Cañete: Jak przyspieszyć transformację energetyczną, czyli plan EPSTE
Przejście na gospodarkę niskoemisyjną w ramach walki ze zmianą klimatu to jedna z największych szans naszych czasów. Moim celem jako komisarza ds. działań w dziedzinie klimatu i energii jest przyspieszenie przejścia na czystą energię poprzez wprowadzenie odpowiednich ram prawnych, politycznych i finansowych, obejmujących współpracę nad czystymi technologiami energetycznymi za pośrednictwem innowacyjnego planu w dziedzinie technologii energetycznych (planu EPSTE) – pisze Miguel Arias Cañete, Komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu i energii.
Proces przejścia na czystą energię w Europie jest już zaawansowany. Dokonaliśmy znacznych postępów we wzmacnianiu naszych narzędzi i strategii politycznych. Parlament Europejski i rządy państw UE ustaliły nowe ambitne cele na rok 2030 w zakresie efektywności energetycznej – co najmniej 32,5 proc. – oraz odnawialnych źródeł energii – co najmniej 32 proc. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do przedstawienia krajowych planów w zakresie energii i klimatu na lata 2021–2030: nie w izolacji, lecz poprzez koordynację tych planów, aby jak najskuteczniej osiągnąć wspólne cele. Jest to prawdziwa europejska wartość dodana. Tak skonstruowane przepisy są odpowiednie dla XXI w.
Zmiany technologiczne odegrają ważną rolę dla wywiązania się z tych zobowiązań, a osiągnięcie celu wymaga ogromnych inwestycji. Dlatego stopniowo zwiększamy nacisk na wykorzystanie środków UE jako dźwigni finansowej dla finansowania prywatnego. Doskonałym przykładem jest plan inwestycyjny dla Europy, który zapewnia o wiele bardziej efektywny zwrot z inwestycji publicznych. Doprowadziło to między innymi do znacznego zwiększenia liczby projektów w zakresie energii ze źródeł odnawialnych. Badania nad czystymi technologiami energetycznymi w dalszym ciągu korzystają z hojnego finansowania UE. Na przyszłość zaproponowaliśmy ambitny program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji pod nazwą „Horyzont Europa”. W programie tym klimat, energia i mobilność zostały połączone w jeden klaster z budżetem 15 mld EUR, a w samym sektorze energii wyznaczono kilka obszarów interwencji w celu wsparcia liderów procesu transformacji. Działania związane z klimatem, w tym na przejście na czystą energię, skorzystają z większych niż kiedykolwiek dotychczas środków z budżetu UE dzięki naszej propozycji, aby zwiększyć wydatki w tej dziedzinie do 25 proc.
Jedynie współpraca umożliwi nam sprostanie temu wyzwaniu technologicznemu. Moje podejście do osiągnięć w dziedzinie badań i innowacji dotyczących czystej energii jest podobne do podejścia dotyczącego ogólnego przejścia na czystą energię: działając razem możemy pobudzać innowacje i rozpowszechniać najlepsze praktyki znacznie szybciej, niż gdyby państwa członkowskie miały działać oddzielnie.
Plan EPSTE łączy przedstawicieli różnych państw, branży i instytutów badawczych, a także inwestycje publiczne i prywatne, aby urzeczywistnić wizję czystej energii. Zintegrowany plan EPSTE stanowi odzwierciedlenie nowego europejskiego programu badań i innowacji w dziedzinie energii, obejmującego cały system energetyczny: jego celem jest zapewnienie Europie wiodącej pozycji w nowej generacji niskoemisyjnych technologii energetycznych oraz tworzenie miejsc pracy, pobudzanie wzrostu gospodarczego i przynoszenie ogólnych korzyści.
Obecnie, po zakończeniu ważnego etapu realizacji planu EPSTE, znajdujemy się w ważnym punkcie – właśnie zatwierdziliśmy plany wdrażania*. W planach tych proponuje się konkretne działania dla każdego obszaru technologicznego, przy wsparciu inwestycji publicznych i prywatnych. Obszarów działania jest 14, a każdy obejmuje wiele obiecujących projektów. Zaangażowanie w plany działania jest ogromne; łączna zadeklarowana kwota wynosi 20 mld EUR. Pochodzi ona z zobowiązań państw objętych planem EPSTE lub sektora przemysłu. Kwota ta zostanie zainwestowana w konkretne działania realizowane w ramach współpracy, stanowiące uzupełnienie działań w zakresie badań i innowacji, które państwa lub przemysł podejmują samodzielnie.
Jednym z przykładów może być niedawno zatwierdzony plan EPSTE – plan wdrażania w dziedzinie energii oceanów, którego celem jest uruchomienie 1,2 mld EUR w celu rozwoju rentownego przemysłu energii fal i pływów, który mógłby zaspokoić 10 proc. zapotrzebowania Unii Europejskiej na energię do 2050 r.
Inny plan wdrażania zagwarantuje, że Europa stanie się konkurencyjna na globalnym rynku akumulatorów; zapewni on wsparcie dla naszych planów dotyczących elektromobilności i magazynowania energii. Osiągnięcie celów w zakresie opracowania następnej generacji akumulatorów litowo-jonowych do celów elektromobilności umożliwiłoby podwojenie zasięgu pojazdów elektrycznych przy jednoczesnym utrzymaniu kosztów na obecnym poziomie. Rozwój niezbędnych materiałów i projektów ogniw doprowadziłby również do powstania silnych zdolności produkcyjnych w Europie.
Teraz – bardziej niż kiedykolwiek dotychczas – walka ze zmianą klimatu wymaga podjęcia wspólnych działań. Przejście na czystą energię jest najbardziej oczywistym obszarem, w którym musimy współpracować bardziej, a nie mniej. Nasza współpraca w ramach planu EPSTE jest dobrym przykładem mocnej strony UE, jaką jest ścisła współpraca ponad granicami krajowymi, aby dzięki innowacjom i zmianom technologicznym przyspieszyć przejście na niskoemisyjną, konkurencyjną i prosperującą gospodarkę.
