Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo jako lider konsorcjum, podpisało umowę na dofinasowanie z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju projektu energetycznego w ramach pierwszego konkursu Nowe Technologie w zakresie energii w obszarze tematycznym „T3. Technologie wytwarzania i wykorzystania wodoru”. Umowa opiewa na pełną wnioskowaną kwotę dofinansowania, która wynosi 34,3 mln złotych. Całkowity budżet projektu wyniesie 120 mln złotych.
PGNiG informował 11 kwietnia bieżącego roku o uzyskaniu najwyższej oceny ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Projekt o akronimie Hy-Chess, czyli „System wytwarzania wodoru oraz syntetycznego gazu ziemnego z funkcjonalnością w zakresie wytwarzania oraz magazynowania energii elektrycznej”, zakłada zaprojektowanie i następnie budowę demonstratora hybrydowego magazynu energii z wykorzystaniem podsystemu produkcji zielonego wodoru, podsystemu produkcji syntetycznego gazu ziemnego (SNG), podsystemu produkcji energii elektrycznej z wykorzystaniem tlenowego spalania oraz podsystemu magazynowania energii w sprężonym dwutlenku węgla. Planowanym obszarem wdrożenia hybrydowych magazynów energii są klastry energetyczne.
– Implementacja hybrydowych systemów energetycznych to jedno z niewielu rozwiązań, które pozwalają optymalnie dekarbonizować gospodarkę. Zaletą takich rozwiązań jest ich niezależność i elastyczność, a także niezawodność. Pozwala to nie tylko na najlepsze dopasowanie systemu do specyficznych potrzeb Klienta, ale również na maksymalne wykorzystanie odnawialnych zasobów energetycznych oraz pełną integrację istniejących aktywów z inteligentnym systemem zarządzania energią, np. w klastrach – mówi Arkadiusz Sekściński, wiceprezes PGNiG ds. Rozwoju.
Podpisanie umowy pozwala na rozpoczęcie pierwszego etapu prac – Opracowanie studium wykonalności dla proponowanego rozwiązania. Realizacja tego zadania potrwa 9 miesięcy. Opracowane studium wykonalności będzie przedmiotem oceny przez ekspertów NCBiR i w przypadku uzyskania pozytywnej oceny dla najlepszych projektów zostanie uruchomiona kolejna transza finansowania celem realizacji drugiego etapu, który będzie skoncentrowany na budowie i testach instalacji w skali pilotażowej.
– Zaproponowane rozwiązanie to technologia, która ma charakter poligeneracyjny i umożliwia zapewnienie kilku produktów jednocześnie, w tym ciepła, odnawialnego gazu syntetycznego i zielonego wodoru, który zgodnie z europejską i polską Strategią Wodorową, ma stanowić jeden z podstawowych nośników energii w niskoemisyjnej gospodarce – dodaje Sekściński.
Warto wspomnieć, że w lipcu bieżącego roku technologia Hy-Chess opracowana przez Zespół z Politechniki Śląskiej została objęta ochroną patentową. To jeden z wielu wynalazków Zespołu zajmującego się od lat technologiami wspierającymi procesy dekarbonizacyjne.
– Bardzo dużą zaletą technologii Hy-Chess jest to, iż wykorzystuje ona dostępne rynkowo maszyny i urządzenia. Podstawowym jednak wyzwaniem dla budowy systemu wielkoskalowego jest organizacja miejsca dla magazynowania dwutlenku węgla, pełniącego rolę nośnika energii. Doświadczenie w budowie wielkoskalowych magazynów gazu, które ma lider projektu, może pozwolić na budowę wysokosprawnych hybrydowych systemów magazynowania energii elektrycznej, których pojemność osiągać może poziom kilkuset megawatogodzin – wyjaśnia prof. Łukasz Bartela z Politechniki Śląskiej.
– Technologia Hy-Chess posiada funkcjonalności bardzo dziś pożądane dla przeprowadzenia transformacji energetycznej, takie jak zdolność bilansowania systemu elektroenergetycznego poprzez magazynowanie energii, w tym poprzez wytwarzanie ekologicznych paliw, również na drodze zagospodarowania dwutlenku węgla, co może być kluczowe dla osiągnięcia w 2050 roku tzw. neutralności klimatycznej, zakładanej w strategii rozwoju Europejski Zielony Ład. W pierwszym etapie projektu naszym celem jest udowodnienie nie tylko wykonalności inwestycyjnej, ale w większym nawet stopniu konkurencyjności rynkowej dla proponowanej technologii poligeneracyjnej – dodaje prof. Anna Skorek-Osikowska, również reprezentująca gliwicką Uczelnię i pełniąca w projekcie funkcję kierowniczki B+R.
Własne źródła wytwórcze, magazynowe, możliwości dekarbonizacyjne, a zwłaszcza produkcja i dystrybucja zielonego wodoru będą stanowić istotne elementy działalności biznesowej Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa w przyszłości. Zgodnie z założeniami konkursu prowadzonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju projekt będzie realizowany w trzech fazach, z których każda podlega ocenie NCBR i bazując na osiągniętych efektach, podejmowana jest decyzja o kontynuacji lub zaprzestaniu projektu. Pierwsza faza polega na opracowaniu studium wykonalności i podlega ocenie merytorycznej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, w drugiej stworzona zostanie instalacja pilotowa, a w trzeciej budowany demonstrator technologii o mocy 5 MW. Demonstrator będzie zlokalizowany w oddziale PGNiG w Odolanowie.
– Magazynowanie energii jest aktualnie jednym z najważniejszych wyzwań dla gospodarki – stwierdza dr Aleksander Sobolewski, dyrektor Instytutu Paliw i Energii. – Nasz projekt podejmuje tą tematykę wielowątkowo. Zintegrowane systemy technologiczne oparte na wodorze mogą istotnie przyczynić się do opracowania efektywnych technologicznie i kosztowo rozwiązań w tym obszarze.
Doktor Sobolewski podkreśla, że kluczowym zagadnieniem w przygotowaniu każdej nowej technologii do przyszłej komercjalizacji jest potwierdzenie jej bezawaryjnego działania w skali demonstracyjnej. Powiększanie skali – a więc przejście od analiz systemowych i badań laboratoryjnych przez testy w skali pilotowej, aż do fazy demonstracyjnej – ostatecznie zdecyduje o dojrzałości zaproponowanych rozwiązań.
– Musimy pamiętać, że nie wszystkie atrakcyjnie wyglądające koncepcje naukowe sprawdzą się w rzeczywistości technologicznej. Cieszę się, że nasz Instytut posiadając unikalne kompetencje w zakresie badań procesów w instalacjach pilotowych dla przemysłu chemicznego i energetyki jest częścią tak znakomitego konsorcjum. Nasze doświadczenia i kompetencje stanowią gwarancję, że testy pilotowe, które wykonamy w naszym centrum technologicznym, pozwolą na pozytywną weryfikację technologii Hy-Chess – podkreśla Aleksander Sobolewski.
PGNiG/Mariusz Marszałkowski
