Minister obrony Ukrainy Rustem Umierow poinformował, że w Rijadzie wszystkie strony zgodziły się na zakaz ataków na infrastrukturę energetyczną Ukrainy i Rosji oraz na zapewnienie bezpiecznej żeglugi na Morzu Czarnym. To wynik rozmów technicznych z udziałem USA, Ukrainy i Rosji.
Minister obrony Ukrainy Rustem Umierow ogłosił na platformie X kluczowe ustalenia z rozmów technicznych w Rijadzie, gdzie delegacje Ukrainy, USA i Rosji debatowały nad deeskalacją konfliktu. Jak podaje PAP, strony zgodziły się na wdrożenie porozumienia prezydentów Trumpa i Putina o całkowitym zakazie ataków na infrastrukturę energetyczną obu krajów. To przełomowe zobowiązanie ma chronić elektrownie, sieci przesyłowe i inne obiekty krytyczne, które od początku wojny w 2022 roku były celami ataków – Rosja niszczyła ukraińskie elektrownie, a Ukraina odpowiadała uderzeniami na rosyjskie rafinerie.
Równie ważne są ustalenia dotyczące Morza Czarnego. Wszystkie strony – Ukraina, Rosja i USA – zobowiązały się do zapewnienia bezpiecznej żeglugi, wyeliminowania użycia siły i zapobiegania wykorzystywaniu statków handlowych do celów wojskowych.
Umierow podkreślił, że dla Ukrainy kluczowe jest ograniczenie ruchów rosyjskich okrętów wojennych poza wschodnią część akwenu.
– Ich obecność gdzie indziej będzie naruszeniem zasad swobody żeglugi i zagrożeniem dla naszego bezpieczeństwa – wtedy użyjemy prawa do samoobrony – ostrzegł minister. To stanowisko odzwierciedla sukcesy Ukrainy w odpychaniu Floty Czarnomorskiej od Krymu dzięki dronom i rakietom, co zmusiło Rosję do wycofania okrętów na wschód.
Negocjacje w Rijadzie rozpoczęły się w poniedziałek 24 marca rozmowami USA-Rosja, trwającymi 12 godzin, a zakończyły we wtorek spotkaniem USA-Ukraina. Ich techniczny charakter koncentrował się na konkretnych rozwiązaniach: ochronie energetyki, żegludze oraz kwestiach humanitarnych. Umierow potwierdził, że USA poparły Ukrainę w dążeniu do wymiany jeńców, uwolnienia cywilów i powrotu dzieci wywiezionych do Rosji – szacuje się, że od 2022 roku deportowano ich ponad 19 tysięcy (dane ukraińskie). Strony wyraziły też otwartość na udział krajów trzecich, np. Arabii Saudyjskiej czy Turcji, we wdrażaniu ustaleń.
Porozumienie jest krokiem ku stabilizacji po ponad trzech latach konfliktu, który od lutego 2022 roku zdewastował ukraińską infrastrukturę (straty szacowane na 100 miliardów dolarów) i ograniczył eksport zboża przez Morze Czarne. Choć nie oznacza pełnego zawieszenia broni, może złagodzić skutki wojny dla cywilów i gospodarki. Umierow zaznaczył, że delegacje będą kontynuować prace nad trwałym pokojem, co sugeruje kolejne rundy rozmów w najbliższych miesiącach.
Wdrażanie porozumień rozpocznie się po opublikowaniu wspólnych oświadczeń
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował we wtorek, że według USA wdrażanie porozumień o zawieszeniu broni między Rosją a Ukrainą na morzu oraz tych dotyczących obiektów infrastruktury energetycznej powinno rozpocząć się niezwłocznie po opublikowaniu wspólnych oświadczeń ukraińsko-amerykańskiego i amerykańsko-rosyjskiego.
– Oni uważają, że po oficjalnym oświadczeniu strony amerykańskiej można rozpocząć wdrażanie decyzji zawartych w tym dokumencie. Nie ma tutaj zaufania do Rosjan, ale uważam, że będziemy konstruktywni. Jeśli tak jest – a minister obrony potwierdzi mi to jeszcze telefonicznie – to będziemy wykonywać swoją pracę nad wdrażaniem ustaleń z ukraińsko-amerykańskiego spotkania – powiedział dziennikarzom Zełenski.
Wcześniej Departament Stanu USA ogłosił w komunikacie z rozmów USA-Rosja i USA-Ukraina w Arabii Saudyjskiej, że Rosja i Ukraina zgodziły się ze Stanami Zjednoczonymi, by zapewnić bezpieczną żeglugę, wyeliminować użycie siły i zapobiec używaniu statków handlowych do celów wojskowych na Morzu Czarnym.
PAP / Biznes Alert
Przełom w negocjacjach rosyjsko-ukraińskich. Uzgodniono zawieszenie broni na Morzu Czarnym