Via Carpatia i Baltic Pipe: integracja Północ-Południe (RELACJA)
Minister Tchórzewski: – Gospodarcze znaczenie osi Pólnoc – Południe ważne dla integracji Unii Europejskiej. Via Carpatia i Baltic Pipe to korytarze inwestycyjne i narzędzia do realizacji planu dywersyfikacji energii, w celu uniezależnienia się od dostaw rosyjskich.
We wtorek (25 września) w Sejmie odbyło się posiedzenie Komisji Ogólnej ds. Gospodarczych Zgromadzenia Parlamentarnego Inicjatywy Środkowoeuropejskiej z udziałem marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego. Posiedzenie było istotne dla dalszego rozwoju Wymiaru Parlamentarnego Inicjatywy Środkowoeuropejskiej. Temat wiodący: „Połączenia infrastrukturalne, drogowe i energetyczne, w regionie Inicjatywy Środkowoeuropejskiej na osi Północ – Południe, ze szczególnym uwzględnieniem projektu drogowego Via Carpatia”. Wystąpienia wprowadzające przedstawili: minister energii Krzysztof Tchórzewski, minister infrastruktury Andrzej Adamczyk oraz dyrektor Muzeum – Zamku w Łańcucie Wit Karol Wojtowicz.
Minister Krzysztof Tchórzewski wskazał na gospodarcze znaczenie osi Pólnoc – Południe. Podkreślił, że Via Carpatia jak również gazociąg Baltic Pipe to korytarze inwestycyjne i narzędzia do realizacji planu dywersyfikacji energii, w celu uniezależnienia się od dostaw rosyjskich. Obie inwestycje służyć będą umocnieniu integralności i jedności Unii Europejskiej. Termin uruchomienia gazociągu Baltic Pipe wyznaczony na jesień roku 2022 jest realny, projekt jest daleko zaawansowany. Wskazują na to ostatnie rozmowy, które miały miejsce w Danii – oświadczył 25 września minister energii Krzysztof Tchórzewski.
Przypomniał znaczenie tej inwestycji: Baltic Pipe to strategiczny projekt infrastrukturalny, który ma na celu utworzenie nowego korytarza dostaw gazu na rynek europejski. Inwestycja zapewni transport gazu z Norwegii na rynki duńskie i polskie, a także do klientów w sąsiednich krajach. System Baltic Pipe składa się z pięciu elementów – połączenia systemu norweskiego na Morzu Północnym z systemem duńskim, rozbudowy trasy przesyłu gazu przez Danię, budowy tłoczni gazu na duńskiej wyspie Zelandia, podmorskiego gazociągu z Danii do Polski wraz z terminalem odbiorczym, oraz z rozbudowy polskiego systemu przesyłowego.Nakłady na tę magistralę wyniosą ok. 1,6 mld euro, budowaną wspólnie przez operatorów systemu przesyłowego gazu – polski Gaz-System i duński Energinet. Polski operator odpowiada za zadania inwestycyjne warte 800 mln euro. Przesył gazu magistralą ( o przepustowości 10 mld m. szesc.) ma ruszyć jesienią 2022 roku.
Minister infrastruktury Andrzej Adamczyk podkreślił, że Via Carpatia ma być głównym korytarzem transportowym w regionie Europy Środkowej i Południowowschodniej. Mieści się również na osi Północ – Południe. Ten projekt ma zostać zrealizowany w 2025 roku. Połączy obszar Morza Bałtyckiego z Adriatykiem i Morzem Czarnym oraz Bałkanami, czyli połączy polskie i litewskie porty nadbałtyckie z portami śródziemnomorskimi i czarnomorskimi, zaspokajając tym samym potrzeby transportowe tej części Europy. W dłuższej perspektywie pozytywnie wpłynie na zwiększenie atrakcyjności Polski Wschodniej, jako miejsca do lokowania inwestycji, co zapewni rozwój przemysłu, handlu, usług, wzrost zatrudnienia. Via Carpatia to kluczowy transeuropejski korytarz transportowy, integrujący systemy transportowe Litwy, Polski, Słowacji, Ukrainy, Węgier, Rumunii, Bułgarii, Grecji i Turcji. Zaletami wynikającymi z realizacji tej inwestycji będzie m. in. włączenie regionów słabiej rozwiniętych w główny strumień wymiany międzynarodowej i wykorzystanie ich potencjałów rozwojowych. Ponadto Via Carpatia stworzy możliwość otwarcia na inne państwa w ramach UE oraz spoza UE, takie kraje bałkańskie (np. Serbia, Bośnia i Hercegowina, Chorwacja).
