Jakóbik: Energetyku, pilnuj Bałtyku, bo jest wciąż na celowniku
Należy pilnować infrastruktury krytycznej dostaw paliw na Bałtyku, bo nieznani sprawcy mogą wracać do akcji przed następnym sezonem grzewczym kryzysu energetycznego – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
Tajemniczy wyciek u wrót Rosji
Gazociąg łączący Finlandię i Estonię zanotował wyciek, który będzie usuwany miesiącami. Trwa badanie przyczyn zdarzenia, które nastąpiło blisko bałtyckiego wybrzeża Rosji.
Gazociąg Balticconnector zanotował istotny spadek ciśnienia i został wyłączony z powodów bezpieczeństwa. Trwa badanie przyczyny i miejsca wycieku, który nastąpił ósmego października. Operator fiński Gasgrid ocenia, że usuwanie problemu może potrwać „kilka miesięcy”.
Do zdarzenia doszło na infrastrukturze gazowej łączącej Estonię i Finlandię przez wody morskie w pobliżu Petersburga. Nastąpiło niedługo po rocznicy sabotażu gazociągów Nord Stream 1 i 2 z 26 września 2022 roku, kiedy seria wybuchów wykluczyła z użytku obie magistrale z Rosji do Niemiec.
Warto zaznaczyć, że także Ukraina sygnalizuje możliwość zintensyfikowania ataków na jej infrastrukturę energetyczną wobec zbliżającego się sezonu grzewczego, który startuje w listopadzie. Rosjanie mogą intensyfikować wrogie działania wobec energetyki Zachodu na różnych odcinkach ze względu na bliskość tego okresu.
NATO liczy się z atakiem hybrydowym Rosji na energetykę
Szereg incydentów w energetyce Unii Europejskiej po sabotażu Nord Stream 1 oraz 2 rodzi obawy Unii Europejskiej oraz NATO przed atakami hybrydowymi Rosji. Sojusz ćwiczy wspólną reakcję na zagrożenia tego typu.
Sojusz Północnoatlantycki przeprowadził dwa programy ćwiczeń skupiające się na nowych technologiach morskich mających służyć do obrony, w tym przypadku infrastruktury krytycznej na morzu. To kolejna odpowiedź na rosnącą liczbę incydentów z udziałem infrastruktury tego typu po sabotażu gazociągów Nord Stream 1 i 2 w dobie inwazji Rosji na Ukrainie.
Rosjanie zostali wielokrotnie przyłapani na przyglądaniu się infrastrukturze krytycznej NATO na morzu. Sojusz ostrzegał, że istnieje wysokie ryzyko ataku rosyjskiego na instalacje tego typu. Ćwiczenia Dynamic Messenger 23 skupiają się na wykorzystaniu dronów działających na morzu z udziałem 2000 ludzi personelu cywilnego oraz wojskowego na brzegach oraz okrętach. To druga seria ćwiczeń tego typu zapoczątkowana w 2022 roku. Kolejne ćwiczenie REPMUS 2023 miało poprawić budowę potencjału oraz interoperacyjność sił Sojuszu dzięki współpracy sektora obronnego i prywatnego.
Energetyku pilnuj Bałtyku i zapasów
Obowiązek gromadzenia zapasów gazu w Unii Europejskiej pozwolił zgromadzić rekordowe rezerwy przed sezonem grzewczym 2023/24. Cena gazu spada ze względu na relatywnie dobre zaopatrzenie rynku. Jednakże incydenty z udziałem infrastruktury krytycznej mogą czasowo windować ceny, uderzając w fundamenty ekonomiczne Europy, jak rekordowe ceny gazu i nawozów w zbiory zboża w Niemczech. Tymczasem przerwy pracy infrastruktury, jak przy okazji incydentów w Norwegii czy przy wspomnianym Balticconnector, mogą zmniejszyć dostępność gazu spoza Rosji. Oznacza to, że kryzys energetyczny trwa i może nas zaskoczyć jeszcze niejednym czarnym łabędziem.
To argument za dalszym ograniczeniem zużycia gazu. Na poziomie europejskim obowiązuje cel redukcji zużycia o 15 procent rocznie, który z różnym powodzeniem jest realizowany przez poszczególne państwa członkowskie. Kryzys energetyczny to jednak argument za maksymalnym ograniczeniem zużycia tego paliwa tam, gdzie to możliwe, bo nawet jeśli nie będzie zaburzeń bezpieczeństwa dostaw, to różne zdarzenia losowe będą okresowo przynosić istotne wahania cenowe.
Ochrona infrastruktury krytycznej w energetyce, szczególnie okien na świat z gazem oraz ropą spoza Rosji jak naftoport czy gazoport, to zadanie krótko- i średnioterminowe. Długoterminowo należy ograniczyć zależność od paliw kopalnych, aby polityka różnych reżimów nie wpływała już na działalność gospodarczą. Różne incydenty z udziałem nieznanych sprawców, które mogą pojawiać się częściej w obliczu nadchodzącego sezonu grzewczego.
