(Polska Agencja Prasowa)
Ograniczenie zagrożenia awariami w czasie poszukiwań i wydobycia węglowodorów na polskich wodach morskich to główny cel nowelizacji prawa geologicznego i górniczego. Jej projekt trafił do konsultacji społecznych.
Projekt nowelizacji, autorstwa resortu energii, został przygotowany ze względu na konieczność wdrożenia unijnej dyrektywy z 2013 r. To dokument, który określa zasady, dzięki którym ma się zmniejszyć ryzyko wystąpienia poważnej awarii w czasie poszukiwań i wydobycia węglowodorów w morzu. Dyrektywa odnosi się do ochrony środowiska naturalnego i poprawy bezpieczeństwa ludzi pracujących przy poszukiwaniu i wydobyciu ropy czy gazu na instalacjach morskich. Opisuje również działania, jakie trzeba by podjąć – zarówno na poziomie krajowym jak i międzynarodowym – gdyby do takiej awarii doszło. Uszczegóławia też i doprecyzowuje zasady udzielania koncesji zarówno na poszukiwania, jak i wydobycie węglowodorów w morzu.
Nowelizacja ma dostosować funkcjonujące w polskim prawie definicje, określić zadania i kompetencje organów opowiadających za poszukiwania i wydobycie na polskich wodach morskich. Nowe przepisy wprowadzą też obowiązek rocznego przesyłania do KE sprawozdania, w którym zostaną zawarte informacje dot. instalacji, inspekcji, wszelkich incydentach, dochodzeniach i wynikach działalności związanej z poszukiwaniami i wydobyciem węglowodorów na obszarze polskiego morza. Zakłada też obowiązek wprowadzenia systemu niezależnej weryfikacji dokumentów dotyczących bezpieczeństwa ludzi i środowiska naturalnego. Wprowadzi też system poufnego zgłaszania problemów dot. bezpieczeństwa działalności związanej z wydobyciem węglowodorów oraz wymóg ustanowienia strefy bezpieczeństwa wokół instalacji.
Jak napisano w uzasadnieniu do projektu, unijna dyrektywa daje możliwość podzielenia zadań organu, który będzie odpowiedzialny za tę działalność między kilka instytucji. W projekcie skorzystano z tej możliwości. Zadania te przypadną organom nadzoru górniczego, w pierwszej kolejności – dyrektorom okręgowych urzędów górniczych, którzy będą nadzorować i kontrolować podmioty prowadzące działalność związaną ze złożami węglowodorów w granicach obszarów morskich Polski.
Natomiast prezes Wyższego Urzędu Górniczego(WUG) będzie organem właściwym do wykonywania zadań wynikających z przepisów prawa UE odnoszących się do bezpieczeństwa działalności związanej ze złożami węglowodorów na polskich wodach, związanych z ustanawianiem mechanizmu współpracy z przedsiębiorcami oraz przedstawicielami pracowników; szczególnie prowadzenia konsultacji, dzięki którym zostaną wypracowane normy i polityki dotyczące zapobiegania wypadkom i niebezpiecznym zdarzeniom. Szef WUG będzie wymieniał informacje, doświadczenia i wiedzę dot. bezpieczeństwa działalności związanej z morskimi złożami węglowodorów z innymi organami państw UE.
Będzie też uczestniczył w ustalaniu unijnych priorytetów dotyczących przygotowania i aktualizowania norm i wytycznych oraz ich wdrażaniem i stosowaniem w odniesieniu do działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego w granicach obszarów morskich, współpracą z przedsiębiorcami sektora oraz KE w zakresie wymiany wiedzy, informacji i doświadczeń dotyczących działalności związanej ze złożami węglowodorów w granicach obszarów morskich RP, w tym sporządzaniu i aktualizacji planu opracowywania norm, wytycznych i zasad dotyczących bezpieczeństwa. Szef WUG będzie przekazywał organom unijnym sprawozdania przygotowywane przez przedsiębiorców, które dotyczą wystąpienia zagrożenia. Będzie również zawierał porozumienia z organami właściwymi innych państw unijnych w sprawach związanych z opracowaniami i aktualizacjami scenariuszy współpracy w przypadku zaistnienia wypadku lub niebezpiecznego zdarzenia i zawierał umowy na wymianę informacji z właściwymi agencjami UE.
Jak napisano w uzasadnieniu, prezes WUG ma też stworzyć możliwość poufnego zgłaszania problemów związanych z zagrożeniami. W projekcie zaproponowano, by obowiązek poinformowania o takiej możliwości spoczywał na kierowniku zakładu górniczego. W praktyce oznacza to, że na terenie takiego zakładu, w ogólnodostępnym miejscu, zostanie umieszczona informacja, że pracownicy mogą poufnie zgłaszać zaobserwowane przez siebie problemy.
Nowelizacja – zgodnie z zapisami unijnej dyrektywy – wprowadzi też obowiązek ustanowienia strefy bezpieczeństwa, sięgającej co najmniej 500 m wokół instalacji działających w związku ze złożami węglowodorów na obszarach morskich. Dziś – jak wynika z ustawy o obszarach morskich – przepisy dają fakultatywne prawo dyrektorowi urzędu morskiego do ustanowienia strefy bezpieczeństwa wokół sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń.
W przypadku Polski działalność wydobywcza na wodach morskich w polskiej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego prowadzona jest w dość ograniczonej skali. Średnie roczne wydobycie ropy naftowej to ok. 160 tys. ton (dla porównania rocznie w Polsce zużywa się ok. 25 mln ton ropy), gazu ziemnego – 17,7 mln m sześc. (roczne krajowe zużycie gazu to ok. 15 mld m sześc.) Koncesje na wydobycie w tym rejonie ma pośrednio lub bezpośrednio Grupa Kapitałowa Lotos. Lotos ma poza tym osiem koncesji na poszukiwania i rozpoznanie złóż. W polskiej części Bałtyku pracują obecnie cztery platformy; trzy załogowe i jedna bezzałogowa, wszystkie należą do Lotosu.
Źródło: Polska Agencja Prasowa
