59 proc. Polaków nie chce zwiększenia opodatkowania paliw kopalnych jak ropa, gaz węgiel, a ok. 30 proc. badanych uważa, że węgiel powinien być podstawą naszej energetyki – wynika z Europejskiego Sondażu Społecznego (ESS).
Nowy sondaż
Europejski Sondaż Społeczny (European Social Survey – ESS) to jeden z największych i najważniejszych europejskich projektów badawczych. W środę w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie przedstawiono wyniki ostatniej edycji badania, dotyczące postaw wobec zmian klimatycznych i polityki energetycznej państwa.
Z badania wynika, że za zwiększeniem opodatkowania paliw kopalnych, takich jak ropa, gaz, węgiel opowiada się 14,9 proc. Polaków. 25,7 proc. nie ma zdania w tej sprawie, przeciwko opodatkowaniu jest 59,3 proc. badanych. Dla porównania – 34,4 proc. ogółu ankietowanych jest za zwiększeniem opodatkowania, 42,3 proc. jest przeciwna, 23,3 proc. nie jest ani za ani przeciw.
„Węgiel to bogactwo narodowe”
Badani byli pytani m.in. o to jak powinny kształtować się źródła energii elektrycznej. Polacy na tle innych badanych krajów najczęściej opowiadają się za tym, by podstawą energetyki był węgiel. „Traktują go jako bogactwo narodowe” – zaznaczyła prof. Ewa Rokicka z Uniwersytetu Łódzkiego. 28,6 proc. badanych Polaków sądzi, że „bardzo duża” i „duża” ilość energii elektrycznej powinna być produkowana z węgla. Najwięcej przeciwników energii węglowej jest w Islandii (nie chce jej u siebie 88 proc. Islandczyków), Szwecji (nie chce jej 72 proc. badanych), Norwegów (67 proc.) i Szwajcarów (61 proc.). Energetykę węglową całkowicie odrzuca 36 proc. respondentów biorąc pod uwagę ogół badanych krajów.
W badaniu zapytano respondentów również o kwestie związane z klimatem. W ocenie większości z nich klimat zdecydowanie ulega zmianie (uważa tak 56 proc. badanych) lub prawdopodobnie się zmienia (odpowiedziało tak 36 proc.). Przeciwnego zdania jest tylko około 7 proc. ankietowanych. Jak zauważyła ekspertka badania prof. Rokicka, w porównaniu z większością innych krajów europejskich, Polacy odnoszą się do tej kwestii nieco bardziej sceptycznie. O tym, że klimat zdecydowanie się zmienia przekonanych jest 48,9 Polaków, a że prawdopodobnie się zmienia 43,6 proc. Bardziej sceptyczni niż Polacy są Rosjanie, Czesi i Estończycy.
Polacy boją się zmian klimatu
Okazało się także, że Polacy częściej niż przedstawiciele innych państw europejskich wskazują, że zmiany klimatyczne budzą ich obawy. Ogółem w Europie nieco zaniepokojonych zmianą klimatu jest 46,1 proc. badanych, bardzo zaniepokojonych – 21,4 proc., a niezwykle zaniepokojonych – 6,7 proc. W przypadku polskich uczestników badania nieco zaniepokojonych jest 50,3 proc., bardzo zaniepokojonych – 25,3 proc., a niezwykle zaniepokojonych – 8,9 proc.
Komentując wyniki badania prof. Lena Kolarska-Bobińska porównywała je z wynikami badań CBOS dotyczących podobnej tematyki. Na tej podstawie oceniła, że przez ostatnie lata zmienia się świadomość klimatyczno-ekologiczno-energetyczna Polaków. „Dostrzega się częściej zmiany klimatu i zagrożenia. Zmienia się też stosunek do różnych źródeł energii. Zaufanie do zużycia węgla wyraźnie spadło w ciągu ostatnich kilku lat” – powiedziała.
Jej zdaniem, w Polsce od wielu lat unika się dyskusji na temat strategii energetycznej. Zwróciła jednak uwagę, że może to się zmienić dzięki dyskusji na temat smogu. „Mówi się o smogu, o truciu Polaków. Pokazuje się jak zanieczyszczenie powietrza wpływa na nasze zdrowie” – mówiła prof. Kolarska-Bobińska. Jej zdaniem, ta tematyka będzie podejmowana podczas kampanii samorządowej.
Czym jest ESS?
W Polsce badanie Europejskiego Sondażu Społecznego realizowano między listopadem 2016, a lutym 2017 r.; uczestnicy badania mieli 15 lat i więcej. Ankiety przeprowadzono wśród 1694 osób.
Celem ESS jest obserwacja zmian społecznych zachodzących w Europie: postaw wobec kluczowych problemów, zmian w systemach wartości i zachowaniach. Inicjatorem badania realizowanego od 2002 r. badania (co dwa lata) jest Komitet Ekspertów Europejskiej Fundacji Nauki (European Science Foundation. W poszczególnych edycjach ESS udział wzięło od 22 do 31 krajów. Polska uczestniczy w projekcie począwszy od pierwszej edycji. Badanie ma część stałą (m.in. zaufania do innych ludzi i instytucji, udziału w wyborach, zainteresowania polityką, postaw wobec imigracji i imigrantów) i zmienną. W ostatniej ósmej edycji badania ESS zmienna dotyczyła postawy wobec zmian klimatycznych, a także oceny polityki energetycznej państwa, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa oraz kosztów energii.
