Koniec z węglem najgorszej jakości. Senat za nowelą o normach jakości paliw

27 lipca 2018, 16:00 Alert

Senat nie wprowadził poprawek do nowelizacji ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw. Ustawa przewiduje m.in. wprowadzenie norm jakościowych dla węgla i zakaz sprzedaży najgorszej jakości paliwa odbiorcom sektora komunalno-bytowego.

Węgiel. Fot. Węglokoks
Węgiel. Fot. Węglokoks

Nowe zapisy

Za poparciem ustawy bez poprawek głosowało 59 senatorów, 14 było przeciw, a 14 wstrzymało się.Ustawa przewiduje, że najgorszej jakości paliwa, czyli muły węglowe, flotokoncentraty, mieszanki zawierające mniej niż 85 proc. węgla kamiennego zostaną objęte ustawowym zakazem sprzedaży do sektora komunalno-bytowego. Normy będą zastosowane w przypadku paliw stałych spalanych w gospodarstwach domowych oraz w instalacjach o mocy cieplnej poniżej 1 MW, czyli w kotłowniach przy budynkach mieszkalnych, szkołach, szpitalach. W trakcie prace sejmowych wprowadzono jednak do ustawy dwuletni okres przejściowy dla węgla brunatnego spalanego w indywidualnych kotłach grzewczych.

Nowe prawo wprowadza też świadectwa jakości paliw. Kupujący mają uzyskiwać rzetelne i wyczerpujące informacje o tym, co kupują. Nowe rozwiązania mają też wyeliminować proceder polewania węgla wodą – by zwiększyć jego masę. Kontrole na składach oraz przejściach granicznych będą przeprowadzane przez Inspekcję Handlową lub Urząd Skarbowo-Celny wyrywkowo na składach. Sami nabywcy nie będą kontrolowani, nie będzie też kontroli jakości węgla w miejscu jego spalania. Koszty kontroli będzie ponosił Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Krajowa Administracja Skarbowa. Jeśli paliwa nie spełnią wymogów, kosztami kontroli będzie obciążony kontrolowany. Rozporządzenie do ustawy ma określić metody badań paliw.

Dzięki nowym przepisom, ze składowisk węgla mają zniknąć odpady węglowe odpowiedzialne za powstawanie smogu. Przedsiębiorcom, którzy się do tego nie dostosują, grożą wysokie kary pieniężne, a nawet kara więzienia. Minister energii w specjalnym rozporządzeniu określi szczegółowe wymagania dla tych paliw (chodzi m.in. o różne rodzaje węgla kamiennego, najczęściej importowanego) oraz dopuszczalny poziom odchylenia od tych wymagań.

W nowelizacji znajduje się jednak przepis pozwalający na czasowe zawieszenia norm jakościowych w sytuacji niedoboru źródeł ciepła bądź ewentualnych perturbacji na rynku wytwarzania energii wynikających np. z upałów.

„Ograniczenie napływu węgla niesortowanego”

Ustawa wprowadza przepisy umożliwiające monitorowanie i kontrolowanie jakości paliw stałych, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ograniczenia emisji zanieczyszczeń i gazów cieplarnianych oraz innych substancji szkodliwych powstałych w trakcie ich spalania. – Przyjęte rozwiązania prawne wpisują się w działania mające na celu istotną poprawę jakości powietrza, dzięki którym ograniczony zostanie smog i napływ węgla niesortowanego do Polski – podaje w komunikacie resort energii.

Nowe regulacje w tym zakresie zostają wprowadzone po raz pierwszy. Wyznaczają one odpowiednie standardy jakości dla paliw stałych przeznaczonych do celów grzewczych w sektorze komunalno-bytowym. Ustawa dotyczyła będzie gospodarstw domowych i małych jednostek spalania nie większych niż 1MW.

W ustawie zaproponowano nowe rozwiązanie polegające na wprowadzeniu świadectwa jakości, które ma określić niezbędne parametry paliwa stałego dla kupującego. Dzięki temu kupujący uzyska rzetelną wiedzę na temat nabywanego produktu. Za wprowadzenie do obrotu paliw niezgodnych z wymogami ustawy i rozporządzenia w sprawie wymagań jakościowych dla paliw stałych – przewidziano kary grzywny od 50 do 500 tys. zł lub karę pozbawienia wolności do lat 3. Za wykroczenia mniejszej wagi będzie można wymierzyć karę grzywny od 10 do 100 tys. zł. Chodzi o niewystawienie świadectwa jakości lub wystawienie takiego, w którym wartości parametrów paliwa stałego są niezgodne ze stanem faktycznym.

Kontrole

Indywidualni nabywcy paliw stałych nie będą kontrolowani. Kontrole odbywać się będą jedynie na składach paliw stałych, czyli w miejscach, w których można je kupić. Za kontrolę odpowiedzialna będzie Inspekcja Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Koszty kontroli będzie ponosił Skarb Państwa.

Nowela a węgiel brunatny 

Podczas drugiego czytania ustawy w Sejmie wprowadzono poprawkę w zakresie węgla brunatnego.Dopuszczenie do sprzedaży tego paliwa po uprzednim poddaniu termicznej obróbce umożliwi dalsze korzystanie z kotłów dedykowanych do tego typu węgla bez zwiększania kosztów grzewczych.

Zielone światło od Komisji Europejskiej 

Ustawa została notyfikowana w Komisji Europejskiej w dniu 14 marca 2018 r. W obowiązkowym okresie wstrzymania procedury legislacyjnej państwa członkowskie i KE nie zgłosiły komentarzy i opinii  do przedmiotowego projektu. Oznacza to, że projekt jest zgodny z Prawem UE.

W lutym br. Trybunał Sprawiedliwości w Luksemburgu orzekł, że Polska złamała prawo UE, dopuszczając do nadmiernych wieloletnich przekroczeń stężeń pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu. Dobowe i roczne normy zanieczyszczenia powietrza były przekraczane w sposób ciągły w latach 2007-2015. Orzeczenie nie skutkowało nałożeniem kary finansowej. Jednak Polska powinna jak najszybciej podjąć działania zmierzające do poprawy jakości powietrza w kraju – w przeciwnym wypadku KE może wnieść nową skargę i domagać się sankcji finansowych.

Z powodu smogu i powikłań wynikających ze złej jakości powietrza, w Polsce umiera 45-50 tys. osób rocznie. Za największe emisje zanieczyszczeń, w tym pyłów zawieszonych PM2,5, PM10 oraz benzo(a)pirenu odpowiada sektor bytowo-komunalny oraz transport.

Ustawa wejdzie w życie 14 dni od dnia ogłoszenia. Po tym terminie będzie możliwe zakończenie prac na rozporządzeniami w sprawie: wymagań jakościowych dla paliw stałych, metod badania jakości paliw stałych, sposobu pobierania próbek paliw stałych, wzoru świadectwa jakości. W ten sposób cały pakiet rozwiązań prawnych przygotowanych przez Ministerstwo Energii wejdzie w życie.

Polska Agencja Prasowa/Ministerstwo Energii