ABC tegorocznych aukcji OZE. Cała naprzód ku słońcu

16 czerwca 2020, 06:00 Alert

Ministerstwo klimatu oraz Urząd Regulacji Energetyki przygotowują się do tegorocznej aukcji Odnawialnych Źródeł Energii. BiznesAlert.pl przygotował zbiór najważniejszych informacji o tym wydarzeniu. Dzięki aukcjom może powstać nawet 1,5 GW dodatkowej mocy w fotowoltaice. Łącznie ponad 2,4 GW nowych mocy w OZE.

Wiatr jest największym beneficjentem systemu wsparcia

Beneficjentami aukcyjnego systemu wsparcia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, funkcjonującego w Polsce od ponad pięciu lat, są głównie wytwórcy energii z wiatru oraz ze słońca. Wyniki rozstrzygniętych aukcji przez prezesa URE (w latach 2016-2019) powinny przełożyć się na powstanie ok. 3,4 GW nowych mocy w technologii wiatrowej. Wzrost produkcji energii z systemu aukcyjnego jest istotnym mechanizmem służącym do wypełnienia celu OZE zakładanego dla Polski – podkreśla URE. W trakcie realizacji jest prawie 160 kolejnych instalacji wiatrowych, których łączna moc zainstalowana wyniesie ok. 2 500 MW.

Przegląd prawa

Tegoroczne aukcje Odnawianych Źródeł Energii odbędą się na mocy obowiązujących aktów prawnych. Chodzi o:

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 2019 roku w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, która może zostać sprzedana w drodze aukcji w 2020 roku;
• Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 24 kwietnia 2020 roku w sprawie ceny referencyjnej energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w 2020 roku oraz okresów obowiązujących wytwórców, którzy wygrali aukcje w 2020 roku.

W ramach tegorocznych aukcji planowana jest sprzedaż energii elektrycznej wytworzonej w nowych instalacjach, dzięki której szacuje się powstanie instalacji wykorzystujących:

•  energię wiatru na lądzie (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) – 800 MW,
• energię promieniowania słonecznego (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) – 700 MW
• energię promieniowania słonecznego (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW) – 800 MW,
• hydroenergię (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) – 20 MW,
• hydroenergię (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW) – 10 MW,
• biogaz rolniczy (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) – 20 MW,
• biogaz pozyskany ze składowisk odpadów oraz biogaz pozyskany z oczyszczalni ścieków do wytwarzania energii elektrycznej (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW) – łącznie 10 MW,
• biomasę, w dedykowanej instalacji spalania biomasy (o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) – 100 MW.

Ministerstwo klimatu zaplanowało także sprzedaż wolumenu energii elektrycznej wytworzonej w istniejących instalacjach wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW – 59 MW.

W ramach ubiegłorocznych aukcji sprzedano blisko połowę przewidzianej do zakontraktowania energii, a jej wartość stanowiła jedynie około 30 procent łącznej kwoty przewidzianej na wsparcie OZE. Znamionuje to więc fakt, że w 2019 roku energia była dużo tańsza, niż pierwotnie zakładano. Ministerstwo klimatu uważa, że pokazuje to także, że aukcyjny system wsparcia odnawialnych źródeł energii jest skutecznym instrumentem, dzięki któremu możliwy jest rozwój odnawialnych źródeł energii przy maksymalizacji efektywności ekonomicznej.

Jeden z najważniejszych aktów prawnych dla tegorocznych aukcji, a więc rozporządzenie dotyczące cen referencyjnych energii elektrycznej dla tegorocznych aukcji OZE z 24 kwietnia, weszło w życie 19 maja rozporządzenie określające ceny referencyjne dla tegorocznych aukcji OZE.

Ceny referencyjne określają maksymalny poziom cen ofert składanych przez producentów zielonej energii w aukcjach. Ich wyznaczenie jest jednym z warunków umożliwiających regulatorowi, Urząd Regulatorowi Energetyki ogłoszenie aukcji na sprzedaż energii z OZE w 2020 roku.

Rozporządzenie określa maksymalne ceny, po jakich w ramach aukcji, które zostaną przeprowadzone w roku 2020, wytwórcy będą mogli sprzedać energię elektryczną pochodzącą ze źródeł odnawialnych, a także okres wsparcia do którego uprawnieni będą zwycięzcy tych aukcji – 15 lat.

Jaki jest poziom wsparcia?

Niskie ceny energii elektrycznej oferowane w ubiegłorocznych aukcjach przełożą się na adekwatnie mniejszy poziom wsparcia. Ceny referencyjne dla wiatru i słońca nieco niższe niż przed rokiem. Pozostałe technologie mogą liczyć na wyższe ceny. Podczas ubiegłorocznych aukcji została sprzedana blisko połowa przewidzianej do zakontraktowania energii (49 procent ilości), a jej wartość stanowiła 30 procent łącznej kwoty przewidzianej przez ustawodawcę na wsparcie OZE. Oznacza to, że zakontraktowana w wyniku aukcji w 2019 roku energia była tańsza, niż zakładał ustawodawca w ubiegłym roku. Zgodnie z rozporządzeniem, maksymalne wsparcie dla farm wiatrowych o mocy większej niż 1 MW wyniesie w tym roku 250 zł/MWh (o 35 zł/MWh mniej niż rok wcześniej). Stawka dla instalacji fotowoltaicznych wyniesie nie więcej niż 360 zł/MWh dla jednostek mniejszych (nie większych niż 1 MW) i 340 zł/MWh dla tych o mocy zainstalowanej większej niż 1 MW (w obu przypadkach jest to o 25 zł/MWh mniej niż w 2019 roku). Warto przypomnieć, że w zeszłorocznej aukcji dedykowanej nowym, dużym (o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 1 MW) instalacjom wykorzystującym energię wiatru i słońca, najtańsza energia została sprzedana za prawie 163 zł/MWh, a najdroższa za 233 zł/MWh.

