Zgodnie ze złożonym przez przewodniczącego Jean-Claude’a Junckera zobowiązaniem do utworzenia w pełni funkcjonującej unii obrony do roku 2025 Komisja i wysoki przedstawiciel przedstawiają plan działania na rzecz poprawy mobilności wojskowej w obrębie Unii Europejskiej i poza jej granicami.
Ułatwienie przemieszczania oddziałów i zasobów wojskowych ma podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa obywateli europejskich i dla wzmocnienia skuteczności, elastyczności i ścisłej współpracy w ramach Unii, co stwierdzono we wspólnym komunikacie w sprawie poprawy mobilności wojskowej w UE z listopada 2017 r. i do czego wezwano w globalnej strategii UE na rzecz polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. W przedstawionym dzisiaj planie działania wskazano szereg środków operacyjnych mających służyć usunięciu fizycznych, proceduralnych lub regulacyjnych barier utrudniających mobilność wojskową. Ścisła współpraca z państwami członkowskimi UE i z wszystkimi stosownymi podmiotami będzie stanowić kluczowy element realizacji tego planu działania.
Federica Mogherini, Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz wiceprzewodnicząca Komisji, powiedziała: Unia Europejska traktuje propagowanie pokoju i zagwarantowanie bezpieczeństwa naszych obywateli jako swoje podstawowe priorytety. Ułatwiając mobilność wojskową w obrębie UE, możemy skuteczniej zapobiegać kryzysom, efektywniej rozlokowywać nasze misje wojskowe i szybciej reagować na pojawiające się wyzwania. Będzie to kolejny krok w stronę pogłębienia naszej współpracy na poziomie UE, również w ramach stałej współpracy strukturalnej, którą niedawno oficjalnie rozpoczęliśmy, oraz współpracy z naszymi partnerami, począwszy od NATO. Dla nas jako UE współpraca pozostaje jedynym sposobem skutecznego działania w dzisiejszym świecie.
Komisarz ds. transportu Violeta Bulc powiedziała: Naszym celem jest lepsze wykorzystanie naszej sieci transportowej, aby zapewnić uwzględnienie potrzeb wojskowych przy planowaniu projektów infrastrukturalnych. Oznacza to efektywniejsze wykorzystanie środków publicznych i lepsze przygotowanie sieci transportowej, zapewniające szybką i sprawną mobilność na całym kontynencie. Jest to kwestia zbiorowego bezpieczeństwa.
Przedstawiony dzisiaj plan działania opiera się na planie działania w sprawie mobilności wojskowej opracowanym w ramach Europejskiej Agencji Obrony. Proponuje się konkretne działania w następujących obszarach:
Wymogi wojskowe
Stanowią one punkt wyjścia dla skutecznego i skoordynowanego podejścia do mobilności wojskowej w całej UE. Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) i Sztab Wojskowy Unii Europejskiej opracują wymogi wojskowe odzwierciedlające potrzeby UE i jej państw członkowskich, w tym infrastrukturę potrzebną do celów mobilności wojskowej. Wzywa się Radę, by do połowy 2018 r. rozpatrzyła i zatwierdziła te wymogi wojskowe.
Infrastruktura transportowa
Polityka i inwestycje w zakresie infrastruktury stwarzają możliwości uzyskania większej synergii potrzeb cywilnych i wojskowych. Do 2019 r. Komisja określi, które części transeuropejskiej sieci transportowej nadają się do celów transportu wojskowego, oraz wskaże niezbędne modernizacje istniejącej infrastruktury (dotyczące np. wysokości i nośności mostów). Zostanie sporządzona priorytetowa lista projektów. Komisja uwzględni w następnych wieloletnich ramach finansowych ewentualne dodatkowe wsparcie finansowe na rzecz tych projektów.
Kwestie regulacyjne i proceduralne
Komisja zbada możliwości usprawnienia i uproszczenia formalności celnych dotyczących operacji wojskowych oraz oceni potrzebę dostosowania przepisów odnoszących się do transportu towarów niebezpiecznych w obszarze wojskowości. Jednocześnie Europejska Agencja Obrony będzie wspierać państwa członkowskie w opracowywaniu rozwiązań dotyczących zezwoleń na przemieszczenia transgraniczne.
Komisja, Europejska Służba Działań Zewnętrznych i Europejska Agencja Obrony będą pracować w ścisłej koordynacji z państwami członkowskimi w celu skutecznej realizacji wspomnianych działań. Działania te będą prowadzone z pełnym poszanowaniem suwerenności państw członkowskich w odniesieniu do ich terytorium krajowego i krajowych procesów decyzyjnych. Zostanie również zapewniona koordynacja z działaniami prowadzonymi w ramach stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz odrębnego projektu PESCO dotyczącego mobilności wojskowej. Współpraca i konsultacje z NATO w kwestiach mobilności wojskowej będą nadal prowadzone w ramach realizacji wspólnej deklaracji, aby zapewnić spójność i synergię.
Następne etapy
Plan działania przedkłada się państwom członkowskim UE do rozpatrzenia i zatwierdzenia. W najbliższych miesiącach przewiduje się przeprowadzenie pierwszych działań.
Pierwsze sprawozdanie z postępu prac związanych z realizacją przedmiotowego planu działania zostanie przedstawione państwom członkowskim do lata 2019 roku.
Kontekst
W swoim orędziu o stanie Unii z roku 2017 przewodniczący Jean-Claude Juncker zwrócił uwagę na konieczność stworzenia w pełni funkcjonującej Europejskiej Unii Obrony do roku 2025.
UE podejmuje już niezbędne starania na rzecz poprawy unijnej gotowości i reagowania kryzysowego, co wymaga sprawnego, skutecznego i wydajnego przemieszczania personelu wojskowego i zasobów wojskowych w całej UE i poza jej granicami. Podstawę przedmiotowego planu działania stanowi komunikat w sprawie poprawy mobilności wojskowej w Unii Europejskiej, który został przyjęty w dniu 10 listopada 2017 r.
Poprawa mobilności wojskowej stała się również jednym z zobowiązań przyjętych w ramach PESCO – współpracy ustanowionej w grudniu 2017 r., a na poziomie projektów – w ramach odrębnego projektu PESCO. Stanowi ona także jeden z głównych rezultatów realizowanych na podstawie wspólnej deklaracji UE-NATO.
Komisja Europejska
