Kopalnia Bełchatów formuje linię brzegową przyszłych, najgłębszych polskich jezior, które powstaną na miejscu obecnych odkrywek węgla brunatnego w pobliżu Bełchatowa. Poza terenami rekreacyjnymi powstanie tam farma fotowoltaiczna. Na pobliskiej Górze Kamieńsk działa już farma wiatrowa.
Formowanie sztucznych jezior
Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów, należąca do spółki PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna z Grupy PGE, zakończyła formowanie czwartego poziomu zwałowiska wewnętrznego Pola Bełchatów. – Prace zostały wykonane tak, by uformowana powierzchnia mogła stanowić linię brzegową jezior, które powstaną po zakończeniu eksploatacji odkrywki. W ramach rekultywacji w miejscu obecnych wyrobisk górniczych – Pól Bełchatów i Szczerców – powstaną dwa najgłębsze jeziora w Polsce, które połączą się w końcowej fazie ich napełniania – przypomina koncern.
Tereny pogórnicze bełchatowskiego kompleksu energetycznego kształtowane są z myślą o w centralnej Polsce kompleksu wypoczynkowego. Zgodnie z planem PGE, po 2050 rok nastąpi likwidacja wyrobisk górniczych. – Po napełnieniu ich wodą powstaną jeziora, których lustro wody będzie miało łączną powierzchnię ok. 4000 hektarów, a ich maksymalna głębokość sięgnie ok. 170 m. Dla porównania warto przypomnieć, że maksymalna głębokość Hańczy, najgłębszego jeziora w Polsce, wynosi nieco ponad 100 metrów – mówi Wioletta Czemiel-Grzybowska, prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna.
Podczas formowania czwartego poziomu zwałowiska wewnętrznego maszyny górnicze usypały powierzchnię o niewielkim nachyleniu. Na tak ukształtowanym terenie w przyszłości powstanie plaża i wschodnia część linii brzegowej jeziora.
– Prowadzone obecnie prace na zwałowisku wewnętrznym Pola Bełchatów polegają na przemieszczaniu ogromnych ilości mas nadkładowych w celu nadania pożądanego kształtu dna i skarp docelowych zbiorników. Kolejnym etapem będzie wypełnianie wyrobisk wodą. Proces ten będzie musiał być kontrolowany i prowadzony w taki sposób, by ciśnienie spływowe wód, działające na skarpy od zewnątrz, nie spowodowało utraty ich stateczności – wyjaśnia Dariusz Grzesista, dyrektor Kopalni Bełchatów.
Napełnianie zbiorników wodą realizowane będzie po 2050 roku, kiedy to w Polu Szczerców zakończone zostaną wszelkie roboty górnicze przygotowujące wyrobisko do napełniania wodą. Poziom lustra wody będzie stopniowo podnoszony jednocześnie w Polu Bełchatów i w Polu Szczerców. Napełnianie wodami głębinowymi oraz powierzchniowymi potrwa około 20 lat.
Rekultywacja terenów pogórniczych w innych krajach
Bełchatowskie jezioro nie będzie pierwszym zbiornikiem utworzonym w miejscu po odkrywkowej eksploatacji górniczej. Od 2010 roku funkcjonuje Jezioro Tarnobrzeskie, stworzone na terenie byłej kopalni odkrywkowej siarki, a w Niemczech w okolicy Görlitz, tuż przy polskiej granicy, od kilku lat korzystać można z jeziora Berzdorfer See, które powstało po zalaniu kopalni węgla brunatnego. Również w zagłębiu konińskim korzystać można z jezior powstałych po wypełnieniu wodą byłych odkrywek węgla brunatnego: Morzysław, Gosławice, Pątnów, Kazimierz, Lubstów, Jóźwin II B, Drzewce i Tomisławice, o łącznej powierzchni przekraczającej 2650 ha.
Jest farma wiatrowa, będzie farma fotowoltaiczna
Dotychczas kopalnia zrekultywowała już ponad 2200 ha terenów poeksploatacyjnych i przekazała Lasom Państwowym ponad 1500 ha zrekultywowanych, zalesionych gruntów. Góra Kamieńsk, zwałowisko zewnętrzne bełchatowskiej odkrywki, jest obecnie najwyższym wzniesieniem w środkowej Polsce o wysokości maksymalnej 407 m n.p.m. Znajduje się tam obecnie farma wiatrowa. Park wiatrowy składający się z 15 turbin o mocy 2,080 MW każda.
Rekultywacja polegała tu na odtworzeniu gleby oraz zasadzeniu lasów, które dzisiaj są domem dla wielu gatunków zwierząt, w tym także tych rzadkich. PGE przypomina, że zimą miejsce to staje się centrum sportów narciarskich, a w cieplejszych porach roku zalesione wzgórze jest miejscem turystyki rowerowej i pieszej.
W ubiegłym roku zakończono formowanie drugiej góry w pobliżu Kopalni Bełchatów – Bliźniaczej Góry Kamieńsk, która w przyszłości zostanie w całości zalesiona i będzie mogła zapewnić turystom szereg ciekawych atrakcji m.in. pole golfowe, autodrom, hipodrom czy profesjonalny stok narciarski. Na jej szczycie powstanie także farma fotowoltaiczna.
Polska Grupa Energetyczna/Bartłomiej Sawicki
Dąbrowski: Wydzielenie energetyki węglowej wymagałoby akceptacji politycznej
