15 lipca w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyda wyrok dotyczący legalności zwolnienia gazociągu OPAL z obowiązku stosowania regulacji unijnych. PGNiG i polski rząd kwestionowało zgodę na zwolnienie lądowej odnogi Nord Stream spod trzeciego pakietu energetycznego. W 2019 roku Sąd Unii Europejskiej uwzględnił skargę Rządu RP przychylił się do argumentacji polskiej strony stwierdzając nieważność decyzji Komisji Europejskiej. Rząd Niemiec jednak w grudniu 2019 roku zaskarżył wyrok Sądu Unii Europejskiej do Trybunału Sprawiedliwości domagając się uchylenia orzeczenia.
Przed sądem niemieckim prowadzone jest równoległe postepowanie ze skargi PGNiG i PST dotyczące unieważnienia ugody administracyjnej zawartej pomiędzy BNetzA, Gazprom, Gazprom Export i Opal Gastransport. Na mocy niniejszej ugody administracyjnej przyznane zostało wyłączenie pozwalające na szczególnie traktowanie gazociągu Opal. – Ze względu na ścisły związek decyzji Komisji Europejskiej i ugody administracyjnej kluczowe było równoległe zaskarżenie obu aktów wydanych w niniejszej sprawy – tj. zarówno decyzji Komisji Europejskiej, jak i ugody administracyjnej zawartej w Niemczech – tłumaczy PGNiG, który przedstawia argumenty polskiej strony przed wyrokiem Trybunału. Postępowanie w sprawie skargi PGNiG SA i PST na ugodę administracyjną w sprawie gazociągu OPAL prowadzone przed Wyższym Sądem Krajowym w Düsseldorfie pozostaje faktycznie zawieszone do czasu wyroku Trybunału Sprawiedliwości. – Jeżeli Trybunał podtrzyma wyrok Sądu Unii Europejskiej, to sąd niemiecki powinien uwzględnić skargi PGNiG SA i PST – wyjaśnia PGNiG.
Przypomnijmy, że 18 marca 2021 roku Rzecznik Generalny TSUE Campos Sánchez-Bordona przedstawił swoją opinię na temat rozpatrywanej sprawy potwierdzając główne tezy wyroku Sądu UE i konieczność stosowania zasady solidarności energetycznej. Rzecznik Generalny TSUE dostrzegł także możliwe znaczenie wyroku w sprawie OPAL dla przyszłości gazociągu Nord Stream 2. Teraz czas na Trybunał, który wyda wyrok 15 lipca.
Znaczenie wyroku TSUE w sprawie OPAL
Zdaniem PGNiG wyrok TSUE będzie miał zasadnicze znaczenie dla rozumienia i stosowania zasady solidarności energetycznej. Wyrok będzie miał charakter precedensowy. Wyrok pozytywny dla Polski, oznaczać będzie istotne wzmocnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski – przy wydawaniu decyzji w sprawach energetycznych organy UE i państw członkowskich będą musiały wziąć pod uwagę interes zainteresowanego państwa członkowskiego. Może także wzmocnić argumentację w sprawie zablokowania wyłączenia Nord Stream 2 spod przepisów UE. – Podporządkowanie NS2 przepisom UE może ograniczyć ryzyko wykorzystania tej infrastruktury do wywierania nieuprawnionych nacisków – tłumaczy PGNiG. Gazprom nie będzie mógł także korzystać z pełnej przepustowości NS1 i NS2.
Wyrok negatywny oznaczać może z kolei osłabienie bezpieczeństwa energetycznego Polski i innych państw regionu, ograniczenie możliwości powoływania się na zasadę solidarności energetycznej dla zagwarantowania uwzględnienia interesu Polski oraz wzmocnienie dominującej pozycji Gazpromu, w szczególności poprzez umożliwienie wykorzystania pełnej przepustowości NS1 i NS2 oraz wzmocnienie sytuacji procesowej w sprawie wyłączenia NS2 spod przepisów UE. – Brak możliwości powoływania się na zasadę solidarności energetycznej osłabi argumentację dotyczącą negatywnego wpływu na inne państwa członkowskie, co może mieć doniosły charakter choćby w uruchomionym procesie certyfikacji NS2 w modelu niezależnego operatora systemu (ITO) – tłumaczy PGNiG.
PGNiG/Bartłomiej Sawicki
