W dniu 10 lutego Prezes Rady Ministrów Donald Tusk odwołał szefa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Małgorzatę Krasnodębską-Tomkiel. Rzecznik rządu Kidawa-Błońska wyjaśniła mediom: – Odwołanie pani Krasnodębskiej-Tomkiel to kontynuacja rekonstrukcji rządu z jesieni ubiegłego roku. Premier dokonał zmian w rządzie na jesieni, a teraz przegląda podległe mu urzędy. Przed nami stoją nowe wyzwania i tym wyzwaniom trzeba sprostać – stwierdziła.
Była prezes UOKiK „jest osobą z bardzo dużym doświadczeniem, ale świat i wyzwania w ochronie konsumenta zmieniają się. Instytucje, które nadwyrężają zaufanie ludzi, wykorzystują ich zaufanie, działają w coraz to inny sposób i zdaniem premiera potrzebne jest nowe spojrzenie na te zagrożenia” – dodała rzecznik rządu.
Argumenty rzecznika nie są specjalnie przekonujące. W samym roku 2013 UOKiK wydał prawie 50 karnych decyzji dotyczących zmów cenowych i ograniczania konkurencji. Najwyższą karę – ponad 18 mln zł – UOKiK wymierzył trzem firmom (Minova Ekochem, A. Weber i Schaum-Chemie Mikołów), które dostarczają kopalniom niezbędnych środków chemicznych. Te spółki, przez co najmniej pięć lat działały w zmowie podziału rynku.
Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel w Urzędzie pracowała od 1998 r. W czerwcu 2007 r. premier Jarosław Kaczyński powołał ja na wiceprezesa UOKiK, a od 4 czerwca 2008 r. pełniła funkcję prezesa tej instytucji nominowana przez premiera Tuska. Relacje rząd – prezes UOKiK nie zawsze układały się bez konfliktów. Jeden z ważniejszych zdarzyła się w branży energetycznej: w 2010 r. Urząd nie zgodził się na fuzję PGE i mniejszej spółki Energa, choć ta fuzja była przewidziana w rządowym programie strategii dla energetyki. UOKiK uznał, że zakup Energi przez PGE bardzo ograniczy konkurencję na rynku energii. Na wniosek PGE doszło do rozprawy sądowej, jednak w maju 2011 r. warszawski sąd okręgowy oddalił odwołanie koncernu uznając argumentację UOKiK. Do sprawy fuzji wrócił nowy minister skarbu Włodzimierz Karpiński, w listopadzie ub.r. wspomniał, że Energa powinna zostać przejęta przez PGE. Strategia rządu dla energetyki może więc wymagała odwołania prezes Krasnodębskiej-Tomkiel, aby nie było ponownej blokady wspomnianej fuzji. Premier Tusk zarzucał UOKiK, że nie ostrzegł przed aferalną działalnością Amber Gold przy sprawdzaniu reklam tego parabanku.
W kwietniu 2013 r. Prezes UOKiK wszczęła postępowanie antymonopolowe przeciwko PGNiG. Postępowanie uprawdopodobniło, że spółka mogła wykorzystywać swoją pozycję rynkową stosując postanowienia umowne niekorzystne dla przedsiębiorców, którzy hurtowo lub detalicznie kupowali gaz. Prezes UOKiK zobowiązała PGNiG do zmiany praktyk, które utrudniały liberalizację rynku gazu w Polsce. Po raz pierwszy w historii Urzędu przeprowadzony został test rynkowy. Przed wydaniem decyzji poproszono o opinię podmioty zainteresowane sytuacją w sektorze gazowym.
Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji państwowej. Odpowiada bezpośrednio przed premierem. Powoływany jest przez niego spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru na pięcioletnią kadencję. Kadencja byłej prezes kończyła się w czerwcu b.r., odwołana więc została o 4 miesiące wcześniej. Do kompetencji prezes UOKiK należało kształtowanie polityki antymonopolowej oraz polityki ochrony konsumentów. Zgodnie z tym, b. prezes Urzędu m.in. zainicjowała i nadzorowała prace nad nowelizacją ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.
Małgorzata Krasnodębska-Tomkiel jest wykładowcą prawa antymonopolowego w SGH oraz w Collegium Civitas.
