Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej powinien oddalić odwołanie wniesione przez Austrię w związku z zatwierdzeniem przez Komisję Europejską środków pomocowych przyznanych przez Zjednoczone Królestwo na budowę elektrowni jądrowej Hinkley Point C (HPC) w Somerset w Anglii – stwierdził rzecznik generalny Gerard Hogan.
Zatwierdzenie pomocy
Opinia rzecznika zostanie wzięta pod uwagę, gdy TSUE będzie orzekać w sprawie odwołania Austrii od decyzji Sądu Pierwszej Instancji, który oddalił skargę o stwierdzenie nieważności, wniesioną przez Austrię.
W październiku 2014 roku KE zatwierdziła pomoc, której rząd Zjednoczonego Królestwa planował udzielić na rzecz projektu budowy HPC. Pomoc ta dla firmy NNB Generation, która jest spółką zależną EDF Energy składa się z trzech części. Po pierwsze, kontrakt różnicowy, który ma na celu zapewnienie stabilności cen sprzedaży energii elektrycznej i zagwarantowanie rekompensaty w przypadku wcześniejszego zamknięcia elektrowni. Po drugie, umowa między inwestorami NNB Generation i brytyjskim Sekretarzem stanu ds. energii i zmian klimatu, która gwarantuje rekompensatę w przypadku wcześniejszego zamknięcia elektrowni z przyczyn politycznych. Po trzecie, gwarancja kredytowa udzielona przez Zjednoczone Królestwo na obligacje emitowane przez NNB Generation, która ma na celu zapewnienie terminowej spłaty kapitału i odsetek od kwalifikowanego długu, do maksymalnego poziomu 17 mld GBP (21 mld USD). KE stwierdziła, że pomoc jest zgodna z zasadami rynku wewnętrznego.
Austria wniosła skargę do Sądu Pierwszej Instancji w dniu 6 lipca 2015 roku o stwierdzenie nieważności decyzji KE. Ogłaszając wniesienie sprawy, ówczesny kanclerz Austrii, Werner Faymann, powiedział, że energia jądrowa „nie jest technologią innowacyjną i dlatego nie jest warta dotacji”. – Pomoc państwa ma na celu wspieranie nowych i nowoczesnych technologii, które leżą w ogólnym interesie wszystkich krajów UE. Nie dotyczy to w żadnym razie energii jądrowej – dodał.
W toku postępowania przed sądem Luksemburg interweniował po stronie Austrii, natomiast Republika Czeska, Francja, Węgry, Polska, Rumunia, Słowacja i Zjednoczone Królestwo interweniowały po stronie Komisji.
Orzeczeniem z dnia 12 lipca 2018 roku sąd oddalił skargę Austrii. 21 września tego samego roku Austria wniosła odwołanie od decyzji sądu do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
W opublikowanej ósmego maja niewiążącej opinii rzecznik generalny Hogan stwierdził, że sąd „miał pełne podstawy” do odrzucenia skargi Austrii i proponuje, aby Trybunał Sprawiedliwości oddalił odwołanie Austrii od tego wyroku. Rzecznicy generalni mają za zadanie proponować Trybunałowi, w sposób całkowicie niezależny, prawne rozwiązanie spraw, które trafiają pod ich ocenę. Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości rozpoczynają teraz obrady w tej sprawie.
– Sprawę tę można opisać, jako prawną stronę sporu między państwami członkowskimi, które opowiadają się za energetyką jądrową, a tymi, które są jej przeciwne. Obie strony twierdzą, że w swoim postępowaniu mają na celu ochronę środowiska – stwierdził Hogan w opinii. – W samym sercu odwołania wniesionego przez Republikę Austrii leży jej twierdzenie, że ponieważ jest ona (wraz z kilku innymi państwami członkowskimi) zdecydowanym przeciwnikiem budowy elektrowni jądrowych, przyznanie pomocy na takie projekty przez inne państwa członkowskie, które wspierają energię jądrową, jest wyraźnie lub pośrednio wykluczone przez różne traktaty regulujące Unię Europejską (w tym traktat Euratom).
Traktat Euratom
Hogan zauważył, że traktat Euratom ma taką samą pozycję jak ten o Unii Europejskiej i traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) w zakresie prawa pierwotnego UE oraz że te dwa traktaty mają zastosowanie we wszystkich obszarach prawa UE, które nie są objęte traktatem Euratom. Stwierdził, że w traktacie Euratom nie ma niczego, co dotyczy kwestii pomocy państwa, i dodał, że uznał za stosowne, aby zasady zawarte w TFUE dotyczące konkurencji i pomocy państwa miały zastosowanie do sektora energii jądrowej, jeżeli traktat Euratom nie zawiera konkretnych przepisów.
Zauważył również, że postanowienia traktatu Euratom siłą rzeczy przewidują rozwój energetyki jądrowej. Stwierdził, że nie można zaakceptować wysuniętego przez Austrię argumentu, iż te postanowienia traktatu Euratom nie obejmują ani budowy nowych elektrowni jądrowych, ani zastąpienia i modernizacji istniejących elektrowni przez bardziej nowoczesne, już opracowane technologie.
Hogan powiedział, że w każdym razie, akceptując cele traktatu Euratom, wszystkie państwa członkowskie UE „wyraźnie wyraziły swoją bezwarunkową akceptację, co do zasady prawa innych państw członkowskich do rozwoju energetyki jądrowej na ich własnych terytoriach, jeśli taki jest kierunek ich polityki energetycznej”. Już sam wyraźnie określony przez traktat cel tego rodzaju musi zostać uznany za przedmiot wspólnego zainteresowania na potrzeby stosowania zasad pomocy państwa.
– W tych okolicznościach proponuję, aby Trybunał oddalił odwołanie wniesione przez Republikę Austrii w związku z wyrokiem Sądu – powiedział Hogan.
W ramach umowy podpisanej w październiku 2015 roku China General Nuclear (CGN) obejmie 33,5 procent udziałów w projekcie EDF Energy budowy Hinkley Point C. Obiekt będzie składał się z dwóch bloków energetycznych, wyposażonych w wodne reaktory ciśnieniowe (PWR) konstrukcji francuskiej typu EPR, każdy o mocy 1630 MWe. Będzie to pierwsza nowa elektrownia jądrowa, która zostanie zbudowana w Wielkiej Brytanii od prawie 20 lat i która zapewni około siedem procent energii elektrycznej w kraju.
W lutym 2018 roku Austria wszczęła również proces przeciwko KE w sprawie zatwierdzenia węgierskiej pomocy państwa na budowę dwóch nowych reaktorów w elektrowni jądrowej Paks. Węgry, które sąsiadują z Austrią, otrzymały zezwolenie na rozpoczęcie budowy nowych bloków jądrowych w Paks, po zatwierdzeniu przez KE w marcu 2017 roku zobowiązań podjętych przez kraj w celu ograniczenia zakłóceń konkurencji. Komisja doszła do wniosku, że wsparcie finansowe Węgier dla projektu Paks II wiąże się z pomocą państwa, ale może zatwierdzić to wsparcie na podstawie przepisów UE dotyczących pomocy państwa w oparciu o podjęte zobowiązania.
World Nuclear News
