Urząd Transportu Kolejowego przedstawia pierwsze podsumowanie danych bezpieczeństwa z 2018 roku. O bezpieczeństwie transportu kolejowego świadczy m.in. miernik wypadkowości, który od kilku lat utrzymuje się na niskim poziomie. Spadł on nieznacznie mimo znacznego wzrostu pracy eksploatacyjnej w ubiegłym roku.
Od 2015 roku miernik wypadkowości utrzymuje się na poziomie poniżej 3. W 2018 roku wyniósł 2,52, czyli 0,04 punktu procentowego mniej niż w 2017 roku. Miernik wypadkowości to iloraz liczby wypadków na liniach kolejowych i pracy eksploatacyjnej (w mln poc-km). Dane dotyczące wypadkowości nie są ostateczne i współczynnik ten może się jeszcze nieznacznie obniżyć. Związane jest to między innymi z postępowaniami prowadzonymi przez prokuraturę, głównie w odniesieniu do zdarzeń wskutek najechania pojazdu kolejowego na osoby przechodzące przez tory w miejscach niedozwolonych. Jeśli wypadek zostanie zakwalifikowany jako samobójstwo, to nie jest wliczany w liczbę zdarzeń. Przedstawione poniżej dane o wypadkach kolejowych dotyczą zarówno linii kolejowych jak i bocznic.
Ogólna liczba wypadków w minionym roku wyniosła 639 na liniach kolejowych i 125 na bocznicach. Zanotowano 4 poważne wypadki (kategorii A) – o jeden więcej niż w 2017 roku (wszystkie to wypadki na przejazdach – jedno zderzenie z ciężarówką, dwa z samochodami osobowymi i potrącenie rowerzystki). Aż o 53 zwiększyła się liczba wypadków, w których pociąg potrącił osobę przechodzącą przez tory w miejscu niedozwolonym. Takich sytuacji było 234 (181 w 2017 roku).
Mimo dużego wzrostu pracy eksploatacyjnej to jednak nieznacznie spadła liczba wypadków na przejazdach kolejowo-drogowych. Takich zdarzeń na styku systemu kolejowego i drogowego w 2018 roku było 230 (5 mniej niż w 2017 roku), przy czym liczba wypadków na liniach kolejowych wzrosła o 5, a na bocznicach spadła o 10. Spadła też liczba wypadków na przejazdach kategorii A z 13 w 2017 roku do 3 w 2018 roku. Jako pozytywny należy również odnotować trend zmniejszania liczby przejazdów i przejść w poziomie torów na rzecz skrzyżowań wielopoziomowych.
Odnotowano 7 wypadków i 16 incydentów, głównie z pojazdami i maszynami budowlanymi. To ponad dwukrotny wzrost w porównaniu z 2017 rokiem. – W tym roku jednym z priorytetów działań UTK jest poprawa bezpieczeństwa prac inwestycyjnych. Obserwujemy niepokojący trend wzrostowy związany z występowaniem zdarzeń kolejowych podczas remontów linii kolejowych – zauważa Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. – Zmniejszeniu ryzyka występowania tego typu zdarzeń służą: wprowadzanie rozwiązań o charakterze technicznym, edukacja, a także działania skierowane na przewidywanie zagrożeń i wyciąganie wniosków, czyli ciągłe podnoszenie standardów bezpieczeństwa nie tylko przez wykonawców prac inwestycyjnych, lecz także zarządców infrastruktury – dodaje Ignacy Góra.
W dalszym ciągu na wysokim i nieakceptowalnym poziomie jest problem związany z niezatrzymaniem się przed sygnałem „stój”. Wzrosła też liczba przypadków zdarzeń klasyfikowanych jako „zbiegnięcie pojazdu kolejowego”. Mniej było natomiast wypadków związanych z nieprawidłowościami w układaniu drogi przebiegu pociągu przez dyżurnego ruchu, których było 27 ( 35 w 2017 roku). Zdecydowanie mniej wypadków komisje kolejowe kwalifikowały do kategorii związanej z klęskami żywiołowymi. W 2017 roku takich wypadków było 15, a w 2018 roku już tylko 2. W latach ubiegłych do tej kategorii były nieprawidłowo kwalifikowane niektóre wypadki spowodowane najechaniem pojazdu kolejowego na przeszkodę, np. leżące drzewa. W odniesieniu do tej kategorii wypadków Prezes Urzędu Transportu Kolejowego wydał w styczniu 2018 roku stanowisko określające przypadki, kiedy zdarzenie można zakwalifikować jako skutek klęski żywiołowej.
Od kilku lat UTK propaguje ideę kultury bezpieczeństwa. Wiele sytuacji potencjalnie niebezpiecznych, które kiedyś nie były raportowane jako zdarzenie kolejowe, jest teraz zgłaszanych jako incydent. Pozwala to na dokładne przeanalizowanie przyczyn takiej sytuacji i wypracowanie skutecznych metod zapobiegania w przyszłości niebezpieczeństwom. W ten sposób w 2018 r. zgłoszono 1262 incydenty.
Dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego ważne też są zgłoszenia napływające spoza systemu kolejowego. Dzięki infolinii, skrzynce bezpieczeństwa i formularzowi kontaktowemu do UTK w ubiegłym roku napłynęło 430 zgłoszeń.
W 2018 roku przygotowano w UTK system „Kolejowe e-Bezpieczeństwo”. Dzięki bazom danych posiadanym przez urząd możliwie będzie wspieranie procesu monitorowania stanu bezpieczeństwa kolejowego. Zarówno dane, jak i analizy będą stopniowo udostępniane zarówno w celach analitycznych, jak i profilaktycznych.
Pełne sprawozdanie ze stanu bezpieczeństwa ruchu kolejowego za 2018 rok będzie opublikowane do końca sierpnia 2019 roku zgodnie z wymogami Ustawy o transporcie kolejowym.
UTK
