(Polska Agencja Prasowa)
Wiele państw Europy widzi korzyści gospodarcze związane z bardziej wydajnym wykorzystywaniem zasobów, np. metali, paliw kopalnych czy minerałów. Identyfikuje też grupy odpadów, w których można zwiększyć odzysk – czytamy w raporcie Europejskiej Agencji Środowiska (EEA).
Przedstawiony w czwartek raport EEA nt. wydajności wykorzystania zasobów (pt. „More from less – material resource efficiency in Europe”) powstał na podstawie badań prowadzonych w 32 państwach Europy. Państwa te przekazały szczegółowe dane nt. polityki zwiększania wydajności wykorzystania zasobów, przykłady inicjatyw i dobrych praktyk.
W okresie od 2000 do 2014 r. skala wykorzystania zasobów w całej UE zmalała, zarówno w kategoriach bezwzględnych (spadek o 12 proc.), jak i w przeliczeniu na głowę mieszkańca (spadek z 15,5 – do 13,1 ton na osobę) – informują autorzy raportu.
Zaobserwowano też poprawę wydajności wykorzystania zasobów. Największy skok nastąpił w latach 2007-2014 r. Nie był to jednak efekt wdrażania odpowiedniej polityki, wynikał raczej z gwałtownego wyhamowania prac w sektorze budowlanym z powodu kryzysu. Kryzys (który rozpoczął się w latach 2007-2008) oznaczał bowiem zmniejszenie skali wykorzystania nowych materiałów – zauważają autorzy raportu.
Według EEA państwa europejskie dostrzegły już korzyści gospodarcze związane z bardziej wydajnym wykorzystaniem zasobów. Coraz częściej przyjmują też logikę, zgodnie z którą zasobów można wykorzystywać mniej, ale w lepszy sposób.
Większość uwzględnionych w raporcie krajów (aż 26) zidentyfikowała też konkretne strumienie odpadów i surowców wtórnych, uznanych za priorytetowe. Należą do nich: plastik i opakowania (w 17 państwach), odpady z branży budowlanej i związane z wyburzaniem (w 16 państwach) oraz odpady spożywcze (w 15 państwach). Zasoby energetyczne, np. paliwa kopalne i odnawialne, zostały wymienione jako zasoby priorytetowe przez 18 państw.
Uwzględnione w raporcie państwa wymieniają sektor produkcji jako ten, gdzie można osiągnąć najwięcej, jeśli chodzi o poprawę wydajności wykorzystania surowców. Kolejne są sektory: rolniczy i gospodarki leśnej, budowlany i zarządzania odpadami. Rzadko wymieniany jest natomiast sektor usług, który w większości państw Europy odpowiada dziś aż za ok. 70-75 proc. PKB – zauważają autorzy dokumentu.
Argumentami za zwiększeniem wydajności wykorzystania surowców w poszczególnych państwach są: potrzeba konkurencyjności, konieczność zapewnienia sobie surowców i energii oraz zmniejszenie zależności od surowców pochodzących z importu. Liczy się również możliwość zmniejszenia presji na środowisko.
Aby wzmocnić obserwowany obecnie trend, potrzeba dalszych działań, np. kształtowania polityki w zakresie energii, zasobów materiałowych, zarządzania odpadami i gospodarki o obiegu zamkniętym – zauważają eksperci EEA. Podkreślają korzyści związane z wymianą dobrych praktyk – zaznaczając, że między poszczególnymi państwami Europy wciąż widać duże różnice.
Strategie wydajności zasobów materiałowych na poziomie narodowym istnieją tylko w trzech państwach – Austrii, Finlandii i Niemczech. W dwóch kolejnych, Belgii i Wielkiej Brytanii, strategie takie obowiązują w regionach (we Flandrii i Szkocji).
Dziewięć państw: Austria, Estonia, Francja, Niemcy, Węgry, Łotwa, Polska, Portugalia i Słowenia przyjęło cele związane z narodowymi strategiami efektywnego gospodarowania zasobami. W większości przypadków cele te bazują na stosunku wartości PKB do krajowej konsumpcji surowców, uznawanym w UE za główny wskaźnik wydajności zasobów – podsumowano w raporcie.
Niemcy, Holandia i Flandria (w Belgii) posiadają specjalne strategie dla gospodarki o obiegu zamkniętym. Ich celem jest stworzenie takiego systemu produkcji i konsumpcji, który powoduje powstawanie minimalnej ilości odpadów. Zakłada ona jednocześnie wykorzystanie materiałów przez tak długi czas, jak to tylko możliwe.
Kilka państw zgłosiło też potrzebę odejścia od obecnego modelu gospodarki (liniowej) i deklarowało, że gospodarka o obiegu zamkniętym, jak i zamykanie ogniw pozyskiwania i wykorzystywania materiałów, należą do ich priorytetów. Większość zgłoszonych inicjatyw dotyczy kwestii recyklingu.
Raport dostępny jest na stronie www.eea.europa.eu/highlights/resource-efficiency-in-europe-benefits/
