Stoen Operator, warszawski dystrybutor energii elektrycznej, zwiększa inwestycje w smartyfikację sieci. Działania te wpisują się w szerszą, opartą na trzech filarach, strategię grupy E.ON, która obok wzrostu i zrównoważonego rozwoju zakłada digitalizację opartą na automatyzacji sieci dystrybucyjnej. Leszek Bitner, Dyrektor Pionu Zarządzania Majątkiem Sieciowym Stoen Operator w rozmowie z BiznesAlert.pl zdradza m.in. plany rozwoju infrastruktury na najbliższe lata, przedstawiając zalety inteligentnych sieci oraz ich rolę w transformacji energetycznej.
BiznesAlert.pl: Dlaczego doszło do rebrandingu z innogy na E.ON? Czy widzą Państwo już jakieś korzyści wynikające z przynależności do grupy E.ON?
Rebranding spółki innogy Stoen Operator na Stoen Operator był naturalnym krokiem w procesie integracji Grupy E.ON.Zmiana marki to ostatni etap dwuletniego procesu integracji, który rozpoczął się w 2019 r., gdy E.ON przejął aktywa innogy od RWE.Dołączenie do Grupy umożliwiło szerszy dostęp do technologii przetestowanych i wdrażanych w innych krajach oraz wymianę wiedzy w środowisku międzynarodowym. Dzięki funduszom oraz globalnej strategii możemy realizować tak ważne dla całej branży projekty jak inteligentne sieci.
Jaka są rola i cel rozbudowy sieci inteligentnych z punktu widzenia bezpieczeństwa dostaw oraz transformacji energetycznej?
Inteligentne sieci stanowią znaczący element w procesie transformacji energetycznej polegającej m.in. na zwiększaniu udziału odnawialnych źródeł energii czy podnoszeniu efektywności energetycznej. Inwestycje w smart grid przekładają się na zwiększenie potencjału przyłączania różnego rodzaju źródeł.Testujemy praktyczne zastosowanie systemów magazynowania energii w stacjach SN/nN (średniego i niskiego napięcia) i technologii V2G (vehicle-to-grid). Technologia V2G pozwala na gromadzenie energii w akumulatorach aut elektrycznych, a następnie jej oddawanie do sieci w celu równoważenia i bilansowania przepływów. W ten sposób nadwyżki energii produkowane w ciągu dnia, które pochodzą np. ze źródeł fotowoltaicznych, mogą być konsumowane w porze wieczornych szczytów obciążenia, kiedy to rośnie zapotrzebowanie na moc i energię. Te dwie technologie są szczególnie obiecujące w miastach ze względu na ograniczoną powierzchnię użytkową dostępną dla mieszkańców (np.osiedli mieszkaniowych) oraz rosnący udział elektromobilności.
Rozwój inteligentnych sieci, co szczególnie ważne, wzmacnia bezpieczeństwo dostaw energii. W przypadku awarii, zastosowanie tzw. Systemu FDIR pozwala wykryć uszkodzenia sieci na podstawie zaawansowanych analiz parametrów sieci i w sposób precyzyjny szybko przywrócić zasilanie jak największej grupie Klientów.
Smartyfikacja to również wykorzystanie technologii do efektywnego zarządzania majątkiem i tym samym ograniczenie inwestycji, które byłby konieczne w przypadku „standardowego” podejścia. Przykładowo system DTS (ang. Distributed Temperature Sensing) pozwala na automatyczne i dynamiczne wykrywanie obciążeń sieci. W rezultacie możemy znacznie lepiej wykorzystywać możliwości przesyłowe naszej infrastruktury bez narażania jej na przeciążenia wpływające na żywotność urządzeń. Obecnie rozwiązanie to stosujemy w kablach 110 kV, jednak ze względu na zadowalające efekty będziemy chcieli zwiększać zakres stosowania technologii DTS w naszej sieci.
Które elementy infrastruktury poddane są smartyfikacji?
Smartyfikacja na naszym obszarze jest wynikiem wielu pilotażowych projektów badawczo-rozwojowych. Najpierw testujemy rozwiązania i jeżeli przynoszą nam korzyści, wdrażamy je na szerszą skalę.
