Kluczową przesłanką Inicjatywy Trójmorza było i jest wspólne dla przywódców regionu przekonanie, że istnieje potrzeba wyposażenia istniejącej od lat idei współpracy Europy Środkowej w pożyteczne i efektywne narzędzia jej praktycznej realizacji. Przeświadczenie to jest rezultatem m.in. dialogu prowadzonego między światem polityki, biznesu i środowisk eksperckich – napisał prezydent Andrzej Duda w liście do organizatorów XXI Konferencji „Gazterm” w Międzyzdrojach.
Od początku istnienia Inicjatywy Trójmorza, Prezydenci państw leżących między Adriatykiem, Bałtykiem i Morzem Czarnym zakładali, że budowanie podmiotowości Europy Środkowej musi mieć pewne stałe parametry. Należą do nich m.in. polityczne zaufanie państw-uczestników, infrastrukturalna efektywność działań i biznesowa opłacalność wspólnych planów. Te trzy parametry określają treść współpracy Trójmorza oraz wpływają na jakość jego współpracy z otoczeniem i najważniejszymi partnerami – zaznaczył prezydent Duda.
– Tak zdefiniowane przez przywódców regionu ramy kooperacji spowodowały, że w centrum działań Inicjatywy znalazły się dziedziny o strategicznym znaczeniu dla naszej przyszłości — energetyka, transport i cyfryzacja. Dopasowane do wyzwań współczesności, wpływające na modernizację gospodarek, przesądzające o powadzeniu w biznesie, obszary te nie abstrahują od kwestii strategicznych — bezpieczeństwa energetycznego, stabilności dostaw surowców i społecznie akceptowanych cen energii. Dziś tworzą one katalog wspólnych zadań, przed którymi stoi Polska, Trójmorze, Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Chcemy, aby ich realizacja była grą o sumie dodatniej, a nie zerowej. Logika ta oznacza korzyści dla wszystkich uczestników Inicjatywy i jej partnerów, a nie jedynie dla wybranych beneficjentów – pisze dalej.
Prezydent Duda jest przekonany, że tego rodzaju ambitna polityka regionalna musi mieć naturalnych sprzymierzeńców, w tym także tych o globalnej sile oddziaływania. Dla Trójmorza są nimi Unia Europejska i Stany Zjednoczone. Io nie tylko nasi partnerzy, lo przede wszystkim dwie współistniejące i współzależne przestrzenie naszego rozwoju. I o wewnątrz nich w Unii Europejskiej i w świecie euroatlantyckim — dokonuje się współpraca trójmorska. Świadomość wartości tego otoczenia jest dla przywódców Trójmorza bardzo ważna – pisze prezydent.
Jedność euroatlantycka utrwalana poprzez systematyczne znoszenie infrastrukturalnych barier i ekonomicznych podziałów jest zatem ważnym aspektem strategii Trójmorza. Wspomnianą jedność musimy budować także w polityce energetycznej. Dlatego z dużą satysfakcją przyjmuję fakt, że w Konferencji w Międzyzdrojach biorą udział przedstawiciele ważnych dla Europy Środkowej energetycznych firm amerykańskich, brytyjskich i australijskich m.in. Cheniere Energy, Venture Global LNG, Liquefied Natural Gas Limited czy Baringa Partners. – To dowód zainteresowania największych eksporterów gazu środkowoeuropejskim rynkiem energii – pisze prezydent Duda.
Pragnę podkreślić, że porty Adriatyku, Bałtyku i Morza Czarnego to bramy do rynków naszego regionu, otwierające nowe możliwości wzajemnie korzystnych inwestycji. Polska, Trójmorze, UE i świat euroatlantycki potrzebują pozytywnej agendy w tej dziedzinie. Mam tu na myśli propozycje takich działań integracyjnych na osi Północ-Południe, które stworzą wolny rynek gazu w Europie Środkowej. Jego cechami konstytutywnymi powinny być bezpieczeństwo, efektywność, opłacalność, stabilność i zaufanie. Plan osiągnięcia takiego kształtu rynku gazu z pewnością wymaga czasu – pisze prezydent.
– Do najważniejszych elementów tego planu należą terminale LNG funkcjonujące w Świnoujściu, Kłajpedzie i ten mający powstać na wyspie Krk. Chcąc zdywersyfikować źródła energii, prowadzimy zaawansowane rozmowy nad projektem Bramy Północnej, czyli Baltic Pipe umożliwiającym pozyskiwanie energii ze złóż norweskich. Pracujemy nad rozbudowy sieci połączeń gazowych i zwiększeniem przepustowości już istniejących interkonektorów i terminali. Polepszamy nasze możliwości magazynowania zasobów gazu. Proces zwiększania wolności i odporności energetycznej w Europie Środkowej odbywa się przy znaczącym udziale Unii Europejskiej. W raz z UE opracowujemy założenia unii energetycznej, w tym szczególnie przepisy antymonopolowa, które wykluczą ze sfery energetyki pokusę politycznie motywowanego szantażu, co ważne, w ramach funduszu Connecting Europe Facility przyznano już środki finansów e na budowę kluczowych inwestycji w Trójmorzu — w tym terminala LNG w Krk, gazociągu Batlic Pipe oraz równie istotnych połączeń gazowych polsko-litewskiego, polsko-słowackiego i polsko-czeskiego. Ważnym tematem rozmów w regionie staje się także perspektywa eksploatacji złóż surowców na szelfie rumuńskim na Morzu Czarnym. Wszystkie wspomniane projekty składają się na panoramę potencjału Trójmorza. Uwolnienie tego potencjału zależy od krajów Inicjatywy, ale także od partnerów globalnych, w tym m.in. amerykańskich, katarskich i australijskich eksporterów gazu – pisze prezydent Duda.