Wzrastają w tym roku natomiast maksymalne ceny przewidziane m.in. dla:

• instalacji wytwarzających energię w wysokosprawnej kogeneracji i wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy o mocy zainstalowanej mniejszej niż 0,5 MW (z 700 zł/MWh do 760 zł/MWh), o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 0,5 MW i o mocy zainstalowanej nie większej niż 1 MW (z 670 zł/MWh do 700 zł/MWh) i większej niż 1 MW (z 640 zł/MWh do 670 zł/MWh);
• instalacji wytwarzających energię w wysokosprawnej kogeneracji i wykorzystujących biogaz pochodzący z oczyszczalni ścieków o mocy zainstalowanej mniejszej niż 0,5 MW (z 480 zł/MWh do 510 zł/MWh) i o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 0,5 MW (z 445 zł/MWh do 475 zł/MWh);
• elektrowni wodnych o mocy zainstalowanej mniejszej niż 0,5 MW (z 550 zł/MWh do 620 zł/MWh), o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 0,5 MW i nie większej niż 1 MW (z 500 zł/MWh do 560 zł/MWh) i o mocy zainstalowanej większej niż 1 MW (z 480 zł/MWh do 535 zł/MWh);
• instalacji biomasowych lub układów hybrydowych (z 435 zł/MWh do 465 zł/MWh);
• instalacji biomasowych, instalacji termicznego przekształcania odpadów lub układów hybrydowych wytwarzających energię w wysokosprawnej kogeneracji o mocy zainstalowanej nie większej niż 50 MW (z 470 zł/MWh do 490 zł/MWh) i o mocy zainstalowanej większej niż 50 MW (z 435/MWhdo 465 zł/MWh).

W tym roku sprzedaż energii została zaplanowana w ośmiu koszykach aukcyjnych. W rozporządzeniu Rady Ministrów z grudnia 2019 roku w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej jest sformułowanie, że łączny wolumen energii przeznaczonej do sprzedaży w aukcjach w 2020 roku wyniesie 75,3 TWh, a jego wartość – 27,4 mld zł, z czego znaczna część – odpowiednio 61 procent wolumenu i 51 proc. wartości – przypada na tzw. koszyk dla instalacji wiatrowo-słonecznych o mocy powyżej 1 MW (ponad 46 TWh o wartości 14 mld zł). Oznacza to, że dzięki tegorocznym aukcjom może powstać łącznie ponad 2,4 GW nowych mocy w OZE.

Do ogłoszenia tegorocznych aukcji, obok przyjętych już aktów wykonawczych do ustawy o OZE, potrzebna jest jeszcze modyfikacja Internetowej Platformy Aukcyjnej. Pod koniec kwietnia tego roku URE ogłosiło przetarg na rozwój tego systemu. Otwarcie ofert przetargowych ma odbyć się 1 czerwca. Zakończenie pierwszego etapu prac i dostosowanie platformy do aktualnych wymogów prawnych powinno nastąpić do 21 września.

Równolegle do działań technicznych związanych z dostosowaniem IPA, konieczne będzie uzgodnienie harmonogramu przeprowadzania aukcji z ministerstwem klimatu.

Efekty poprzednich aukcji

W efekcie aukcji w latach 2016–2019, przeprowadzonych przez URE, dotychczas zostało sprzedanych ponad 150 TWh energii elektrycznej o wartości około 38 mld zł. Wsparciem zostało objętych ponad 2000 instalacji odnawialnych źródeł energii i zakontraktowana została wytwarzana w nich energia elektryczna. Zdecydowana większość wsparcia – blisko 37 mld zł – trafiła do instalacji nowo projektowanych.Wyniki rozstrzygnięć aukcji z lat 2016 – 2019 powinny przełożyć się na powstanie ok. 3,4 GW nowych mocy w technologii wiatrowej, ok. 1,7 GW w technologii PV oraz niecałe 70 MW nowych mocy w pozostałych technologiach OZE. Na ostateczne efekty przeprowadzonych dotychczas aukcji musimy jednak poczekać do czasu zrealizowania inwestycji, którym zostało przyznane wsparcie.

Beneficjentami systemu aukcyjnego w minionych latach byli głównie wytwórcy wykorzystujący do wytwarzania energii elektrycznej energię z farm fotowoltaicznych i wiatru na lądzie.

Kiedy odbędą się tegoroczne aukcje?

Tegoroczne aukcje zostały zaplanowane w ośmiu koszykach aukcyjnych.

Przed ogłoszeniem terminu aukcji konieczna będzie jednak modyfikacja Internetowej Platformy Aukcyjnej, a otwarcie ofert przetargowych na rozwój tego systemu miało miejsce pierwszego czerwca. Zakończenie pierwszego etapu prac i dostosowanie Platformy do aktualnych wymogów prawnych powinno zakończyć pod koniec września. Tegoroczne aukcje OZE odbędą się prawdopodobnie w ostatnim kwartale 2020 roku.

Bartłomiej Sawicki

Ostateczna wersja strategii energetycznej Polski pojawi się do końca roku