrogie działania zmierzające do destabilizacji określonego regionu lub państwa. Komisja Europejska i Wysoka Przedstawiciel przyjęły dziś wspólne ramy umożliwiające przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym i budowanie odporności UE, jej państw członkowskich i krajów partnerskich, przy jednoczesnym zacieśnianiu współpracy z NATO w zakresie przeciwdziałania tym zagrożeniom.
Wysoka Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Federica Mogherini powiedziała: W ostatnich latach zaszły radykalne zmiany w środowisku bezpieczeństwa. Mieliśmy do czynienia ze wzrostem zagrożeń hybrydowych na granicach UE. UE stanowczo wezwano do dostosowania i zwiększenia jej potencjału jako gwaranta bezpieczeństwa. Związek między bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym musi być nadal wzmacniany. Za pomocą tych nowych wniosków chcemy zwiększyć naszą zdolność do zwalczania zagrożeń o charakterze hybrydowym. Aby osiągnąć ten cel, będziemy również zacieśniać współpracę i koordynację z NATO.
Elżbieta Bieńkowska, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP, powiedziała: UE musi stać się gwarantem bezpieczeństwa, zdolnym do dostosowywania się, przewidywania i reakcji na zmieniający się charakter zagrożeń, w obliczu których stoimy. Oznacza to zwiększenie naszej odporności i bezpieczeństwa od wewnątrz przy jednoczesnym zwiększeniu naszej zdolności przeciwdziałania nowym zagrożeniom zewnętrznym. W proponowanych ramach zjednoczymy się, aby przeciwdziałać wspólnym zagrożeniom hybrydowym. Przedstawiamy konkretne propozycje dla Unii i państw członkowskich, mające zintensyfikować współpracę w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony, wzmocnić odporność, znaleźć rozwiązania strategicznych słabości i przygotować skoordynowaną reakcję.
Wspólne ramy oferują kompleksowe podejście do kwestii poprawy wspólnej reakcji na wyzwania związane z zagrożeniami hybrydowymi dla państw członkowskich, obywateli i wspólnego bezpieczeństwa Europy. Łączą one wszystkie odpowiednie podmioty, strategie polityczne i instrumenty, aby w bardziej skoordynowany sposób przeciwdziałać zagrożeniom hybrydowym i łagodzić ich skutki. W szczególności inicjatywa ta bazuje na Europejskiej agendzie bezpieczeństwa przyjętej przez Komisję w kwietniu 2015 r., jak również na strategiach sektorowych, takich jak europejska strategia bezpieczeństwa cybernetycznego, strategia bezpieczeństwa energetycznego oraz strategia Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa morskiego.
Wspólne ramy grupują istniejące polityki i proponują dwadzieścia dwa działania operacyjne mające na celu:
- podnoszenie świadomości poprzez ustanowienie specjalnych mechanizmów wymiany informacji między państwami członkowskimi i koordynację działań UE zmierzające do osiągnięcia strategicznej komunikacji;
- wzmacnianie odporności poprzez zajmowanie się potencjalnie strategicznymi i kluczowymi sektorami, takimi jak bezpieczeństwo cybernetyczne, infrastruktura krytyczna (energii, transportu, przestrzeni kosmicznej), ochrona systemu finansowego, ochrona zdrowia publicznego oraz wspieranie wysiłków na rzecz przeciwdziałania brutalnemu ekstremizmowi i radykalizacji;
- zapobieganie kryzysom, odpowiedź na nie i ich przezwyciężanie, poprzez zdefiniowanie skutecznych procedur, lecz także poprzez zbadanie możliwości zastosowania klauzuli solidarności (art. 222 TFUE) i jej praktycznych skutków oraz klauzuli wzajemnej obrony (art. 42 ust. 7 TUE), w przypadku poważnego ataku hybrydowego o dużym zasięgu;
- wzmożenie współpracy pomiędzy UE a NATO, jak również innymi organizacjami partnerskimi we wspólnym wysiłku skierowanym na przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym, przy jednoczesnym poszanowaniu zasad otwartości i niezależności procesu podejmowania decyzji każdej z organizacji.
Celem tych ram jest zapewnienie solidnych podstaw do wspierania państw członkowskich we wspólnym przeciwdziałaniu zagrożeniom hybrydowym, przy wsparciu innymi unijnymi instrumentami i inicjatywami oraz wykorzystaniu pełnego potencjału Traktatów.Ramy te zostaną przedstawione Radzie Unii Europejskiej.
Zagrożenia hybrydowe odnoszą się do kombinacji działań łączących często metody konwencjonalne i niekonwencjonalne, które mogą być stosowane w sposób skoordynowany przez podmioty państwowe i niepaństwowe. Pozostają one jednocześnie poniżej progu formalnego wypowiedzenia wojny. Ich celem jest nie tylko spowodowanie bezpośrednich szkód i wykorzystanie słabości, ale również destabilizacja społeczeństw oraz stworzenie niejasności utrudniającej podejmowanie decyzji.
Przeciwdziałanie zagrożeniom hybrydowym należy w dużej mierze do kompetencji krajowych, główna odpowiedzialność leży po stronie państw członkowskich. Jednak wspólne ramy przedstawione dziś przez Komisję Europejską i Wysoką Przedstawiciel Mogherini mają pomóc państwom członkowskim UE i ich partnerom w przeciwdziałaniu zagrożeniom hybrydowym i poprawić ich odporność w obliczu tych zagrożeń, aby dzięki połączeniu instrumentów na szczeblu europejskim i krajowym ich reakcja była skuteczniejsza niż w przeszłości. Ponadto wiele państw członkowskich UE stoi w obliczu wspólnych zagrożeń, które mogą dotyczyć sieci transgranicznych lub infrastruktury transgranicznej. Ramy te wynikają z wytycznych politycznych przewodniczącego Komisji Jeana-Claude’a Junckera, który zaapelował o potrzebę „pracy nad wzmocnieniem Europy, jeśli chodzi o kwestie bezpieczeństwa i obrony”. Nawiązują one również do wezwania Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 18 maja 2015 r. o przedstawienie konkretnych propozycji w celu przeciwstawienia się zagrożeniom hybrydowym.
