Nowaczewski: Tsunami, które (dopiero) dotknie konsumentów? 

25 kwietnia 2022, 07:25 Energetyka

– W przypadku znaczącej liczby odbiorców energii będących jednocześnie przedsiębiorcami ceny energii elektrycznej lub gazu obowiązujące w 2022 zostały ustalone na relatywnie niskim poziomie. Kontraktowano z wyprzedzeniem, czyli w roku poprzedzającym obecny. W najbliższych miesiącach ustalane są zasady na 2023 i lata późniejsze. Jeśli uwzględnimy obecne uwarunkowania rynkowe dla wielu przedsiębiorców podwyżki w 2023 mogą być procentowo trzycyfrowe? – zastanawia się Grzegorz Nowaczewski, prezes VPPlant.

Żarówka. Fot. Pixabay.
Żarówka. Fot. Pixabay.
  • Popandemiczne ożywienie gospodarcze
  • Destabilizacja rynku gazu jako element gry wojennej prowadzonej w Europie
  • Spekulacje na instrumentach zaprojektowanych do wspierania transformacji energetyki
  • Rozpędzona polityka klimatyczna wymuszająca nieodwołalne odchodzenie od paliw kopalnych
  • Każde z tych zjawisk oddzielnie mogłoby wstrząsa gospodarką w naszej części Europy

Obecnie przychodzi się mierzyć ze skutkami wspomnianych zjawisk jednocześnie, jednak czy potrafimy zwymiarować potęgę kolejnych fal tsunami – fal, które będą uderzać we wszystkie dziedziny gospodarki jeszcze w kolejnych latach? Swoista negatywna koncentracja przełoży  się na pogorszenie wyników finansów całych branż oraz galopującą inflację. 

Power Purchase Agreement (PPA) – receptą na rosnące koszty energii?

PPA pozwala na obniżenie jednostkowej ceny zakupu energii w skali dwucyfrowej. Sprzedawca energii i odbiorca stają się partnerami na 10 i więcej lat. Koncesjonowana spółka obrotu może sprzedać energię elektryczną nawet o kilkadziesiąt procent taniej, o ile zostanie spełnionych kilka warunków różniących kontrakt wieloletni od tradycyjnego (takiego na rok lub dwa lata). Podstawowym wyróżnikiem nowego modelu jest powiązanie konsumpcji energii ze źródłami odnawialnymi. Najlepsze rezultaty finansowe osiągniemy, jeśli energia wytwarzana będzie najbliżej miejsca jej zużywania. Premiowana będzie również zdolność do krótkoterminowego obniżania zapotrzebowania na moc w tych przedziałach czasu, w których w rozliczeniach hurtowych Spółka obrotu będzie zmuszona do płacenia najwyższych stawek za MWh. Zazwyczaj będą to godziny, w których wystąpią awarie sieci energetycznych lub elektrowni oraz o niskich poziomach generacji energii elektrycznej właśnie ze źródeł odnawialnych, czyli bezwietrzne lub o intensywnym zachmurzeniu. W kontrakcie PPA – energia elektryczna będzie relatywnie tania pod warunkiem dostosowywania na bieżąco profilu zużycia do dostępności energii elektrycznej w sieci operatora systemu dystrybucyjnego.

Wirtualne elektrownie pomagają bilansować w kilku wymiarach

Wzrosty wartości składowych tworzących cenę energii (lub pojawianie się nowych), prognozy niedoborów prądu po stronie podażowej w perspektywie 2025 roku oraz skracający się czas zwrotu z inwestycji w OZE – skłaniają do przechodzenia na zieloną stronę mocy chociażby poprzez masowe instalowanie fotowoltaiki. Jednak nawet duża ilość małych instalacji fotowoltaicznych nie poprawi bezpieczeństwa dostaw energii, wręcz przeciwnie – wpływa negatywnie na bilansowanie popytu i podaży na obszarach o wysokiej penetracji źródeł OZE. Jak uczą doświadczenia ze świata receptą są systemy zarządzania (na bieżąco) energią, stosowanie magazynów energii oraz wprowadzenie modeli biznesowych premiujących elastyczność energetyczną. W ten sposób powstanie ekosystem cyfrowych (wirtualnych) elektrowni jako uzupełnienie tradycyjnej energetyki. Jedną z głównych funkcji wirtualnych elektrowni jest właśnie agregacja rozproszonych źródeł wytwórczych oraz techniczne najlepiej obszarowe równoważenie popytu i podaży – szczególnie korzystne w przypadku kontraktów zawieranych w modelu PPA.

Nie zapominajmy, że poza budową samych źródeł wytwórczych – wymaga uprzedniej rozbudowy sieci operatorów dystrybucyjnych, krajowego systemu autostrad energetycznych oraz implementacji nowych systemów zarządzania energią.

Po okresie stagnacji gospodarczej związanej z pandemią – nastąpiło odbicie widoczne również w zapotrzebowaniu na energię elektryczną. W Polsce zwłaszcza w upalnych i mroźnych miesiącach odnotowywane są i będą kolejne rekordy zapotrzebowania na moc w krajowym systemie elektroenergetycznym. Jednocześnie łączne zdolności wytwórcze po stronie tradycyjnych elektrowni będą raczej spadać.  

Analizy publikowane przez ekspertów rekomendują wprowadzenie głębokich zmian łącznie w sferze wytwarzania, dystrybucji oraz konsumowaniu energii elektrycznej i ciepła. Trwa transformacja w kierunku wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych. Jednak ujarzmienie energii słonecznej, wiatru lub wody wymaga inwestycji w skali mierzonej dziesiątkami miliardów złotych, ale czy nie możemy działać wielotorowo?

Dzisiaj racjonalne zarządzanie mediami energetycznymi inaczej niż wcześniej – zyskało nowy patriotyczny wymiar.

  • Obniżajmy miesięczne zużycie energii poprzez przedsięwzięcia podnoszące efektywność energetyczną.
  • Inwestujmy w źródła odnawialne wspólnie z partnerami wyspecjalizowanymi w wyznaczaniu nowego trendów jakimi są tzw. elastyczność energetyczna oraz zwiększanie auto-konsumpcji.
  • Analizujmy z wyprzedzeniem zjawiska zachodzące w rozliczeniach hurtowych, gdyż przekładają się one w kolejnych okresach rozliczeniowych – na wysokość rachunków za prąd.

Nie zastanawiajmy się czy model PPA – stanie się popularną receptą na rosnące koszty energii, lepiej wykonać analizę od kiedy i na jakich warunkach z modelu PPA skorzystać.