– Strategia wodorowa Danii, choć obiecująca, stawia przed krajem wyzwanie przypominające dylemat Hamleta: „Być albo nie być”. W kontekście tej strategii, pytanie brzmi: czy inwestować masowo w infrastrukturę wodorową teraz, ryzykując początkowe niskie zwroty, czy też czekać na rozwój rynku i technologii, ryzykując utratę pozycji lidera w tej dziedzinie? – pisze Bartłomiej Kupiec, ekspert ds. energetyki lokalnej w Stowarzyszeniu „Z energią o prawie”.
Dania, znana na całym świecie jako ojczyzna klocków Lego, symbolizuje kreatywność, innowacyjność i umiejętność budowania trwałych struktur z małych elementów. Ta sama filozofia leży u podstaw duńskiej strategii wodorowej, ogłoszonej w grudniu 2021 roku. Zakłada ona eksport pochodnych wodoru i technologii związanych z wodorem, a także budową 4-6 GW mocy elektrolizy do 2030 roku poprzez przetarg na produkcję wodoru odnawialnego za 1,25 miliarda duńskich koron (0,17 miliarda euro), Dania wyznacza sobie cel jako hub odnawialnej energii i sektorowego sprzężenia. Kluczowe jest także położenie południowej Danii jako centrum energii odnawialnej i sprzężenia sektorowego. Połączenia gazowe z Europą i resztą Danii są rozpoznane jako potencjalne sieci dystrybucji wodoru – pisze Bartłomiej Kupiec, ekspert ds. energetyki lokalnej w Stowarzyszeniu „Z energią o prawie”.
Cele polityki wodorowej
Dania zamierza do 2050 roku zbudować 35 GW mocy wiatrowych na morzu, co jest ponad dwukrotnie większe niż obecna zainstalowana moc w kraju. Rozbudowa mocy wiatrowych stworzy znaczny nadmiar energii elektrycznej, co pozwoli na eksport energii elektrycznej do sąsiednich krajów oraz na produkcję wodoru w celu osiągnięcia krajowego celu 6 GW mocy elektrolizy do 2030 roku. Jest to jeden z najwyższych celów w Europie, wspierany przez prawie 7 GW mocy elektrolizy na różnych etapach planowania w kraju, przekraczający własne cele. Dla Danii, wodór jest również kluczowy dla wsparcia integracji jej potencjału wiatrowego na morzu z systemem energetycznym i zmniejszenia związanych z tym potrzeb inwestycyjnych w rozwój i wzmocnienie infrastruktury sieciowej.
Infrastruktura wodorowa
Infrastruktura wodorowa jest naturalnym monopolem. Zgodnie z polityką rządu, duńska infrastruktura wodorowa musi być zasadniczo rozwijana w zgodzie z uwarunkowaniami rynkowymi, jednakże regulowana i zarządzana przez publiczne spółki Evida i Energinet. Infrastruktura ta jest inwestycją długoterminową z długimi okresami zwrotu. W pierwszych latach pojemność rury nie będzie w pełni wykorzystana, wzrastając do wysokiego poziomu wykorzystania w ciągu 8-10 lat, gdy realizowane będą polityczne ambicje Komisji Europejskiej. Mimo ograniczonych dochodów początkowych, infrastruktura musi być z góry dostosowana do przyszłych potrzeb., Evida i Energinet, spodziewają się inwestycji w wysokości odpowiednio 8 i 16 miliardów duńskich koron na krajową infrastrukturę wodorową, z przewidywanymi zyskami społeczno-gospodarczymi do 2060 roku w wysokości około 60 miliardów duńskich koron.
Współpraca między Niemcami a Danią w zakresie rozwoju infrastruktury opiera się na łączeniu duńskiej produkcji i niemieckiego popytu na zielony wodór. Duńsko-niemiecka wspólna deklaracja wodorowa koncentruje się na rozwoju dużego interkonektora transmisyjnego dla zielonego wodoru do 2028 roku. Od pierwszego lipca 2023 roku w Danii obowiązuje rozporządzenie wykonawcze, umożliwiające wydawanie gwarancji pochodzenia dla wodoru, co oznacza, że uczestnicy rynku PtX mogą teraz handlować i wykazywać, że zajmują się zielonym wodorem i używają go w swoich procesach.
