ROZMOWA
Bogdan Węgrzynek
Prezydent Zarządu Głównego Ogólnopolskiego Klastra Innowacyjnych Przedsiębiorstw, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Klastry Polskie, Wiceprezes Zarządu Związku Pracodawców Klastry Polskie, Prezes Zarządu Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Czy temat klastrów jest ważny? Co sprawia, że są atrakcyjne z punktu widzenia gospodarki?
Zainteresowanie tematyką klastrów w Polsce w ostatnich latach sukcesywnie wzrasta. Przedsiębiorcy zaczęli dostrzegać możliwości osiągnięcia znaczących korzyści z uczestnictwa w tych strukturach. Klastry stają się coraz bardziej docenianym czynnikiem w kształtowaniu innowacyjności i konkurencyjności. Ze względu na swoją naturę, na ścisłą współpracę biznesu i nauki, klastry mają ważną rolę do odegrania w gospodarce. Mają wszystko co potrzebne, aby stać się katalizatorami trwałych zmian, które pozwolą efektywniej wykorzystać istniejące zasoby oraz podnieść wydajność i konkurencyjność przedsiębiorstw. Stanowią one motory rozwoju gospodarczego.
Czy klastry będą beneficjentem środków z nowej perspektywy finansowej UE?
Tak, jak najbardziej. W nowej perspektywie finansowej Unia Europejska bardzo mocno wspiera rozwój klastrów. Na lata 2014-2020 w unijnym budżecie w sumie przyznano Polsce 82,5 mld euro, a priorytety Unii Europejskiej to rozwój innowacji i inteligentnych specjalizacji. Największe środki dla klastrów znajdują się w Programie Inteligentny Rozwój. Do wykorzystania będzie tu 8,6 mld euro kierowanych na wsparcie badań naukowych i innowacji. Będziemy mogli je pozyskać dzięki współpracy między jednostkami naukowymi a biznesem, a więc dzięki współpracy w ramach klastrów. Klastry będą mogły liczyć na fundusze także w wielu innych programach ukierunkowanych na finansowanie inwestycji m.in. rozbudowę infrastruktury, zakup sprzętu i nowoczesne technologie. Instrumentem dla wsparcia przedsiębiorstw i jednostek naukowych w udziale w programach międzynarodowych będzie także program Horyzont 2020 i COSME, które mogą być ważnym źródłem finansowania projektów innowacyjnych.
Jak przewiduje Pan kierunek i dynamikę rozwoju klastrów do zakończenia perspektywy finansowej w 2020 roku?
Polska gospodarka stoi przed ogromnym wyzwaniem. Tym ogromnym wyzwaniem jest dostosowanie się do dynamicznej, ciągle zmieniającej się przestrzeni gospodarczej świata. Właśnie dlatego nie należy zaprzepaścić tego co uda się wypracować dzięki unijnym funduszom do 2020 roku. Klastry mogą zagwarantować polskim przedsiębiorstwom silną pozycję w Europie i na świecie. Pytanie, co stanie się gdy wsparcie UE skończy się? W Polsce niestety funkcjonuje wiele klastrów, które zostały stworzone wyłącznie do pozyskiwania funduszy unijnych. Prawdziwe klastry, skupiska przedsiębiorstw z regionu działające w pokrewnych branżach i współpracujące z nauką, po 2020 roku poradzą sobie. Klastry powinny usamodzielnić się i dalej rozwijać się w zidentyfikowanym w ciągu poprzednich lat kierunku. Dzięki funduszom unijnym do 2020 roku klastry muszą wybudować wokół siebie odpowiednią infrastrukturę, która umożliwi im na podejmowanie w przyszłości wielu wspólnych projektów.
Jaki jest Pana cel i obszar działalności stworzonego przez Pana Ogólnopolskiego Klastera Innowacyjnych Przedsiębiorstw?
Od 2007 roku pracuję na rzecz rozwoju klasteringu w Polsce. Rozwijam klaster, który pod nazwą Ogólnopolski Klaster Innowacyjnych Przedsiębiorstw przeistoczył się w organizację parasolową klastrów, zrzeszającą innowacyjne klastry z obszaru całej Polski. Klaster OKIP udało mi się rozwinąć dzięki ciężkiej pracy wielu znających się na swojej pracy ludzi, wśród nich mogę wymienić m.in. Annę Skarżyńską, Annę Figiel, Małgorzatę Ligas, Tomasza Leśniaka, Katarzynę Ujć, Izabelę Okarmus. Zrzeszamy wiele innowacyjnych przedsiębiorstw. Obecnie jesteśmy gotowi do reprezentowania klastrów polskich w Europie i na świecie. Rozbudowywana wciąż struktura naszych klastrów coraz silniej tworzy krajowy potencjał klastrowy. Sieć naszych klastrów pozwala polskim podmiotom na realizację wielu ważnych międzynarodowych projektów klastrowych. Dzięki temu możliwy jest łatwiejszy transfer polskich technologii do krajów UE oraz wdrożenie w naszym kraju europejskich technologii, które posłużą rozwojowi polskich przedsiębiorstw. Utworzyliśmy w naszej strukturze fundusz Venture Capital, w ramach którego członkowie naszych klastrów mogą łatwo pozyskiwać finansowanie zewnętrzne. Fundusz pozwala na komercjalizację innowacji tworzonych dzięki współpracy nauki i biznesu oraz pozwoli na przyciągnięcie inwestorów zainteresowanych ulokowaniem środków finansowych w polskie przedsięwzięcia. Pracuję mocno nad rozwojem, promocją i internacjonalizacją naszych klastrów. W zaledwie ostatnim czasie byliśmy uczestnikami największych kongresów i konferencji w Meksyku, Chinach, Japonii, USA, Indiach, organizowanych m.in. przez globalną organizację TCI Network, Parlament Europejski i Komisję Europejską. Chciałbym, aby polskie klastry weszły na najwyższy, światowy poziom klasteringu.
