Polska zwiększa wykorzystanie środków unijnych (INFOGRAFIKA)

7 listopada 2016, 15:45 Alert

Po praktycznie straconym poprzednim roku, w 2016 r. inwestowanie funduszy unijnych 2014-2020 zdecydowanie przyspieszyło. Do połowy października ogłoszono nabory na kwotę 149 mld zł, co wyczerpuje prawie połowę dostępnych środków z UE na politykę spójności. Podpisano już umowy o wartości 74,2 mld zł. Korzystając z unijnych funduszy budujemy i modernizujemy drogi i linie kolejowe, tworzymy miejsca pracy, finansujemy prace badawczo-rozwojowe, wspieramy gospodarkę elektroniczną czy startupy. Z pieniędzmi na lata 2014-2020 znacznie lepiej radzą sobie programy krajowe niż regionalne.

STAN WYJŚCIOWY

W listopadzie 2015 r. Ministerstwo Rozwoju przeprowadziło analizę stanu wdrażania funduszy unijnych na lata 2014-2020. Wykazała ona, że w stosunku do oryginalnych planów i w porównaniu do innych krajów, opóźnienia we wdrażaniu nowej perspektywy sięgały nawet roku, w zależności od programu operacyjnego. Najważniejsze wskaźniki wykorzystania funduszy były bliskie zeru. Ponadto fundusze 2007-2013 nie były
w pełni wydatkowane i ok. 9 mld euro z UE było zagrożone niewykorzystaniem. Dzięki determinacji i pełnej mobilizacji wszystkich struktur rządowych i regionalnych, wdrożeniu programu naprawczego oraz bardzo dobrej współpracy i wsparciu ze strony administracji KE, środki unijne, co do których istniała groźba utraty, zostały w 100 proc. zagospodarowane. Zostały w Polsce i pracują w naszej gospodarce.

STAN NA POŁOWĘ PAŹDZIERNIKA 2016 r.

W 2016 r. wykorzystanie funduszy unijnych zdecydowanie przyspieszyło i jest na właściwym torze. Opóźnienia nadrobiono, a pieniądze te zaczęły pracować na rzecz naszej gospodarki i będą stanowić znaczną część inwestycji. Najszybciej z państw członkowskich UE inwestujemy europejskie pieniądze. To efekty rządowego Planu działań na rzecz zwiększenia efektywności i przyspieszenia realizacji programów Umowy Partnerstwa 2014-2020. Rezultaty podjętych działań dla polityki spójności obrazują twarde dane:

• Niemal 10-krotnie wzrosła wartość środków UE w uruchomionych naborach. W połowie listopada 2015 r. było to tylko 15,3 mld zł, tj. 5 proc. alokacji. Do połowy października 2016 r. ruszyło 1746 naborów na sumę 149 mld zł, co odpowiada 48,2 proc. przyznanych nam pieniędzy. Oznacza to, że w najbliższym czasie nastąpi wzrost liczby podpisanych umów i wartości ponoszonych wydatków w programach 2014-2020. To z kolei przełoży się na wskaźniki makroekonomiczne i będzie wyraźnie odczuwalne dla gospodarki, szczególnie od pierwszego kwartału 2017 r.

• Ponad 40-krotnie wzrosła wartość środków unijnych w podpisanych umowach. W listopadzie 2015 r. było to tylko 1,1 mld zł, czyli zaledwie 0,3 proc. alokacji. W połowie października 2016 r. kontraktacja środków UE osiągnęła 46,1 mld zł, co stanowi 14,9 proc. alokacji. W sumie podpisano ponad 6,5 tys. umów na kwotę 74,2 mld zł łącznie z wkładem krajowym.

• Ponad 100-krotnie wzrosły kwoty, które beneficjenci przedstawili do rozliczenia. Według stanu na połowę listopada 2015 r. było to 71 mln zł, czyli 0,02 proc. alokacji. W połowie października
  2016 r. kwoty przedstawione do rozliczenia dały łącznie 8 mld zł, czyli 2,6 proc. alokacji.

