21 czerwca 2018 roku w siedzibie PwC w Warszawie odbyło się spotkanie, w trakcie którego zaprezentowano opracowanie Walka o lepsze powietrze – Polskie metropolie w obliczu zagrożeń ekologicznych i uciążliwości ruchu drogowego. 12 polskich metropolii zostało poddanych ocenie w dwóch obszarach: Kapitału Technicznego i Infrastruktury oraz Kapitału Jakości Życia.
Blisko połowa mieszkańców
W 12 badanych metropoliach żyje 16 mln ludzi to ponad 42 procent wszystkich mieszkańców Polski. Metropolie borykają się z problemem zanieczyszczenia powietrza, a co za tym idzie obniżenia jakości życia mieszkańców. Rokrocznie wydawane są znaczące kwoty na poprawę jakości powietrza oraz rozwiązanie problemów komunikacyjnych, ale jak mówił w trakcie prezentacji prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PwC – potrzebne są rozwiązania systemowe i strategie długofalowe, a nie działania punktowe.
Dużo się dzieje
Oceniono, że w metropolie wiele robią aby rozwiązywać narastające przez lata problemy, ale wciąż wyzwaniem jest współdziałanie oraz dialog. Zarówno dialog pomiędzy poszczególnymi powiatami jak i miastami. Zgromadzeni w czasie prezentacji przedstawiciele miast: Lublin, Katowice, Warszawa oraz Metropolii Górnośląsko – Zagłębiowskiej dawali w trakcie spotkania przykłady dobrych praktyk jakie wypracowano oraz wyzwaniach jakie stoją przed metropoliami. Podstawowym jest ograniczenie ruchu w centrach miast, nie tylko ze względu na smog (w każdej metropolii przynajmniej raz w tygodniu normy jakości powietrza są przekraczane), ale także ze względu na uciążliwość stania w korkach oraz mieszkania i pracy w środowisku zanieczyszczonym hałasem. Prezentujący wyniki prac Dionizy Smoleń i Zuzanna Bartczak wiele uwagi w swoich wystąpieniach poświęcili temu, że nie mieli łatwo dostępnych danych na temat sytuacji w badanych metropoliach.
Elektromobilność
Prezentujący mówili także na temat nowych trendów jakie pojawiły się w metropoliach. Jednym z nich jest elektromobilność. Dziś w Lublinie zarejestrowane samochody elektryczne stanowią zaledwie pół promila wszystkich, ale metropolia już przygotowuje się do zmiany, rozmawia ze spółdzielniami mieszkaniowymi, zaplanowała zakup autobusów, rozwija linie trolejbusów. GZM stawia na rowery aglomeracyjne, także elektryczne. Warszawa ma metro. Jednak wciąż przybywających na drogach starych samochodów nie da się wyeliminować z dnia na dzień – jak mówili specjaliści. Liczba zarejestrowanych samochodów w polskich metropoliach w ciągu ostatnich lat wzrosła dwukrotnie. Ponad 70 procent wszystkich samochodów to pojazdy mające 10 lat i więcej. Korki, które są zmorą metropolii powodują, że średnia prędkość w centrum w godzinach szczytu dla indywidualnego samochodu wynosi 16 km/h, a w skali roku mieszkańcy metropolii tracą sześć dni na stanie w korkach. Jak podkreśliła przedstawicielka Warszawskich władz – nie chodzi o to żeby zastąpić samochody spalinowe elektrycznymi w mieście, bo to nie rozwiąże problemu korków. O tym także mówił prof. Orłowski, ale dodawał, że miasta chcąc rozwiązać problem korków i zachęcić skutecznie do zmiany nawyków komunikacyjnych powinny myśleć nie tylko o rozwiązaniach najtańszych, ale też prestiżowych, do takich zalicza się metro.
Rosnąc zgodnie z planem
Według opracowujących materiał jeśli uda się skutecznie walczyć o czyste powietrze w metropoliach to tylko w ramach systemowych działań na poziomie lokalnym i centralnym. Transport publiczny musi rosnąć wraz z metropoliami, a te powinny rozrastać się zgodnie z planem, który uwzględnia różne interesy. Dlatego rekomendowano działania mające na celu podniesienie świadomości mieszkańców, działania edukacyjne dotyczące środowiska i ekologii; inwestowanie w skuteczne programy wymiany i modernizacji instalacji grzewczych; rozważenie ograniczeń ruchu pojazdów prywatnych na terenie metropolii; inwestycje w niskoemisyjny transport; zachęcanie do rozwijania niskoemisyjnego transportu rowerowego jako alternatywy dla samochodów; rozwijanie sieci transportu publicznego.