Właśnie. Zaczyna Pan wprowadzać do Polski ideę klasteringu wziętą prosto od największych fachowców w tej dziedzinie…
Tak, to prawda. Środowisko biznesowe w naszym kraju powinno nauczyć się współpracować w ramach klastrów, efektywnie zarządzać tymi strukturami i wykorzystywać je do rozwoju przedsiębiorczości i rozwoju gospodarczego. Razem z Jakubem Karp, Tomaszem Bober, Tomaszem Leśniakiem, Marcinem Lis postanowiliśmy stworzyć Polską Akademię Klasteringu oraz Europejską Akademię Klasteringu, które działają z udziałem wiedzy European Foundation for Cluster Excellence i European Secretariat for Cluster Analysis. Uczymy w nich menadżerów jak sprawnie zarządzać klastrami. Wspieramy także europejski Benchmarking klastrów. W Klasterze OKIP mamy ekspertów zajmujących się przeprowadzaniem benchmarkingu. Tu naszym celem jest przekazanie klastrom najlepszych rozwiązań, najlepszych praktyk stosowanych w polskich klastrach i wskazanie rekomendacji do rozwijania współpracy. Ważnym krokiem było także to, że wprowadziłem Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości do członkowstwa w TCI Network, wiodącej globalnej sieci najważniejszych na świecie organizacji działających na rzecz rozwoju gospodarczego opartego na klastrach oraz praktyków z największą wiedzą o klastrach i konkurencyjności. Ponadto, w Ministerstwie Gospodarki został uruchomiony Klub Klastrów, inicjatywa, której celem jest wymiana informacji pomiędzy zrzeszonymi przedsiębiorcami oraz administracją publiczną. Podczas spotkań omawiana jest polityka innowacyjności UE, projekty Komisji Europejskiej z udziałem polskich klastrów i formy współpracy międzynarodowej. Zorganizowaliśmy w 2013 i 2014 roku I i II Kongres Klastrów Polskich w Sejmie RP, pierwsze i do tej pory największe tego typu wydarzenie w naszym kraju. Umożliwiliśmy polskim klastrom dyskusję z władzami państwowymi o ich problemach i potrzebach. Przed nami kolejne wydarzenie. Tym razem nie skupiamy się wyłącznie na rozwoju klastrów w Polsce, ale możliwościach ich internacjonalizacji. Temu ma służyć Cluster World Congress, który odbędzie się w dniach 24-26 marca 2015 roku w Dąbrowie Górniczej.
Czym jest Cluster World Congress?
Cluster World Congress to światowej rangi wydarzenie dla klastrów z całego świata. Ma ono na celu stworzenie platformy komunikacyjnej dla polskich i zagranicznych klastrów. Bez wątpienia jest to wydarzenie przełomowe dla klastrów i polskiej gospodarki. W jednym miejscu spotkają się eksperci i praktycy z dziedziny klastrów, reprezentujący najważniejsze organizacje klastrowe na świecie i klastry. Będą oni pokazywać rozwiązania stosowane w najlepiej funkcjonujących klastrach na świecie. Poruszane będą kwestie związane z rozwojem, zarządzaniem, benchmarkingiem, finansowaniem klastrów. Cluster World Congress to wielkie, wysokiej rangi wydarzenie. Wezmą w nim udział klastry ze wszystkich kontynentów, reprezentanci 83 ambasad, przedstawiciele Komisji Europejskiej, władze państwowe, szefowie instytucji rozwojowych, naukowych oraz przedsiębiorcy. Spotkanie będzie na najwyższym poziomie merytorycznym. Naszym celem jest także internalizacja polskich klastrów, szukanie możliwości łączenia potencjałów naszych klastrów z klastrami z całego świata. Wszystko to po to, aby usprawnić gospodarkę naszego kraju.
Źródło: OGÓLNOPOLSKI KLASTER INNOWACYJNYCH PRZEDSIĘBIORSTW