• Blisko 3-krotnie wzrosła wartość funduszy unijnych przekazanych Polsce przez Komisję Europejską
  w formie zaliczek i refundacji. Do połowy listopada 2015 r. do Polski napłynęło 1,5 mld euro. Do połowy października 2016 r. Komisja przekazała nam już 4,3 mld euro.

 

Na spowolnienie procesu wdrażania funduszy bieżącej perspektywy wpływ miał także niezakończony proces desygnacji. Powinno to nastąpić w 2015 r., zakończyliśmy go w tym roku. Wszystkie instytucje (22) mają już pełną autoryzację ze strony polskiej i KE do zarządzania programami.

Największe przyspieszenie inwestowania środków unijnych dotyczy programów krajowych, którymi zarządza Minister Rozwoju. Wolniej rozpędzają się programy regionalne, za które odpowiadają samorządy wojewódzkie.

W programach krajowych wykorzystanie dostępnych środków w podpisanych umowach waha się, w zależności od programu, od 13,6 proc. do 33 proc. W regionach, które dysponują ok. 40 proc. całkowitej alokacji dla Polski (tj. ponad 31 mld euro), zakontraktowano dotychczas ok. 8 proc. środków. Zaledwie trzy regiony podpisały umowy na więcej niż 10 proc. przyznanych im funduszy: pomorskie, wielkopolskie
i opolskie. Na bardzo niskim poziomie, nie wyższym niż 3 proc., jest wykorzystanie funduszy w województwach: podlaskim, warmińsko-mazurskim, lubelskim i kujawsko-pomorskim.

Trwają też prace nad usprawnieniem i uproszczeniem procedur, jeśli chodzi o ubieganie się o fundusze i realizację projektów w aktualnie realizowanych formach wsparcia. Chodzi o to by fundusze unijne szybciej trafiały do gospodarki, a sposób ich przyznawania był przyjazny dla beneficjentów. Pod tym kątem przygotowywany jest specjalny pakiet rozwiązań, który zostanie zaprezentowany już w najbliższych tygodniach.

 

POLSKA NA TLE INNYCH KRAJÓW

Od listopada 2015 r. do października 2016 r. Komisja w ramach płatności okresowych (refundacje, bez uwzględnienia zaliczek) przekazała Polsce 974 mln euro, łącznie dla polityki spójności, polityki rolnej, polityki morskiej i rybołówstwa. Najwięcej ze wszystkich krajów UE. Co istotne, do listopada 2015 r. do naszego kraju napłynęło zaledwie 174 mln euro, głównie w ramach polityki rolnej – dawało nam to 10 miejsce pośród wszystkich krajów UE.

Biorąc pod uwagę wyłącznie fundusze polityki spójności, Polska otrzymała z UE 609 mln euro – co też plasuje nas na pierwszej pozycji. Płatności byłyby jeszcze większe, gdyby nie czasowe wstrzymanie rozliczenia z Komisją prawie 1 mld euro z Programu Infrastruktura i Środowisko z uwagi na konieczność wyjaśnienia kwiestii związanych z systemem kontroli zamówień publicznych w funduszach unijnych.

Odnosząc tę kwotę do przyznanej nam ogólnej puli środków na politykę spójności, również zajmujemy wysoka ósmą pozycję.

PRZYKŁADY PROJEKTÓW Z DOFINANSOWANIEM FUNDUSZY NA LATA 2014-2020

Budowa drogi S7 Warszawa – Kraków – Program Infrastruktura i Środowisko 2014-2020

W ramach ciągu drogi S7 Warszawa – Kraków, trwa budowa na 5 odcinkach:

• obwodnica Radomia,

• Radom – granica woj. mazowieckiego/świętokrzyskiego,

• Chęciny – Jędrzejów,

• Jędrzejów – granica woj. świętokrzyskiego/małopolskiego,

• węzeł Igołomska – węzeł Christo Botewa (tzw. Wschodnia Obwodnica Krakowa).

Ich łączna wartość wynosi 3,9 mld zł, w tym dofinansowanie unijne to 1,8 mld zł. Powstanie ponad 92 km drogi ekspresowej. Oddanie do użytkowania zaplanowano na 2017 rok, za wyjątkiem obwodnicy Radomia, która będzie gotowa w 2018 r.

