PSE: Pod koniec dekady w Polsce mogą pojawić się niedobory mocy
(PSE/CIRE)
Polskie Sieci Elektroenergetyczne przygotowały prognozę pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 2016 – 2035. Wynika z niej między innymi, że w zależności przyjętych scenariuszy wpływu konkluzji BAT na zamierzenia inwestycyjne firm energetycznych, od 2020 roku może wystąpić niedobór rezerw mocy dostępnych w ramach krajowych zasobów wytwórczych.
Operator do oszacowania dostępnych w systemie mocy wytwórczych posłużył się wynikami ankiet przeprowadzonych w okresie styczeń – marzec 2016 r. wśród krajowych przedsiębiorstw wytwórczych oraz inwestorów planujących budowę nowych jednostek wytwórczych. W zapytaniu ankietowym szczególny nacisk położono na wpływ regulacji prawnych wprowadzających nowe standardy emisyjne – tzw. konkluzje BAT, na zamierzenia inwestycyjne.
W prognozie przygotowanej przez OSP brane są pod uwagę dwa scenariusze. Pierwszy (modernizacyjny BAT) zakłada podjęcie przez wytwórców działań inwestycyjnych w celu dostosowania jednostek wytwórczych do zaostrzonych norm emisyjnych wynikających z konkluzji BAT i w konsekwencji wydłużenie okresu eksploatacji tych jednostek. Natomiast drugi (scenariusz wycofań BAT) zakłada przyśpieszenie wycofań jednostek wytwórczych z eksploatacji w celu uniknięcia ponoszenia nakładów inwestycyjnych na dostosowanie ich do zaostrzonych norm emisyjnych.
Według pierwszego scenariusza do 2020 roku z systemu zostaną wycofane jednostki centralnie dysponowane o mocy prawie 3 GW, natomiast w drugim scenariuszu wycofane moce przekroczą 6,6 GW. Według danych przedstawionych przez PSE w przypadku scenariusza modernizacyjnego do 2035 roku z systemu zostanie wycofane około 14 GW mocy, a w scenariuszu wycofań prawie 21 GW.
Według prognozy operatora jeśli ziści się pierwszy scenariusz w latach 2016 – 2021 nadwyżka mocy dostępnej dla OSP będzie utrzymywana na wymaganym poziomie, ale z zastrzeżeniem, że w niektórych okresach konieczne będzie zastosowanie podstawowych operatorskich środków zaradczych (interwencyjna rezerwa zimna oraz redukcji zapotrzebowania na polecenie OSP). W tym scenariuszu OSP przewiduje, że w 2022 r. wystąpi niedobór nadwyżki mocy dostępnej dla operator, którego skompensowanie wymagałoby zastosowania podstawowych oraz bieżących operatorskich środków zaradczych. Operator aby zbilansować system będzie musiał wówczas skorzystać nie tylko z interwencyjnej rezerwy zimnej oraz redukcji zapotrzebowania na polecenie, ale również uruchomić rezerwy mocy w jednostkach wytwórczych, które nie są dysponowane centralnie, decydować się na okresową pracę z przeciążeniem oraz posiłkować się operatorskim importem energii.
W scenariuszy modernizacyjnym od roku 2023 do końca okresu analizy (2035) według prognozy PSE występują niedobory wymaganej nadwyżki mocy dostępnej dla OSP, niemożliwe do skompensowania przez operatorskie środki zaradcze. Niedobory te rosną w kolejnych latach, od ok. 1 GW w roku 2023 do ok. 13 GW w roku 2035. Natomiast w okresie 2030 – 2035 występuje nie tylko niedobór wymaganej nadwyżki mocy dostępnej dla OSP, lecz również brak możliwości pokrycia zapotrzebowania odbiorców przez elektrownie krajowe.
W przypadku scenariusz scenariusza wycofań, według prognozy PSE, latach 2016 – 2019 nadwyżka mocy dostępnej dla OSP będzie utrzymywana na wymaganym poziomie, przy czym w niektórych okresach będzie to wymagało zastosowania podstawowych operatorskich środków zaradczych. Natomiast od 2020 roku do 2035 PSE prognozuje występowanie niedoborów wymaganej nadwyżki mocy dostępnej dla OSP, których nie da się skompensować przez operatorskie środki zaradcze. Niedobory te rosną w kolejnych latach, od ok. 2 GW w roku 2020 do ok. 20 GW w roku 2035. Jednocześnie prognoza PSE wskazuje, że w okresie 2021 – 2035 należy się spodziewać nie tylko niedobór wymaganej nadwyżki mocy dostępnej dla OSP, ale również brak możliwości pokrycia zapotrzebowania odbiorców przez elektrownie krajowe.
PSE w swoje prognozie oszacowały również dla obu scenariuszy poziom mocy ponad zdolności wytwórcze już budowane i zaplanowane do budowy oraz zdolności wytwórcze planowanej elektrowni jądrowej, niezbędnego do utrzymania rezerwy mocy w KSE na wymaganym poziomie 18 proc. Z szacunków tych wynika, że dla zbilansowania systemu w przypadku scenariusza modernizacyjnego w okresie 2021 – 2035 roku przyrost mocy dodatkowej powinien sięgnąć 16 GW, a łączny przyrost zdolności wytwórczych do 2035 r. powinien być na poziomie 23 GW (uwzględnia ok. 5,8 GW już budowanych oraz elektrownię jądrową – 1,65 GW). Natomiast dla scenariusza wycofań w horyzoncie do 2035 r. wymagany przyrost mocy powinien sięgnąć 30 GW.
Jednocześnie operator podkreśla, że w celu zagwarantowania w perspektywie kilku najbliższych lat bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej należy zapewnić terminowe oddawanie do eksploatacji realizowanych obecnie oraz zaplanowanych do realizacji źródeł wytwórczych centralnie dysponowanych (ok. 5,8 GW), a także utrzymanie w eksploatacji możliwie największej części zdolności wytwórczych istniejących źródeł.