Już teraz wszystkie nowo budowane i modernizowane stacje SN/nN na naszym ternie wyposażane są w zdalnie sterowane rozdzielnice średniego napięcia oraz wskaźniki zwarć z komunikacją do systemu dyspozytorskiego. Dzięki lepszej identyfikacji miejsca uszkodzenia oraz funkcji zdalnych przełączeń wewnątrz sieci (realizowanych z poziomu dyspozytora) możemy szybciej reagować na potrzeby sieciowe, np. w razie awarii przywracać dostawy energii Klientom lub dokonywać przełączeń na potrzeby inwestycji.Dodatkowo nie musimy angażować brygad terenowych do dokonywania przełączeń bezpośrednio w naszych obiektach.
W ramach smartyfikacji wdrażamy również inteligentne opomiarowanie AMI (ang. Advanced Metering Infrastructure). Umożliwia ono zdalną, dwukierunkową komunikację między licznikami energii elektrycznej a centralnym systemem pomiarowym, dzięki czemu mamy znacznie szybszy dostęp do danych pomiarowych.
Bardzo ciekawym rozwiązaniem, które Stoen Operator stosuje w wybranych stacjach SN/nN, zasilających obszary o dużym potencjale rozwoju instalacji fotowoltaicznych (np. osiedla domów jednorodzinnych),jest wyposażenie ich w specjalne transformatory. Pozwalają one na płynną regulację i zapewnienie wymaganego poziomu napięcia w sieci. Transformatory tego typu — zarówno w sytuacji maksymalnej generacji ze źródeł fotowoltaicznych, jak i w godzinach nocnych, gdy produkcja nie występuje — pozwalają na utrzymanie parametrów sieci niezbędnych do poprawnego działania instalacji wytwórczej, jak również odbiorników energii.
Jaką Stoen Operator ma strategię rozwoju sieci i czy w 2022 roku nastąpi przyspieszenie wdrażania inteligentnych rozwiązań?
Warszawa jest miastem, które rozwija się w szybkim tempie. Oznacza to rosnące zapotrzebowanie na moc i energię. W stolicy regularnie powstają osiedla budynków wielorodzinnych, biurowce, jak również energochłonne serwerownie, które wymagają dostępnej większej mocy w sieci. Do zadań warszawskiego operatora sieci dystrybucyjnej należy także przygotowanie infrastruktury na nowe inicjatywy, np. Politykę Gospodarki Niskoemisyjnej m. st. Warszawa oraz rozwój OZE. W trakcie planowania rozwoju infrastruktury bierzemy pod uwagę wiele czynników, w tym coraz częstsze anomalie pogodowe, które wymagają dalszego kablowania sieci oraz tworzenia układów sieci jeszcze bardziej odpornych na uszkodzenia.
Chcemy, żeby nasza stolica rozwijała się dynamicznie i jako operator systemu dystrybucyjnego, jesteśmy gotowi na ciągłe inwestycje w infrastrukturę elektroenergetyczną. W najbliższych dziewięciu latach planujemy w Stoen Operator przeznaczyć aż 4 mld zł w rozbudowę sieci, z czego prawie 800 mln wydamy na inteligentne sieci. Pierwsze efekty, w postaci wymiany standardowych liczników energii elektrycznej na liczniki inteligentne, warszawiacy będą mogli zobaczyć już w najbliższych miesiącach.Co warte podkreślenia, tylko w tym roku planujemy mieć ponad 100 stacji smart, przy czym tegoroczne działania są jedynie rozgrzewką przed kolejnym latami.
Czy Stoen Operator, rozwijając swoją infrastrukturę, uwzględnia także coraz większą popularność instalacji OZE?
W Stoen Operator potrzeby klientów zawsze stanowią podstawę naszych działań.W 2021 roku przyłączyliśmy do sieci 4003 odnawialne źródła energii, co jak na obszar miejski jest bardzo dobrym wynikiem. W celu dalszego zwiększania możliwości odbioru energii przez naszą sieć do 2030 roku chcemy przeznaczyć na przyłączenie źródeł – w tym OZE – kwotę w wysokości prawie 120 mln zł. Dodatkowo, jak już wcześniej wspomniałem, inwestycje Stoen Operator w smartyfikację zwiększą możliwości odbioru energii elektrycznej ze źródeł OZE.
Rozmawiał Wojciech Jakóbik
Veolia i Orange wesprą gospodarkę energetyczną i wodociągową w polskich miastach
