Jest taksonomia UE. Atom i gaz czekają na naukowców
Komisja Europejska przyjęła dziś pakiet środków mających usprawnić przepływ kapitału w skali ogólnounijnej w stronę zrównoważonej działalności gospodarczej. Chodzi o tzw. taksonomię. Uchwalone i zaproponowane środki mają ułatwić inwestorom przekierowanie inwestycji na bardziej zrównoważone technologie i rodzaje działalności gospodarczej, i będą miały zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia neutralności klimatycznej przez Europę do 2050 roku. Kluczowe pytania o rolę gazu i atomu w Polsce są jednak niejasne.
Pakiet obejmuje kilka regulacji. Akt delegowany w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zmiany klimatu ma na celu wspieranie zrównoważonych inwestycji poprzez doprecyzowanie, jakie rodzaje działalności gospodarczej w największym stopniu przyczyniają się do osiągnięcia celów unijnych na potrzeby ochrony środowiska. Akt delegowany zostanie formalnie przyjęty pod koniec maja.
Przyjęto także wniosek w sprawie dyrektywy o sprawozdawczości przedsiębiorstw i ich zrównoważonego rozwoju. Wniosek ten ma usprawnić przepływ informacji na temat aspektów tego procesu. Tego rodzaju sprawozdawczość stanie się bardziej spójna, dzięki czemu przedsiębiorstwa branży finansowej, inwestorzy, a także ogół społeczeństwa będą mogli korzystać z porównywalnych i wiarygodnych informacji.
Przyjęto także sześć zmieniających aktów delegowanych dotyczących obowiązków powierniczych oraz doradztwa inwestycyjnego i ubezpieczeniowego zagwarantuje, że przedsiębiorstwa branży finansowej, tj. doradcy finansowi, zarządzający aktywami i ubezpieczyciele, będą uwzględniać aspekty dotyczące zrównoważonego rozwoju w swoich procedurach i w ramach świadczonych usług doradztwa inwestycyjnego.
Akt delegowany w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zmiany klimatu nakłada również na przedsiębiorstwa i uczestników rynków finansowych nakłada zaś obowiązki w zakresie ujawniania stosownych informacji.
Przyjęte dziś przepisy, co do których kolegium komisarzy osiągnęło porozumienie pod względem politycznym, obejmują pierwszy zbiór technicznych kryteriów służących zdefiniowaniu, które rodzaje działalności w znaczącym stopniu przyczyniają się do osiągnięcia dwóch celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu w sprawie unijnej systematyki dotyczącej zrównoważonego rozwoju.
W założeniu akt delegowany w sprawie unijnej systematyki ma być na bieżąco aktualizowany i będzie z czasem ewoluował w świetle rozwoju sytuacji i postępu technicznego. Kryteria będą poddawane regularnym przeglądom. Dzięki temu z biegiem czasu mogą zostać dodane nowe sektory i rodzaje działalności, w tym o charakterze przejściowym i wspomagającym.
Nowa dyrektywa w sprawie sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju zmienia i wzmacnia obowiązujące przepisy wprowadzone dyrektywą w sprawie informacji niefinansowych. Ma on na celu stworzenie zbioru przepisów, który – z biegiem czasu – sprawi, że wymogi w zakresie sprawozdawczości niefinansowej dorównają wymogom w zakresie sprawozdawczości finansowej. Unijnymi wymogami w zakresie sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju zostaną objęte wszystkie duże przedsiębiorstwa oraz wszystkie spółki notowane na giełdzie. Oznacza to, że niemal 50 tys. przedsiębiorstw w całej UE będzie musiało przestrzegać szczegółowych unijnych standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju, w porównaniu z 11 tys. przedsiębiorstw, które są poddane obecnie obowiązującym wymogom. Komisja proponuje opracowanie standardów dla dużych przedsiębiorstw, jak również odrębnych i proporcjonalnych standardów dla MŚP, z których na zasadzie dobrowolności mogą również korzystać MŚP nienotowane na giełdzie.
Atom czeka
Na pytanie czy energia jądrowa jest uwzględniona lub wyłączona z taksonomii UE trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Rozporządzenie w sprawie taksonomii odzwierciedla delikatny kompromis dotyczący włączenia energii jądrowej do taksonomii UE. W 2020 roku. Komisja rozpoczęła dogłębne prace w celu oceny tego problemu. W pierwszej kolejności Wspólne Centrum Badawcze, Instytucje naukowe Komisji, przygotowały raport techniczny dotyczący aspektów „nie wyrządzania znaczących szkód” energii jądrowej. Niniejszy raport jest obecnie analizowany przez dwie grupy niezależnych ekspertów, grupa ekspertów ds. ochrony przed promieniowaniem i gospodarowaniem odpadami na mocy art. 31 traktatu Euratom oraz komitet naukowy ds. zdrowia, środowiska i nowych zagrożeń w zakresie wpływu na środowisko. Obydwa Komitety mają trzy miesiące na wydanie swojej oceny. Dwa sprawozdania z oceny, wraz ze sprawozdaniem JRC, poinformuje o decyzji Komisji. Po zakończeniu tego procesu Komisja podejmie dalsze działania w oparciu o jego wyniki w kontekście rozporządzenia w sprawie taksonomii.
Czy gaz ziemny jest uwzględniony lub wyłączony z taksonomii UE?
Rozporządzenie w sprawie taksonomii nie obejmuje ani nie wyklucza gazu ziemnego z taksonomii UE. Włączenie gazu ziemnego zostało poddane ocenie technicznej i opinii publicznej, podobnie jak w przypadku innych sektorów. W tym kontekście opinia publiczna ujawniła szeroki wachlarz poglądów zainteresowanych stron na temat tego, czy i jak technologie energetyczne oparte na gazie ziemnym powinny być uznawane w taksonomii UE, zwłaszcza jako potencjalna działalność przejściowa ułatwiająca przejście z węgla i ropy na odnawialne źródła energii.
– Uzupełniający akt delegowany, który ma zostać przyjęty jeszcze w tym roku, obejmie gaz ziemny i technologie pokrewne jako działalność przejściową, o ile mieszczą się one w granicach rozporządzenia w sprawie taksonomii UE. Komisja rozważy szczególne przepisy dotyczące działalności związanej z gazem, które przyczyniają się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, ale nie mogą być objęte taksonomią UE, ponieważ nie spełniają kryteriów selekcji. Wszystko to będzie oparte na wiedzy technicznej i naukowej -czytamy.
Komisja Europejska/Bartłomiej Sawicki