Duńskie prawo wodorowe
W Danii nie istnieje kompleksowa regulacja prawna obejmująca zielony wodór. Jednak według oceny duńskiego rządu istnieje obecna potrzeba regulacji rynku wodoru, dlatego nie można czekać na wprowadzenie regulacji UE. W 2023 roku wprowadzono zmiany w duńskiej Ustawie o Dostawie Gazu. Zmiana ta zapewnia, że wodór przesyłany rurociągami jest regulowany przez Ustawę o Dostawie Gazu, co oznacza, że przepisy ustawy mają zastosowanie zarówno do gazu opartego na metanie, jak i teraz do gazu wodorowego. Celem zmiany ustawy jest między innymi stworzenie ram dla budowy infrastruktury wodorowej (transport i magazynowanie), która pomoże wspierać zieloną transformację i promować rozwój technologii PtX.
W miarę rozwoju duńskiego prawodawstwa dotyczącego zielonego wodoru, konieczność harmonizacji z dyrektywami Unii Europejskiej staje się coraz bardziej oczywista. Konsekwentne ramy prawne w całej UE są niezbędne do realizacji wspólnych celów energetycznych i środowiskowych bloku. Wysiłki Danii w zakresie produkcji, transportu i dostaw zielonego wodoru muszą być zgodne z szerszymi celami UE dotyczącymi osiągnięcia neutralności klimatycznej .Harmonizacja odgrywa istotną rolę w przyciąganiu inwestycji, ponieważ zapewnia stabilniejsze i bardziej przewidywalne środowisko dla inwestorów. Pewność prawa jest kluczowym czynnikiem dla interesariuszy w łańcuchu wartości zielonego wodoru. Przyszły wzrost i skuteczność duńskiej branży wodorowej są nierozerwalnie związane z dostosowaniem krajowego prawa do dyrektyw Unii Europejskiej. Harmonizacja ta jest nie tylko niezbędna dla spójności regulacyjnej, ale także dla wspierania współpracy transgranicznej, innowacji i zrównoważonego krajobrazu energetycznego w całej Europie.
Podsumowanie
Strategia wodorowa Danii, choć obiecująca, stawia przed krajem wyzwanie przypominające dylemat Hamleta: „Być albo nie być”. W kontekście tej strategii, pytanie brzmi: czy inwestować masowo w infrastrukturę wodorową teraz, ryzykując początkowe niskie zwroty, czy też czekać na rozwój rynku i technologii, ryzykując utratę pozycji lidera w tej dziedzinie?
W kontekście rosnącej roli wodoru w gospodarce niskoemisyjnej, Dania musi zdecydować, czy rozwijać infrastrukturę wodorową natychmiast, w obliczu obecnych wyzwań, czy też czekać na bardziej sprzyjające warunki. Ta decyzja ma kluczowe znaczenie dla przyszłego kształtu duńskiej gospodarki energetycznej i jej pozycji na globalnym rynku wodoru.Ostatecznie, decyzja ta wymaga zrównoważenia ryzyka i oportunizmu, podobnie jak dylemat Hamleta dotyczący istoty życia i śmierci. Dania musi zważyć potencjalne korzyści z wczesnej adaptacji technologii wodorowej przeciwko ryzykom związanym z inwestycjami w nową, jeszcze rozwijającą się dziedzinę.
Dania ma szansę wykorzystać swoją strategię wodorową jako kluczowy element transformacji energetycznej. Jednakże, podjęcie decyzji o masowych inwestycjach w infrastrukturę wodorową wymaga odwagi i wizji przyszłości, która może być niepewna.
Strategia wodorowa Danii jest jak sztuka Szekspira o duńskim księciu, pełna złożoności i wymagająca głębokich przemyśleń. Ostateczna decyzja, podobnie jak w przypadku Hamleta, będzie miała dalekosiężne konsekwencje nie tylko dla Danii, ale i dla unijnej przyszłości gospodarki wodorowej, zwłaszcza w regionie Morza Bałtyckiego.
Polacy i Duńczycy pozyskali montera turbin do morskich farm wiatrowych
