(Polska Agencja Prasowa)
Bez rozstrzygnięć zakończyły się sobotnie rozmowy związkowców z zabrzańskiej kopalni Makoszowy z wiceministrem energii Grzegorzem Tobiszowskim. Związki chcą rozwiązań gwarantujących stabilną przyszłość kopalni i przekonują, że zakład może być rentowny.
Obecnie do każdej tony wydobytego tu węgla budżet dopłaca ok. 300 zł. Po sobotnim spotkaniu związkowcy podtrzymali zapowiedź protestów w obronie zakładu – w poniedziałek po południu zamierzają pikietować biuro poselskie premier Beaty Szydło w Brzeszczach w Małopolsce.
„Pozytywne jest to, że w ogóle wreszcie doszło do rozmów, natomiast smuci nas, że nie były to merytoryczne rozmowy o rozwiązaniach dla naszej kopalni. Po raz kolejny usłyszeliśmy o trudnej sytuacji w górnictwie, a to za mało” – powiedział po spotkaniu szef komisji zakładowej Związku Zawodowego Górników w Polsce Andrzej Chwiluk.
Podobnego zdania był przewodniczący Solidarności w zabrzańskim zakładzie Artur Banisz. „Nie usłyszeliśmy żadnych konkretów, nie padły żadne deklaracje ani zapewnienia; po rozmowach jesteśmy w tym samym punkcie co przedtem. Jesteśmy gotowi do dalszych, merytorycznych rozmów” – powiedział związkowiec z „S”.
Chwiluk poinformował, że strona społeczna gotowa jest do rozmów także w niedzielę i w kolejnych dniach. „Załoga jest zdeterminowana. Chcemy rozmawiać nawet o najtrudniejszych problemach, ale zależy nam na merytorycznej rozmowie” – podkreślił przewodniczący kopalnianej komisji ZZG, przyznając, że sobotnie spotkanie zakończyło się – jak powiedział – „w bardzo emocjonalnych warunkach”.
Wiceminister Tobiszowski nie skomentował przebiegu spotkania.
Makoszowy to jedyna kopalnia, która nadal wydobywa węgiel po przekazaniu w ubiegłym roku do Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK) – wcześniej trafiały tam jedynie kopalnie przeznaczone do likwidacji, gdzie zaprzestano wydobycia węgla. W SRK kopalnia może korzystać z budżetowych dopłat do strat produkcyjnych. Załodze nie grożą też zwolnienia.
Przedstawiciele załogi liczą, że znajdzie się inwestor, który chciałby kupić zakład; upatrują go np. w Polskiej Grupie Energetycznej, która wcześniej kupowała węgiel z tej kopalni; deklarują też rozmowy o przejęciu zakładu przez spółkę pracowniczą. Obecnie jednak nie ma inwestora zainteresowanego Makoszowami, a do SRK nie wpłynęła żadna oferta w tej sprawie. Potencjalny inwestor musiałby zwrócić udzieloną kopalni pomoc publiczną.
Z danych katowickiego oddziału Agencji Rozwoju Przemysłu oraz Ministerstwa Energii, do których dotarła PAP, wynika, że kopalnia Makoszowy dopłaca obecnie do każdej wydobytej tony węgla średnio ponad 300 zł. Koszt wydobycia jednej tony wyniósł w tym roku w tej kopalni 507 zł, a średnia cena sprzedaży węgla 204 zł za tonę. Dlatego zakład korzysta z budżetowych dopłat do strat produkcyjnych, które są możliwe jedynie w kopalniach przekazanych do SRK.
W ubiegłym roku kopalnia wykorzystała 61 mln zł takiej dotacji, a od początku tego roku już 101 mln zł z zaplanowanej na cały 2016 r. subwencji w wysokości 157 mln zł. Oznacza to, że gdyby potencjalny inwestor teraz przejął kopalnię, musiałby zwrócić co najmniej 162 mln zł, do końca roku kwota ta wzrośnie do ponad 200 mln zł.
Ponadto ze środków budżetowych sfinansowano świadczenia socjalne dla odchodzących z pracy górników. Z urlopów górniczych i jednorazowych odpraw pieniężnych skorzystało dotąd 470 pracowników, co kosztowało budżet ok. 28,7 mln zł – inwestor kupujący zakład musiałby liczyć się także z potencjalnym zwrotem tych środków.
Unijne przepisy zabraniają pomocy publicznej dla kopalń węgla, dopuszczając wsparcie jedynie dla zakładów przeznaczonych do zamknięcia – na pokrycie strat produkcyjnych, osłony dla odchodzących pracowników oraz działania likwidacyjne.
Obecnie w Komisji Europejskiej trwa procedura notyfikacji programu naprawczego dla polskiego górnictwa, w ramach którego m.in. 11 kopalń Kompanii Węglowej z początkiem maja przejęła Polska Grupa Górnicza (PGG). Jeszcze przed tym przekształceniem, w ubiegłym roku, należącą do Kompanii Węglowej kopalnię Sośnica-Makoszowy podzielono na dwie części, przekazując Makoszowy do SRK. Sośnica natomiast znalazła się w PGG.
W ocenie pragnącego zachować anonimowość rozmówcy PAP, zbliżonego do Ministerstwa Energii, protesty nie służą kopalni Makoszowy, ponieważ mogą doprowadzić do tego, że Komisja Europejska uzna działania naprawcze polskiego górnictwa za nieuprawnioną pomoc publiczną – w tej sytuacji mogłaby zażądać szybszej likwidacji kopalni Makoszowy. Decyzja KE w sprawie notyfikacji programu jest spodziewana jesienią.
Ministerstwo Energii zapewnia, iż podejmuje działania, które pomogą usprawnić sprzedaż węgla z Makoszów, by kopalnia nie ponosiła dużych strat na bieżącej działalności, a tym samym nie musiała wykorzystywać dotacji budżetowej na pokrycie bieżących strat.
W tym roku zabrzańska kopalnia wyprodukowała ok. 100 tys. ton węgla, z czego sprzedała tylko połowę. Obecnie na zwałach kopalni leży ok. 140 tys. ton węgla. Sprzedaż ma poprawić nowy kontrakt z jednym z dużych koncernów energetycznych na dostawę węgla, który wejdzie w życie w trzecim kwartale roku. Według SRK, zaawansowane są także rozmowy na temat kolejnych umów handlowych.
W tym roku kopalnia zamierza wydobyć ponad 800 tys. ton węgla (przy zdolnościach produkcyjnych przekraczających 1,5 mln ton), przy sprzedaży rzędu 650 tys. ton. W zeszłym roku SRK przejęła kopalnię Makoszowy z ok. 2 tys. pracowników; dziś zakład zatrudnia niespełna 1,4 tys. osób.
