Na ostatnim szczycie unijnym poświęconym nowym wieloletnim ramom finansowania rząd polski wynegocjował 750 mld zł. W ramach Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności do dyspozycji Polski będzie 57 mld euro na dotacje i pożyczki. Można je wykorzystać na podstawie zaakceptowanego przez Radę Europejską Krajowego Planu Odbudowy. Ministerstwo funduszy i polityki regionalnej, które koordynuje Krajowy Plan Odbudowy, rozpoczęło kolejny etap prac nad nadesłanymi propozycjami ministerstw i regionów.
Odbudowa i odporność
Celem Funduszu Odbudowy są odbudowa i przywracanie odporności systemów gospodarczych oraz przygotowanie na przyszłe, nieprzewidziane okoliczności. Podstawą do sięgnięcia po pieniądze unijne z tego instrumentu będzie Krajowy Plan Odbudowy (KPO), który musi przygotować każde państwo.
– Polska będzie czwartym największym beneficjentem Funduszu Odbudowy w pierwszej fazie dystrybucji środków. W drugiej fazie Polska może liczyć na szóstą, najwyższą alokację spośród wszystkich państw członkowskich, choć finalny podział znany będzie w połowie 2022 roku – mówiła minister Małgorzata Jarosińska-Jedynak.
Polska otrzyma na realizację KPO w formie dotacji 23,1 mld euro i może otrzymać 34,2 mld euro na pożyczki. 70 procent tej kwoty będzie przyznana przez KE do końca 2022 roku – w przypadku Polski to 18,9 mld euro dotacji. 30 peocent środków z puli będzie przyznanych do końca 2023 roku, w przypadku Polski może to być 4,1 mld euro. – O tym, czy dostaniemy środki w 2023 roku będzie decydował przegląd wskaźników gospodarczych – w szczególności spadek realnego PKB w 2020 roku i 2021 roku – wyjaśnia minister.
Środki trafią m.in na środowisko i energetykę
Pierwszy etap prac za nami – zebranie propozycji inwestycji, ich analiza, identyfikacja spójności z celami KPO, opracowanie kryteriów tematycznych, ewentualne uzupełnienie przez wnioskodawców brakujących informacji. 1198 projektów, które do ministerstwa funduszy wpłynęły dotyczą różnych dziedzin, w tym energetyki, ochrony środowiska, transportu, innowacji i przedsiębiorczości, zdrowia, cyfryzacji i spójności terytorialnej. 557 nadesłały regiony, a 641 resorty.
Pod koniec sierpnia Hanna Uhl z departamentu gospodarki niskoemisyjnej w ministerstwie rozwoju wymieniła, że środki z Funduszu Odbudowy mogą trafić m.in. na modernizację sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, tak aby przygotować krajową sieć na rozproszoną energetykę, a także na wyprowadzenie mocy z morskich farm wiatrowych i termomodernizację budynków w Polsce. Wspominała ona także o stworzeniu krajowego systemu opomiarowania, a więc systemu kontroli, nadzoru nad siecią, który pokazywałby gdzie jest nadmiar a gdzie deficyt mocy.
Polska chce wykorzystać środki na transformację energetyczną na sieci i offshore
Z kolei na początku września Adam Guibourgé-Czetwertyński, podsekretarz stanu w ministerstwie klimatupowiedział, że z kolei jego resort zgłosił 16 obszarów istotnych dla rozwoju w ramach transformacji. – Są wśród nich projekty związane OZE, ciepłownictwem. Są tam także takie przedsięwzięcia, jak PKP Energetyka, która planuje przejść na OZE już w 2030 roku. To projekty, które chcemy rozwijać w ramach wspomnianego funduszu. Są tam też projekty inwestycyjne takie jak produkcja pomp ciepła, paneli fotowoltaicznych – wspomniał podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego wiceminister klimatu.
Polska przygotowuje listę projektów w ramach Funduszu Odbudowy
Procedura
Przygotowanie wstępnego projektu KPO i przekazanie go do Komisji Europejskiej planowane jest do końca roku. Wówczas rozpocznie się tzw. dialog nieformalny z KE oraz prowadzone będą konsultacje społeczne dokumentu. Ważne jest zakończenie prac nad rozporządzeniami unijnymi regulującymi Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
Obecnie Komitet Koordynacyjny Polityki Rozwoju (KKPR) pracuje nad kryteriami wyboru projektów do Krajowego Planu Odbudowy.KKPR otrzyma do akceptacji kierunkowej projekt narzędzia do porządkowania zgłoszonych propozycji projektów do Instrumentu na Rzecz Odbudowy i Zwiększenia Odporności. Trzeba to zrobić, bo tylko najlepiej przygotowane i wpisujące się w Zalecenia KE propozycje mają szansą na akceptację i dofinansowanie.
Narzędziem porządkowania projektów do spójnego planu będzie Mapa Drogowa KPO. Będzie ona podstawą do przygotowania zakresu tematycznego KPO oraz weryfikacji zgłoszonych projektów pod kątem celów społeczno-gospodarczych. Została wypracowana z udziałem grup roboczych ds. wyboru projektów, powołanych w MFiPR. W skład grup wchodzą przedstawiciele wszystkich resortów, regionów, partnerów społeczno-gospodarczych oraz eksperci zewnętrzni. Mapa Drogowa będzie aktualizowana wraz z postępem prac nad rozporządzeniami budżetowymi prowadzonymi przez Komisję Europejską, Radę Europejską i Parlament Europejski.
KPO powinien określać reformy i inwestycje wzmacniające potencjał wzrostu i odporności gospodarczej i społecznej państwa oraz zwiększające spójność terytorialną. Powinny one ponadto pozytywnie wpływać na zielone i cyfrowe przemiany społeczno-gospodarcze.
Komitet Koordynacyjny Polityki Rozwoju
Dziś rozpoczęła się także analiza projektów pod kątem możliwych źródeł finansowania.Komitet Koordynacyjny Polityki Rozwoju jest organem doradczym rządu. Przewodniczy mu Minister Funduszy i Polityki Regionalnej, jako przedstawiciel prezesa Rady Ministrów. Wiceprzewodniczącym jest minister rozwoju. W skład komitetu wchodzą minister aktywów państwowych, minister cyfryzacji, minister edukacji narodowej, minister finansów, minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, minister infrastruktury, minister klimatu, minister kultury i dziedzictwa narodowego, minister nauki i szkolnictwa wyższego, minister obrony narodowej, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, minister sportu, minister sprawiedliwości, minister spraw wewnętrznych i administracji, minister spraw zagranicznych, minister środowiska, minister do spraw Unii Europejskiej, minister zdrowia, przewodniczący komitetu do spraw pożytku publicznego i prezes Głównego Urzędu Statystycznego.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej/Bartłomiej Sawicki
Jakóbik: Polski plan sprawiedliwej transformacji powstaje w cieniu rekonstrukcji rządu