Otwierając posiedzenie Komisji Ogólnej ds Gospodarczych marszałek Sejmu Marek Kuchciński podkreślił, że „poszukujemy recepty na wyzwania stojące przed naszymi państwami.” Marszałek Kuchciński przypomniał, że Inicjatywa Środkowoeuropejska – która powstała w Budapeszcie najpierw między czterema podstawowymi krajami – rozszerzyła się na całą długość od Morza Bałtyckiego aż po Morze Śródziemne, Adriatyckie – obecnie ma bardzo dużą rangę w wymiarze parlamentarnym. Zaznaczył, że ta inicjatywa wyprzedziła czas i stała się zalążkiem współpracy na innych płaszczyznach, a zaczęło się od poszukiwania recepty budowy wspólnych mostów. – „Cieszę się, że wokół Inicjatywy Środkowoeuropejskiej powstało wiele innych, jak Grupa Wyszehradzka, Partnerstwo Wschodnie czy Europa Karpat. Widać, że poszukujemy recepty na wyzwania, które stoją przed naszymi państwami”.
W kilkugodzinnej debacie członkowie Komisji podkreślali szczególnie znaczenie obu inwestycji dla osi Północ – Południe: Korytarza Gazowego Północ-Południe oraz Via Carpatia. Zapewnią one rozwijanie współpracy w zakresie spójności terytorialnej i gospodarczej regionu oraz podejmowanie wspólnych inicjatyw gospodarczych, połączeń infrastrukturalnych i sieci energetycznych, jak również do kształtowanie strategii makroregionalnej.
Posiedzenie poprowadził przewodniczący Komisji poseł Bogdan Rzońca.
Inicjatywa Środkowoeuropejska
Inicjatywa Środkowoeuropejska ( IŚE) to najstarsza i największa inicjatywa współpracy w Europie Środkowej i Południowowschodniej. Jej początki sięgają 1989 r. Zainicjowana została w 1989 r. – w Budapeszcie przedstawiciele Austrii, Jugosławii, Węgier i Włoch utworzyli Quadragonale, celem nawiązania współpracy przełamującej dwubiegunowy, zimnowojenny podział regionu.
Funkcjonowanie Wymiaru Parlamentarnego Inicjatywy Środkowoeuropejskiej jest wyrazem rozwijania współpracy parlamentarnej niezbędnej do współtworzenia i monitorowania polityki makroregionalnej państw tego obszaru, a także polityki Unii Europejskiej. Zwłaszcza dla zapewnienia korzyści państw Europy Środkowej i Południowowschodniej w zakresie polityki spójności; zrównoważenia korzyści z państwami Europy Zachodniej we wspólnej polityce rolnej i innowacyjnej UE, przeciwstawienia się podziałowi na „Europę dwóch prędkości” i włączania się we współpracę w ramach Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.
Komisja Ogólna ds. Gospodarczych jest jedną z trzech Komisji Ogólnych Wymiaru Parlamentarnego IŚE. Pozostałe to: Komisja Ogólna ds. Kultury i Komisja Ogólna ds. Politycznych i Wewnętrznych.
Polska jest członkiem ugrupowania od 1991 r. We współpracę w ramach inicjatywy ze strony Polski zaangażowane są m.in. urzędy i instytucje rządowe, parlament uczestniczący w pracach Zgromadzenia Parlamentarnego, a także uczelnie i inne placówki naukowe.