Platformy startowe dla nowych pomysłów – Program Polska Wschodnia

To kompleksowy program wspierający powstawanie i rozwój startupów w Polsce Wschodniej. Jego celem jest zmniejszenie barier powstrzymujących zdolnych młodych ludzi przed zakładaniem
w makroregionie własnych przedsiębiorstw typu startup; pojawienie się na rynku nowych, perspektywicznych firm; zniwelowanie „drenażu mózgów”; zachęcenie młodych ludzi do powrotu/przyjazdu do Polski Wschodniej; skuteczne pobudzenie rozwoju startupowego ekosystemu.

Na realizację pilotażu przeznaczono 20 mln euro. Jeśli zakończy się on sukcesem, Platformy będą kontynuowane. Na dalsze wsparcie startupów przeznaczone zostanie 180 mln euro.

W ramach pilotażu przedsięwzięcia uruchomiono trzy Platformy startowe: Hub of Talents, TechnoparkBiznesHub, Connect. Obejmą one firmę kompleksową i profesjonalną opieką. Wsparcie obejmie m.in. mentoring, coaching i inne specjalistyczne usługi wynikające z zapotrzebowania danego startupu.

Od 1 marca br. do Platform wpłynęło ponad 1,8 tys. pomysłów. Trwa ich weryfikacja w Connect
i TechnoparkBiznesHub Platforma Hub of Talents wybrała już 60 pomysłów do inkubacji i zakończyła ich ocenę. Na bieżąco odbywa się także podpisywanie umów inkubacji. W Platformie Connect podpisano ich 39, w PHub of Talents – 55. TechnoparkBiznesHub (Kielce) wybrał 24 pomysły i trawa proces podpisywania umów.

Startupy (wyłonione przez Platformy startowe), które będą gotowe do wejścia na rynek ze swoim produktem lub usługą, będą mogły ubiegać się nawet o 800 tys. zł bezzwrotnej dotacji na rozwój firmy.

Projekt budowy metra warszawskiego

Budowa metra realizowana będzie ze środków POIiŚ w dwóch etapach:

• Umowa o dofinansowywanie podpisano na projekt budowy 6 km linii. Obejmie 6 stacji:
  3 w kierunku wschodnim (Szwedzka, Targówek, Trocka) i 3 w kierunku zachodnim (Księcia Janusza, Młynów, Płocka) oraz zakup 13 sztuk taboru. Dofinasowanie unijne wynosi 1,8 mld zł. Wszystkie pozwolenia na budowę zostały już wydane, zakontraktowano już wykonawców budowy (odcinek wschodni: Astaldi, odcinek zachodni: Gulermak).

• Kolejny etap, dla którego trwają prace nad wnioskiem o dofinansowanie, to budowa kolejnych 6 km linii (2 stacje w kierunku zachodnim i 3 we wschodnim) i zakup 17 sztuk taboru. Kwotę unijnej dotacji to 1,7 mld zł.

Łącznie szacowany koszt rozbudowy II linii metra w ramach POIŚ 2014-2020 to ponad 6,9 mld zł, przy wsparciu UE w wysokości ponad 3,5 mld zł.

Wdrożenie i rozwój e-usług dedykowanych środowisku akademickiemu i gospodarce

Projekt o wartości prawie 6 mln zł realizuje Uniwersytet Rzeszowski. Dofinansowanie
z Podkarpackiego RPO wynosi ponad 5 mln zł. Jego celem jest wdrożenie e-usług dedykowanych studentom i środowisku akademickiemu, zapewniających skuteczną współpracę z gospodarką.

E-usługi wdrażane w ramach projektu zostały podzielone na dwie grupy:

• Stworzenie i rozwój pakietu e-usług dla studentów (przyszłych, obecnych i absolwentów), pracowników uczelni oraz całego środowiska akademickiego: e-ogłoszenia, e-wykładowca, e-repozytorium, e-platforma społecznościowa, e-grupy robocze, e-doładowania, e-Teczka studenta.

• e-usługi dla przedsiębiorców/gospodarki – oferta badawczo – naukowa uczelni: e-transfer technologii.

Źródło: Ministerstwo Rozwoju