– […] Na koniec czerwca 2023 roku maksymalna cena energii w Polsce brutto, wynosząca około 185 euro/MWh, jest znacząco poniżej średniej. Dodatkowo należy podkreślić, że większość gospodarstw domowych w Polsce za zużywaną energię płaci około 110 euro/MWh. Na tle innych państw unijnych najwyższy poziom cen, wynoszący ponad 491 euro/MWh zanotowano we Włoszech – komentuje Marek Kulesa, dyrektor biura Towarzystwa Obrotu Energią (TOE).
„Ceny energii elektrycznej w Polsce są wyraźnie niższe niż w innych państwach Europy”
Parlament zakończył pracę nad zmianą tzw. Tarczy Solidarnościowej, m.in. podnosząc wcześniej wprowadzone (jeszcze w 2022 roku) roczne limity zużycia energii elektrycznej, przy których polskie gospodarstwa domowe miały prawo w 2023 roku do cen energii elektrycznej na poziomie tych z 2022 roku. Oprócz podniesienia limitów dla gospodarstw domowych, zdecydowano się także na obniżenie maksymalnych cen prądu dla samorządów, instytucji publicznych oraz sektora MŚP.
Przepisy pierwotnej tzw. Tarczy Solidarnościowej, przyjętych jeszcze w październiku 2022 rok dwóch ustaw, „zamroziły” ceny energii elektrycznej w 2023 dla ponad 15 mln gospodarstw domowych na poziomie 2022 roku. Kiedy przepisy Tarczy wchodziły w życie, rynek był bardzo niestabilny, ceny energii w ślad za rosnącymi znacząco kosztami paliw były na niespotykanymi nigdy wcześniej bardzo wysokim poziomie, wskutek wywołanego przez Rosję kryzysu energetycznego, który ogarnął całą Europę. W konsekwencji tych uwarunkowań zarówno kontrakty na dostawy w 2023 roku jak i zatwierdzone przez prezesa URE taryfy wskazywały na możliwość znaczącego wzrostu cen energii elektrycznej, sięgającego nawet aż 177 procent.
Mimo spadku cen energii elektrycznej w 2023 roku na tzw. rynku hurtowym, kształtowanym głównie w transakcjach na Towarowej Giełdzie Energii, kontrakty zawierane są jednak po cenach znacznie wyższych w porównaniu z latami wcześniejszymi. Analiza średnich cen energii elektrycznej zarówno na rynku terminowym, jak i SPOT – wskazuje, że hurtowe ceny wciąż znacząco odbiegają od „zamrożonej” dla odbiorców indywidualnych ceny (netto) ok. 415zł/MWh .
Choć wprowadzenie „zamrożonych” cen należy uznać za ingerencję w działanie rynku, umożliwiła ona jednak utrzymanie bardzo niskich w porównaniu do realnych kosztów wytwarzania, cen energii elektrycznej dla znaczącej grupy odbiorców – szczególnie gospodarstw domowych (wg danych URE za 2022 roku grupa gospodarstw domowych to ponad 15,7 mln z 17,3 mln łącznej liczby odbiorców końcowych). Warto podkreślić, że podobnie jak w Polsce, również w innych państwach Europy podejmowano różne sposoby ochrony gospodarstw domowych przed drożejącą energią.
Z wyliczeń Agencji Rynku Energii (ARE) wynika, że na koniec czerwca 2023 roku maksymalna cena energii w Polsce brutto, wynosząca około 185 euro/MWh, jest znacząco poniżej średniej. Dodatkowo należy podkreślić, że większość gospodarstw domowych w Polsce za zużywaną energię płaci około 110 euro/MWh. Na tle innych państw unijnych, jak podaje ARE, najwyższy poziom cen, wynoszący ponad 491 euro/MWh zanotowano we Włoszech, a tylko nieco taniej było w Holandii – 484 euro/MWh i Austrii – 480 euro/MWh. Najtańszym krajem w rozpatrywanej grupie była Chorwacja, gdzie cena wyniosła około 99 euro/MWh oraz kolejno: Słowenia 107 euro/MWh i Łotwa 145 euro/MWh.
Analizując jednak preferencyjne ceny dla grupy gospodarstw domowych w Polsce, należy pamiętać także o tzw. limicie zużycia pomiędzy 2-3 MWh rocznie , powyżej którego odbiorcy płacą więcej (czyli wymienioną przez ARE większą cenę energii elektrycznej brutto – 185 euro/MWh). Przyjęte przez Parlament zmiany przepisów Tarczy Solidarnościowej podnoszą wcześniejsze limity o 1 MWh/rocznie. Z punktu widzenia uczestników rynku energii elektrycznej w Polsce, w tym sektora obrotu, kluczowa jest jednak dyskusja i decyzje dotyczące modelu rynku energii elektrycznej w przyszłości. Kiedy rynek energii ustabilizuje się po wciąż odczuwalnym kryzysie, system wsparcia odbiorców powinien zostać wygaszony. Wtedy o cenach energii znowu będą decydowały mechanizmy rynkowe, zarówno w odniesieniu do gospodarstw domowych, jak i we wszystkich pozostałych grupach odbiorców końcowych w Polsce. Docelowo to rynek będzie kształtował zasady funkcjonowania sektora oraz ustalania cen, zarówno w obszarze handlu detalicznego, jak i hurtowego.
Business Insider: Jacek Sasin chce obniżyć Polakom rachunki za energię jeszcze bardziej
