Komisja Europejska przyjęła dziś tzw. „uzasadnioną opinię” w ramach postępowania wszczętego przez Czechy przeciwko Polsce na mocy art. 259 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W swojej uzasadnionej opinii Komisja uważa, Polska popełniła „pewne naruszenia prawa” UE, które Czechy podnosiły w swojej skardze, ale nie wszystkie. Inne naruszenia prawa zarzucane przez Czechy o strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko i ramowej dyrektywie wodnej zostały uznane przez Komisję za nieuzasadnione.
Czechy twierdzą, że Polska naruszyła prawo Unii Europejskiej poprzez pewne działania podjęte w ramach procedury przedłużenia do 2026 roku koncesji na wydobycie dla kopalni węgla brunatnego w Turowie. Polska ma w tej sprawie inne zdanie.
Komisja Europejska tłumaczy, że w przypadku sporu między dwoma państwami członkowskimi art. 259 stanowi, że sprawa musi najpierw zostać wniesiona do Komisji, która ma trzy miesiące na wydanie uzasadnionej opinii, po umożliwieniu obu stronom przedstawienia przez nie swoich uwag. Jeśli Komisja nie wyda opinii w terminie wspomnianych trzech miesięcy, brak takiej opinii nie stanowi przeszkody we wniesieniu sprawy do Trybunału.
Czechy wniosły skargę do Komisji 30 września 2020 roku po tym, jak KE wysłuchała Czech i Polski. W swojej uzasadnionej opinii Komisja uważa, Polska popełniła pewne naruszenia prawa UE, które Czechy podnosiły w swojej skardze, ale nie wszystkie.
Proceduralne chybienia strony polskiej zdaniem Komisji
Po pierwsze Komisja stwierdza, że polskie prawo nieprawidłowo przenosi przepisy dotyczące dostępu do wymiaru sprawiedliwości zawarte w dyrektywie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (2011/92/UE). Brak zgodności odpowiedniego polskiego prawa z dyrektywą 2011/92 jest również przedmiotem toczącego się postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego zgodnie z art. 258 TFUE.
Po drugie, w kontekście procedury przedłużania koncesji na wydobycie dla kopalni węgla w Turowie Komisja stwierdza, że władze polskie nieprawidłowo stosowały przepisy dyrektywy w sprawie oceny oddziaływania na środowisko (2011/92/UE) oraz przepisy dyrektywy w sprawie dostępu do informacji (2003/4/WE) w odniesieniu do informowania społeczeństwa i państw członkowskich zaangażowanych w konsultacje transgraniczne, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, a także zasady lojalnej współpracy zapisanej w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE).
Zastrzeżenia środowiskowe i wodne strony czeskiej niezasadne
Inne naruszenia zarzucane przez Czechy, w szczególności w odniesieniu do dyrektywy w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (2001/42/WE) i ramowej dyrektywy wodnej (2000/60/WE), zostały uznane przez Komisję za nieuzasadnione w świetle dowodów i argumentów przedstawionych przez oba państwa członkowskie.
To właśnie argumenty dotyczące gospodarki wodnej były podstawowym argumentem strony czeskiej przeciw wydłużeniu czasu pracy odkrywki w Turowie.
Polska Grupa Energetyczna, do której należy Elektrownia Turów i odkrywki, podkreśla, że kopalnia w tej miejscowości nie będzie ubiegać się o nową koncesję, jak sugeruje strona czeska.
PGE odnosi się też do zarzutów ograniczenia zasobów wody w Czechach. Podkreśla, że nie ma obecnie dowodów wpływu działalności górniczej w Niecce Żytawskiej na osiem czynnych ujęć wody znajdujących się na terenie Czech. W przypadku źródła w Uhelnej kopalnia zadeklarowała także dodatkowe działania zabezpieczające, budując ekran podziemny na głębokości 60-110 m, który uniemożliwi potencjalny przepływ wody z Uhelnej w kierunku kopalni. Są to działania prewencyjne, dodatkowe i niewymagane decyzją środowiskową. Źródło to ma zatem mieć w przyszłości ochronę przed potencjalnym wpływem działalności wydobywczej w Turowie.
Tło
Kopalnia węgla brunatnego w Turowie znajduje się w południowo-zachodniej Polsce, w pobliżu granicy z Czechami i Niemcami. W celu przedłużenia koncesji na wydobycie dla kopalni węgla brunatnego w Turowie, w maju 2019 roku Polska zmieniła plan zagospodarowania przestrzennego, wydała w styczniu 2020 roku decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach obejmującą ocenę oddziaływania na środowisko na potrzeby przedłużenia i nadała jej rygor natychmiastowej wykonalności. W marcu 2020 roku. Polska przedłużyła ważność koncesji na wydobycie do 2026 r. Chociaż odbyły się transgraniczne międzypaństwowe konsultacje i konsultacje społeczne na temat decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, nie dotyczyły one przedłużenia koncesji na wydobycie.
Komisja Europejska/Bartłomiej Sawicki
