KOMENTARZ
Adam Stolarz
Instytut Jagielloński
Polska jest w ogonie rankingów innowacyjności. Rząd zdecydował na uruchomienie programu, który ma to zmienić. Powołano Rade ds. Innowacyjności, w której składzie znalazło się trzech wicepremierów.
Motorem napędowym ma być ogłoszony wczoraj program „StartInPoland” przewidujący zaangażowanie spółek skarbu państwa w finansowanie innowacyjnych projektów dostarczanych przez polskie młode i innowacyjne firmy. Przewiduje się pakiet zachęt i ulg podatkowych a także stworzenie państwowego inkubatora start-upów wzorowanego na kampusie Google. Jak ustaliła ‘Rzeczpospolita” spółki skarbu państwa mają co roku zasilać kwota co najmniej 100 mln zł fundusz ARP Venture stworzony przez Agencje Rozwoju Przemysłu. Minister skarbu państwa zapowiada, że chce zachęcać państwowe firmy do angażowania się w sponsorowanie kół naukowych. Kierunek działań jest jak najbardziej słuszny również z uwagi na to, co zresztą wspomniał w rozmowie z Rzeczpospolitą minister skarbu państwa, iż krajowe czempiony wydają na innowacje miliony zł, ale robią to w sposób nieskoordynowany.
Pytanie jednak czy centralizacja tych działań w podmiocie który sam dopiero od niedawna zajmuje się innowacją i tych doświadczeń ma naprawdę niewiele tj ARP Venture – to dobry kierunek?
Zarządzający spółkami skarbu państwa muszą w swoich działaniach inwestycyjnych pamiętać o działaniu zgodnym z interesem własnego podmiotu. Nikt ich nie zwalnia z obowiązku przestrzegania kodeksu spółek handlowych i o tym należy pamiętać zapraszając ich do tego rodzaju projektu. Trzeba zapewnić tym podmiotom jasna strategie wyjścia i dać możliwość oszacowania ryzyka biznesowego.
Problemem polskich innowacji nie są pieniądze ale jakość projektów które nadawałyby się do komercjalizacji!
W ramach szeroko pojętego skarbu państwa jest szereg podmiotów , które obok ARP Venture powinny być zaangażowane w pobudzanie innowacyjności w Polsce. Jest to Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, należący do BGK Krajowy Fundusz Kapitałowy ze swoimi funduszami seed capital czy też samo Ministerstwo Nauki finansujące projekty badawcze. W dotychczasowej praktyce w wielu przypadkach zdarzało się, że PARP, NCBR, ARP Ventures, fundusze ze stajni KFK rywalizowały o te same projekty. Brak było strategii koordynującej cały cykl życia projektu od identyfikacji zagadnienia na poziomie decyzji przyznaniu grantu na badania naukowe jako mającego potencjał komercjalizacyjny i pilotowanie go przez poszczególne etapy komercjalizacji od stworzenia spółki-celowej, etapy przygotowania do wejścia na rynek, fazę wzrostu i ewentualne wyjście środków publicznych z inwestycji po znalezieniu inwestorów prywatnych w fazie dojrzałości.
Konieczne jest, by stworzyć jasny, czytelny łańcuch wartości i kontrolować rozwój tworzonych wartości intelektualnych od samego początku aż po fazę komercyjną!
Miejsce spółek skarbu państwa widziałbym w tworzeniu funduszy innowacji branżowych prowadzonych przez poszczególne spółki lub grupy spółek państwowych z danej branży , które poza własnymi środkami mogłyby być zasilane z pieniędzy NCBiR (planującego zresztą stworzenie razem z PZU dużego funduszu zasilającego prywatne fundusze seed capital – ta inicjatywa powinna być tez uwzględniona w programie rządowym ) czy też prywatnych inwestorów (w tym środków z PKO BP czy PZU) . Fundusze te były nakierowane e w szczególności na projekty najbardziej interesujące z punktu widzenia potrzeb poszczególnych firm i branż . a proces inwestycyjny mogłyby rozpoczynać już na etapie badan naukowych. Operatorami tych funduszy byłyby państwowe TFI takie jak PZU TFI, BGK TFI lub MS TFI.
Zarządzanie i decyzja inwestycyjna mogłaby by być pozostawiona w gestii spółki-celowej wyspecjalizowanej w poszukiwaniu i strukturyzowaniu transakcji a powstałej chociażby z połączenia ARP Ventures z PARP.
Widzę możliwość szybkiego stworzenia niemal natychmiast następujących funduszy:
- Inwestycji w technologie podwójnego przeznaczenia – w ramach Polskiej Grupy Zbrojeniowej
- Inwestycji energetycznych – w ramach grupy spółek: PGE, Tauronu, Energii, Enei
- Inwestycji w technologie wydobycia – w ramach grupy spółek: Lotos, Orlen, PGNiG
- Inwestycji w technologie chemiczne – w ramach grupy Azoty
