Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii (dyrektywa 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych) ma na celu zapewnienie 20 proc. udziału energii odnawialnej w całkowitym zużyciu energii w UE do roku 2020. Państwa członkowskie miały dokonać transpozycji tej dyrektywy do dnia 5 grudnia 2010 r.
W styczniu 2011 r. Komisja przesłała wezwanie do usunięcia uchybienia, w marcu 2012 r. wystosowała uzasadnioną opinię, zaś w marcu 2013 r. wniosła do Trybunału sprawę w związku z całkowitym brakiem transpozycji. Na mocy art. 260 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu UE (TFUE) za brak transpozycji zaproponowano pierwotnie karę pieniężną w wysokości 133 228,80 euro za dzień.
W czasie trwania postępowania przed Trybunałem Polska dokonała transpozycji części przepisów dyrektywy. W konsekwencji Komisja ograniczyła zakres wniosku do zobowiązań, które nie były jeszcze zrealizowane, i zmniejszyła proponowaną wysokość kary do 61 380 euro za dzień. Rozprawa przed Trybunałem odbyła się 7 października 2014 r. i 11 grudnia 2014 r. rzecznik generalny Melchior Wathelet przedłożył swoją opinię.
W celu zachowania spójności Komisja postanowiła zastosować normalną praktykę, określoną w komunikacie w sprawie stosowania art. 260 ust. 3 TFUE, zgodnie z którą – w przypadku gdy proponowana jest tylko dzienna kara pieniężna – Komisja wycofuje z Trybunału sprawę w toku, jeżeli państwo członkowskie wypełni obowiązek transpozycji przepisów dyrektywy do prawa krajowego. W tym konkretnym przypadku Polska powiadomiła o pełnej transpozycji dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii w dniu 29 stycznia 2015 r.
Komisja podjęła jednak również decyzję o dokonaniu w pierwszym półroczu bieżącego roku przeglądu swojej polityki dotyczącej postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, a w szczególności stosowania w przyszłości art. 260 ust. 3 TFUE, w celu zapewnienia skuteczniejszej i bardziej terminowej transpozycji dyrektyw unijnych w państwach członkowskich.
Ponadto Komisja zwraca uwagę na pkt 11 komunikatu w sprawie stosowania art. 260 ust. 3 TFUE i zastrzega sobie prawo korzystania ze swych uprawnień i odstąpienia od ogólnych kryteriów określonych w komunikacie, podając w poszczególnych przypadkach szczegółowe powody.
Kontekst
UE zobowiązała się do osiągnięcia 20 proc. udziału energii odnawialnej w ostatecznym zużyciu energii oraz do obniżenia emisji gazów cieplarnianych o 20 proc. w stosunku do poziomu z 1990 roku w terminie do roku 2020. Dyrektywa w sprawie odnawialnych źródeł energii zawiera podstawowe przepisy służące realizacji tych celów, w szczególności ustalenia dotyczące indywidualnych celów w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii dla każdego państwa członkowskiego oraz przepisy dotyczące dostępu do sieci dla energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. W odniesieniu do sektora transportu w dyrektywie ustanowiono dla wszystkich państw członkowskich docelowy poziom 10 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych. W przypadkach gdy do osiągnięcia tego celu wykorzystuje się biopaliwa, muszą one spełniać wymogi w zakresie zrównoważonego rozwoju. Oznacza to, że surowce do produkcji biopaliw nie mogą pochodzić z obszarów cennych pod względem różnorodności biologicznej takich jak obszary chronione, ani z obszarów, które wiążą duże ilości węgla, takich jak lasy lub torfowiska. Biopaliwa muszą również przyczyniać się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych bardziej niż paliwa kopalne.
Na mocy traktatu lizbońskiego, który wszedł w życie z dniem 1 grudnia 2009 r., w przypadku gdy państwa członkowskie nie dokonają transpozycji dyrektyw ustawodawczych do prawa krajowego w wymaganym terminie, Komisja może zwrócić się do Trybunału o nałożenie sankcji finansowych.
W przypadkach, w których Komisja zwróciła się z wnioskiem o nałożenie dziennej kary pieniężnej, Komisja wycofuje sprawę, jeżeli państwo członkowskie zgłosi środki transpozycji konieczne do usunięcia naruszenia.
Źródło: Komisja Europejska
