Kazachstan jest światowym liderem wydobycia uranu. Trudne czasy, niepewna przyszłość i oczekiwania klientów sprawiły, że przygląda się alternatywnym możliwościom dostaw uranu, niezależnym od Rosji – pisze Daniel Radomski, współpracownik BiznesAlert.pl.
Kazatomprom, firma zajmująca się wydobyciem uranu w Kazachstanie, poszukuje alternatywnych wobec Rosji tras eksportu uranu. Poinformował o tym dyrektor handlowy Kazatomprom, Askar Batyrbayev, w wywiadzie udzielonym miesięcznikowi The Nuclear Review.
Kazachstan jest światowym liderem wydobycia uranu, w zakresie kopalń posiada 45 procent mocy produkcyjnych. Z kolei Rosja dysponuje 43 procentami światowych mocy w zakresie wzbogacania uranu. Większość kazachskiego uranu trafia na rynki światowe poprzez port kontenerowy w Petersburgu. Konflikt zbrojny na Ukrainie oraz związane z nim sankcje wywołały wzrost niepewności związanych z transportem materiałów jądrowych przez rosyjskie porty morskie. Sankcje mogą mieć wpływ na dostawy uranu wzbogaconego w rosyjskich zakładach, ale oczekuje się że nie będą utrudniać eksportu przez Petersburg naturalnego, niezbogaconego uranu produkowanego przez Kazatomprom.
Trudne czasy i niepewna przyszłość oraz oczekiwania klientów sprawiły, że spółka przygląda się alternatywnym możliwościom dostaw uranu, niezależnym od Rosji. Chodzi o trasę transkaspijską, wykorzystywaną już podczas mistrzostw świata FIFA w 2018. Kiedy Port w Petersburgu był zamknięty dla materiałów niebezpiecznych, tymczasowo ustanowiono alternatywna trasę przez Morze Kaspijskie, Azerbejdżan i Gruzję do Morza Czarnego. Od tego czasu alternatywny szlak był wykorzystywany w niewielkim zakresie, jako opłacalna drugorzędna opcja transportu. Obecnie największe wyzwanie dla dużego wykorzystania kaspijskiego szlaku transportowego stanowi jego ograniczona przepustowość. Jednakże szlak jest dostosowany do przewozu ładunków drobnicowych, wśród których udział przesyłek uranowych stanowiłby niewielką część.
Kazatomprom zgłosił wniosek o zwiększenie posiadanego limitu w zakresie wykorzystywania szlaku na cele przewozu uranu. Jest to element ograniczania ryzyka, bowiem w dalszym ciągu istnieje możliwość korzystania z trasy przez Petersburg. Ponowne użycie szlaku kaspijskiego ma nastąpić we wrześniu. Dostawy będą mogły się odbywać również przez terytorium Turcji. Kazatomprom wskazuje na możliwość transportowania kaspijskim szlakiem uranu z Uzbekistanu, o ile pojawi się stosowny wniosek.
Logistyka
Do transport towarów przez Morze Kaspijskie używane są specjalne promy, zdolne do przewożenia platform kolejowych z załadowanymi kontenerami. Oznacza to, że pojemniki z uranem, załadowane raz w kopalni na wagony, dojadą aż do portu nad Morzem Czarnym bez przeładunków, co zdecydowanie zmniejsza ryzyko i skraca czas w podróży. Dalsza podróż do miejsc docelowych najczęściej odbywa się z wykorzystaniem statków czarterowych, które płyną bezpośrednio do mniejszych portów w pobliżu miejsca docelowego, z pominięciem wielkich portów przeładunkowych.
Południowa część Morza Czarnego, w tym Gruziński port Poti znajdują się poniżej linii wyznaczonej przez Joitnt War Committee jako strefa działań wojennych, stąd nie ma problemów z ubezpieczeniem kursów.
W marcu 2022 roku Gruzja, Azerbejdżan i Kazachstan poinformowały o planach utworzenia spółki joint venture w celu rozwoju Transkaspijskiego Międzynarodowego Szlaku Transportowego.
Uniezależnienie Kazachstanu od Rosji w zakresie eksportu uranu to ważny krok na drodze do uniezależnienia przemysłu jądrowego od Rosji. Kolejnym krokiem powinno być zwiększenie nierosyjskich mocy w zakresie wzbogacania uranu oraz produkcji paliwa jądrowego. Koreańska oferta budowy elektrowni jądrowej w Polsce zawiera opcję budowy zakładu produkcji paliwa jądrowego.
