W dniu zburzenia Bastylii Komisja Europejska ma ogłosić założenia pakietu „Fit for 55”. Czy to będzie oznaczało przyspieszenie burzenia „starego ładu” i ogłoszenie nowego porządku opartego na gospodarce bez emisyjnej? Raczej tak. Ambicje klimatyczne wyrażone we wcześniejszych unijnych regulacjach klimatyczno-energetycznych zostaną znów podniesione. Pakiet „Fit for 55” będzie się składał z 13 projektów: ośmiu rewizji istniejących aktów prawnych i pięciu zupełnie nowych. Jego wdrożenie ma umożliwić Unii osiągnięcie zwiększonych celów klimatycznych na 2030 rok, a docelowo neutralności klimatycznej do 2050 roku – pisze Remigiusz Nowakowski, prezes Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych (DISE).
Co to oznacza dla Polski? Duże wyzwania dla naszej energetyki i przemysłu związane z jeszcze szybciej rosnącymi kosztami uprawnień do emisji CO2. Zmiany mają sprawić, że emitowanie CO2 będzie coraz kosztowniejsze, a korzystanie z zielonej energii bardziej opłacalne. Dla Polski będzie to oznaczać konieczność przyspieszenia procesu odchodzenia od węgla w energetyce. Wydaje się, że Polska nie powinna dalej zwlekać z przyjęciem celu neutralności klimatycznej UE do 2050, ale w zamian wynegocjować proporcjonalne większe środki finansowe na transformację energetyczną w porównaniu do innych państw UE, co uzasadnia nasz miks energetyczny oparty wciąż w ok. 70 procent na węglu.
W perspektywie krótkoterminowej pakiet „Fit for 55” będzie powodował dalszy wzrost cen uprawnień do emisji CO2, a będzie to wynikało głównie z planowanej, kolejnej reformy systemu EU ETS oraz planów stworzenia nowego systemu handlu emisjami dla budownictwa i transportu, który jak zakłada KE miałby funkcjonować od 2025 roku. Komisja Europejska zamierza również wprowadzić nowy, węglowy podatek graniczny tzw. CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism). W istocie będzie to opłata dla podmiotów importujących towary do UE, która ma zapewnić utrzymanie konkurencyjności i wyrównanie obciążeń klimatycznych, których nie ponoszą inne kraje
Ważnym elementem pakietu „Fit for 55” będzie zwiększenie ambicji w zakresie celów OZE oraz efektywności energetycznej. Poprzez nowelizację dyrektywy o odnawialnych źródłach energii KE zamierza zaproponować zwiększenie unijnego celu OZE na 2030 roku z obecnych 32 do 38-40 procent. W wyniku przyjętych rozwiązań ma zwiększyć się również cel OZE w ciepłownictwie i transporcie. Podniesione mają też zostać cele w zakresie zużycia zaawansowanych biopaliw (obecnie 3,5 procent) i efektywności energetycznej (z 32,5 do 38-39 procent). Przyjęte rozwiązania powinny również wspierać zakres zastosowania na rynku energii umów PPA (Power Purchase Agreements) na dostawę energii z OZE do odbiorców końcowych.
Rozwiązania legislacyjne w pakiecie mają również doprowadzić do ograniczenia emisji spalin w transporcie oraz wspierać rozwój elektromobilności.
Źródło: DISE
Nowakowski: Obecnie podejmowane decyzje w polskiej energetyce mają charakter przełomowy
